ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: پیش‌تر مباحث مشروحی در مورد «شفاعت» درج گردیده است، که لازم است مورد مطالعه قرار گیرد (لینک). چرا که لازم است ابتدا معنای شفاعت را آن طور که هست بدانیم و سپس در مورد موضوعات مربوط به آن تحقیق نماییم.

در این پاسخ نیز به طور اختصار بیان می‌گردد که «شفاعت» از ماده «شَ – فَ – عَ» به معنای جفت شدن با غیر برای رسیدن به مقصودی معین است که در مقابل ، کلمه (وَتر - تک) به کار می‌رود.

شفاعت اختصاص به اسلام، تشیع و قیامت ندارد، بلکه مسئله‌ای عمومی، همگانی و همیشگی است. وقتی کسی می‌خواهد کاری انجام دهد یا به مقصودی برسد، اما به تنهایی قادر به آن نیست، با نیروی دیگری جفت می‌شود و یا به اصطلاح نیروی خود را با آن نیرو گره می‌زند، تا رفع نقص گردد و به کمالی که هدف است دست یابد.

از این رو، چون انسان تماماً نقص و فقر است، به تنهایی از عهده‌ی هیچ کاری بر نمی‌آید، لذا تمامی انسان‌ها [چه قبول داشته باشند و چه نداشته باشند – چه بدانند و یا چه ندانند]، دائماً در حال شفاعت کردن و شفاعت شدن هستند. منتهی این شفاعت در مسائل عمومی، اجتماعی و حکومتی بیشتر نمود پیدا می‌کند.

بنا بر این، وقتی انسان می‌خواهد به خیری (کمالی) دست یابد و یا ضرری (شر و نقصی) را از خود دفع نماید و ابزار یا ظرفیت [قابلیت] آن را ندارد، متوسل به شفیع می‌گردد.

به تعبیری دیگر: کار شفیع جبران نقص «قابل» و رساندن او به حد نصاب «قبول» برای رسیدن به هدف می‌باشد. این اقتضای قوانین عقلی است که اگر کسی نصاب لازم برای دست‌یابی به کمالی را نداشت، با استمداد از وسایط یا وسایل، قابلیت خود را به حد نصاب لازم برساند.

الف – منتهی باید دقت نمود که اولاً وسیله و شفیع باید متناسب با هدف باشد و ثانیاً (بالتبع) همیشه هدف است که بیانگر و معرف وسیله و شفیع می‌باشد.

به عنوان مثال: کسی نمی‌تواند بگوید من کمی خوراک تناول می‌کنم تا به پشت بام برسم، قهراً باید از نردبان، پلکان یا آسانسور یا وسیله‌ای متناسب استفاده کند یا حتی ممکن است از شخصی بخواهد که نیرویش به او افاضه کند، تا به پشت بام برسد. و یا اگر برای استخدام یا اعطای تسهیلاتی معرف یا ضامنی خواستند، متقاضی نمی‌تواند هر کسی که خودش دلش خواست نزد استخدام کننده یا اعطا کننده تسیهلات ببرد. بلکه او خودش مشخصات و ویژگی‌ها و دارایی‌هایی را برای معرف و ضامن تعریف کرده است که حتماً باید در فرد انتخاب شده باشد.

ب – از این رو، همگان شفاعت می‌کنند و همگان نیز شفاعت می‌شوند، اما برای شفاعت نزد خداوند متعال، باید توجه داشت که او چه چیزی را یا چه کسانی را به عنوان وسیله قرب قبول دارد که به مؤمنین فرمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ - اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از خدا بترسيد و [براى تقرب‏] به سوى او وسيله بجوييد. المائده، 35 » و آنها که اجازه دارند نزد او شفاعت کنند، کیانند؟ چنان چه فرمود: بدون اذن و اجازه‌اش، شفاعتی مقبول نیست و صورت نمی‌گیرد: «مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ - كيست آن كه جز به خواست و فرمان او نزد وى شفاعت كند؟ البقره، 255»

پ – پس هر چیزی می‌تواند وسیله باشد و همگان نیز شفاعت می‌کنند، اما مهم این است که خداوند متعال کدام وسیله را برای قرب به خودش تعیین نموده و کدام شفاعت را می‌پذیرد؟

نماز، روزه، تلاوت قرآن کریم و جهاد در عرصه‌های متفاوت، خیرات و کار نیک و ...، به امر او و برای او، همه وسیله‌ی قرب به کمال هستند. مؤمنین، پدر و مادر، فرزند، همسایگان، شهیدان و اولیای الهی که در رأس همه آنها معصومین علیهم‌السلام قرار دارند، همه شفاعت می‌کنند.

 

ت – پس اگر کسی برای درگذشته‌ی خود، به امر خدا و برای رضای خدا، کار نیکی انجام داد و خیرات و مبراتی فرستاد، خودش به واسطه کار نیک‌اش، نزد حق تعالی شفاعت می‌کند.

کلمات کلیدی:  گوناگون   شفاعت