پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): کوچک، ضعیف و متواضع بودن، هر کدام یک مقوله‌ی مستقلی هستند و به یک معنا نیستند، مضافاً بر این که مصداق هر کدام در جایگاه‌ها و مواقف گوناگون، متفاوت است. مگر می‌شود یک کلمه یا مفهومی چون «تواضع، قدرت، ضعف و ...» را لحاظ نمود و در همه جا به یک شکل موضع‌گیری و عمل نمود؟! یکجا تواضع لازم است، و یکجا بزرگی نشان دادن و شدت! یکجا قدرت به رخ نکشیدن لازم است، یکجا با تمام قدرت به میدان آمدن، یکجا دست باز کردن لازم است و یکجا دستگیر کردن.

*- خداوند متعال، انسان را برای رسیدن به رشد، کمال، مقام خلیفة الهی و قرب به مقام محمود خلق کرده است و اسباب و نقشه‌ی آن را نیز در درون (عقل) و بیرون (دین) در اختیار ما قرار داده است و رهبرانی برای الگوپذیری و تبعیت نیز فرستاده است. بنابر این، نه تنها دستور نمی‌دهد که کوچک و ضعیف باشید، بلکه دستور می‌دهد که بزرگ و قوی باشید، و هم چنین دستور می‌دهد که از مظلوم دفاع کنید، در برابر ظلم ایستادگی کنید و حق خودتان و دیگران را بستانید و البته حقوق دیگران را نیز ضایع ننمایید. چنان که در آیات و احادیث بسیاری به این امور مهم تصریح شده است. به عنوان مثال:

بی‌تفاوت‌ها و بی‌تحرک‌ها:

« لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا » (النساء، 95)

ترجمه: (هرگز) افراد باایمانی که بدون بیماری و ناراحتی، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، یکسان نیستند! خداوند، مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [= ترک‌کنندگان جهاد] برتری مهمّی بخشیده؛ و به هر یک از این دو گروه (به نسبت اعمال نیکشان،) خداوند وعده پاداش نیک داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظیمی برتری بخشیده است.

عظمت و بزرگی:

« الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ »

ترجمه: آنها که ایمان آوردند، و هجرت کردند، و با اموال و جان‌هایشان در راه خدا جهاد نمودند، مقام (درجات‌شان) نزد خدا برترین (بزرگترین = أَعْظَمُ) است؛ و آنها پیروز و رستگارند!

«فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَكُمْ وَلَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمَالَكُمْ » (محمد صلوات الله علیه و آله، 35)

ترجمه: پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلّت‌بار) دعوت نکنید در حالی که شما برترید، و خداوند با شماست و چیزی از (ثواب) اعمالتان را کم نمی‌کند!

قدرت:

« وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ » (الأنفال، 60)

ترجمه: هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [= دشمنان‌]، آماده سازید! و (همچنین) اسب‌های ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! و (همچنین) گروه دیگری غیر از اینها را، که شما نمی‌شناسید و خدا آنها را می‌شناسد! و هر چه در راه خدا (و تقویت بنیه دفاعی اسلام) انفاق کنید، بطور کامل به شما بازگردانده می‌شود، و به شما ستم نخواهد شد!

قیام به قسط:

« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ » (المائدة، 8)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، براى خدا به داد برخيزيد [و] به عدالت شهادت دهيد، و البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد. عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است، و از خدا پروا داريد، كه خدا به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است.

ایستادگی در مقابل ظلم و احقاق حق:

« الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ » (الحج، 40)

ترجمه: همان كسانى كه بناحق از خانه‌هايشان بيرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند] جز اينكه مى‌گفتند: «پروردگار ما خداست» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض ديگر دفع نمى‌كرد، صومعه‌ها و كليساها و كنيسه‌ها و مساجدى كه نام خدا در آنها بسيار برده مى‌شود، سخت ويران مى‌شد، و قطعاً خدا به كسى كه [دين‌] او را يارى مى‌كند، يارى مى‌دهد، چرا كه خدا سخت نيرومند شكست‌ناپذير است.

