درس‌هایی از "اخلاق و حکمت"، در محضر امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام . (7) داوری و قضاوت

لَيْسَ مِنَ الْعَدْلِ الْقَضَاءُ عَلَى الثِّقَةِ بِالظَّنِّ (نهج البلاغه، حکمت 220)

«از عدالت نیست حکم با اطمینان بر مبنای گمان»

اگر چه تبلیغات گسترده‌ ای راه افتاده تحت این عنوان که «ما (بشر) حق داوری نداریم»، اما این دروغی بزرگ، استثماری و استحماری است. آدمی در هر لحظه، داوری می‌ کند. حتی اگر گفته شود این لیوان آب، گرم یا سرد است نیز داوری است. منتهی داوری نیز باید مبنا داشته باشد.

امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام، در یک جمله‌ی کوتاهی که ضمن بار حقوقی، بار اخلاقی، حکمی و فلسفی نیز دارد، می‌ فرمایند که داوری و صدور حکم قطعی بر اساس "گمان"، عدالت نیست [پس به غیر از خطا، ظلم نیز هست]. و همه خطاهای آدمی از قضاوت و صدور حکم بر اساس ظنّ و گمان نشأت می‌گیرد.

کلمات کلیدی:  حدیث امروز   «اخلاق و حکمت در محضر امیرالمؤمنین»