ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: اول دقت کنیم که این اصرار «با ذکر منبع» یعنی چه؟ اگر شما یک بحث استدلالی کردید که "عقل" باید حکم کند، چه ضرورتی به مدرک و منبع آوردن از "نقل" است؟ یک موقع مثل برخی از کثیر این اساتید دانشگاهی نشویم که به دانشجو القا می‌کنند که خودت حق نداری و نباید فکر کنی و حرفی بزنی و هر چه می‌گویی، باید از دیگران باشد، با ذکر منبع!

فرض کنید بحث از توحید است و شما اظهار می‌کنید که ضعف و ناتوانی به واجب الوجود راه ندارد، پس خداوند متعال منزه (سبحان) از ضعف است؛ و اگر ضعف به موجودی راه پیدا کرد، او دیگر خدا نیست، بلکه پدیده‌ای مثل سایر پدیده‌ها می‌باشد. حال یکی بگوید: خیر، بلکه باید منبع اعلام کنید! حالا آیات و روایات در سبوحیت و قادر متعالی خداوند متعال بسیار است، اما آیا تا آیه یا حدیثی بیان نگردد و این مبحث عقلی به آن مستند نشود، بحث قابل قبول نیست؟! پس چرا خداوند متعال در قرآن کریم این همه تأکید بر تعقل، تفکر و تدبر نمود؟!

غصه:

پس ابتدا با خود فکر کنیم که چه کسی غصه می‌خورد و تعقل کنیم که آیا "غصه" به خدا راه دارد؟ غصه برای کسی است که از دست می‌دهد – کسی که توانایی ندارد و ضعیف است – کسی که مغلوب و مقهور حوادث می‌گردد – کسی که مالکیت تام ندارد و ...؛ حال آیا این صفات به خداوند متعال راه دارد؟! و اگر کسی بگوید: خیر، غصه مال بشر است، غصه از ضعف است و خداوند غصه نمی‌خورد، باید ذکر منبع کند؟! خب، منبعش تمامی آیات توحیدی و حکم عقل می‌باشد.

حسرت:

بله، خداوند متعال می‌فرماید: "ای حسرت بر این بندگان" – که البته اولاً معنای حسرت با غصه فرق دارد و ثانیاً می‌فرماید: «حسرت بر بنده» نه بر خودش. نه این که خودش حسرت بخورد.

«يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون» (یس، 30)

ترجمه: اى حسرت و ندامت بر بندگان من كه هيچ رسولى نزدشان نيامد مگر آنكه به جز استهزاء عكس العملى نشان ندادند.

یعنی آنها باید حسرت بخورند و نادم شوند. پس "حسرت" نیز بر بندگان (عَلَى الْعِبَادِ) است، حسرت مال کافران است (إِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ / الحاقة، 50) و یکی از نام‌های قیامت «یوم الحسرة» است، البته برای بندگانی که در طول حیات فرصت‌سوزی کردند و نعمت‌ها را ضایع کردند.

*- خداوند متعال، رحمان و رحیم است، بندگانش را دوست دارد، نسبت به آنها رئوف، لطیف، خبیر، بصیر، جواد، کریم ... و ربّ است، اما مانند بشر احساساتی نیست.

خداوند منّان مالک الملک است، خالق است، حاکم است، او چیزی از دست نمی‌دهد که غصه‌اش را بخورد، فنا و از دست دادن مال مخلوق است. خداوند کریم، قادر و فعال مایشاء است، ضعفی به او راه ندارد که سبب غصه یا حسرتش گردد. (سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ) – او منزه از این توصیفات است.

 

 

کلمات کلیدی:     توحید   ذکر