سؤال سرزنشیِ خداوند هادی:

« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ » (التوبة، 38)

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! چرا هنگامی که به شما گفته می‌شود: «به سوی جهاد در راه خدا حرکت کنید!» بر زمین سنگینی می‌کنید (و سستی به خرج می‌دهید)؟! آیا به زندگی دنیا به جای آخرت راضی شده‌اید؟! با اینکه متاع زندگی دنیا، در برابر آخرت، جز اندکی نیست!

دقت: این سؤال از مؤمنان شده است؛ چرا که آنان مدعی ایمان هستند و باید فرامین الهی را انجام دهند.

*** - بی‌تردید، کسی که موحد، اهل ایمان و دیندار می‌باشد، نمی‌تواند نسبت به "حق"، "حق‌جویی" و "حق طلبی"، بی‌تفاوت باشد و کسی که حق‌گرا و حق طلب نیست، نباید خود را موحد و مؤمن (مسلمان) واقعی یا تمام عیاری (به تناسب ظرفیت خود) بداند.

نکته‌ی مهم:

اما، نکته‌ی مهم این است که آدمی، تحت آموزه‌های وحی و احادیث و به حکم عقل که تصدیق کننده است، اهل تفکر، تعقل، بصیرت و آگاهی باشد.

انسان برای کامل شدن در موضع‌گیری‌ها (= اخلاق)، باید بداند که "کوچکی یا تواضع" یعنی چه و در کجا باید متواضع باشد – بزرگی و عظمت، با تکبر و تفاخر، که ظلم را در پی‌دارد، چه تفاوتی دارد و کجاها باید تواضع را کنار بگذارد و با بزرگی و عظمت خدایی، برای خدا به میدان بیاید - و بالاخره آن که بفهمد حقیقت کدام است؟ حق چیست؟ و راه‌های احقاق حق در هر مقوله‌ی (فردی یا اجتماعی)، در هر زمان و عرصه‌ای چگونه است؟!

●- بنابر این، اگر کسی به بهانه‌ی «تواضع»، خود و دیگران را ذلیل کند – و یا به بهانه‌ی عزت و عظمت، تکبر و ظلم نماید – و یا کسی به بهانه‌ی ایستادگی در مقابل ظلم، حتی با خویشان و خودی‌ها تندخویی کند و به بهانه‌ی احقاق حق، گردنکشی، بداخلاقی، پرخاشگری، مقابله و مجادله‌ی باطل و رفتارهای نشایست و نابایست نشان دهد، یک تنه به قاضی برود و هر کس و هر کاری را ناحق و ظلم بشمارد و ... ، از صراط مستقیم خارج شده و دچار افراط و تفریط می‌گردد و بدتر از همه آن که خود را به نام "دین مبین اسلام" توجیه و تطهیر می‌کند و هرگز نمی‌فهمد که بیراهه می‌رود. پس خودش از زیانکارترین‌ها می‌گردد! و اگر گروهی از روی جهالت و بی‌بصیرتی، دچار این افراط  و تفریط‌ها شوند، مانند خوارج در صدر اسلام و یا وهابیت و داعش امروزی می‌شوند.

« قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا * الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا » (الکهف، 103 و 104)

ترجمه: بگو: «آیا به شما خبر بدهیم که زیانکارترین (مردم) در کارها، چه کسانی هستند؟ * [آنان‌] كسانى‌اند كه كوشش‌شان در زندگى دنيا به هدر رفته و خود مى‌پندارند كه كار خوب انجام مى‌دهند.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

آیا دین به ما می‌گوید: کوچک، ضعیف و متواضع باشید، در برابر تعرض به حقوق‌تان صرف نظر کنید و مقابل ظالم نایستید؟!

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8275.html

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   جنگ و جهاد