پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): اقوال و مستندات تاریخی در مورد تعداد یاران باقیمانده‌ی ایشان در روز عاشورا، متفاوت است؛ از حداقل 72 نفر تا حداکثر 145 نفر بیان شده است و می‌توان گفت که علت این تفاوت ارقام در اقوال تاریخی، ریزش‌ها و رویش‌های مدام، از آغاز حرکت تا حتی ظهر عاشورا بوده است؛ آمار نهایی قطعی نیز بر اساس اجساد پیدا شده و نیز شناخته شده بیان گردیده است، و حال آن که عده‌ای از یاران اسیر شدند، عده‌ای سالم ماندند، برخی در آن ساعات و دقایق آخر جدا شدند و ... .

بنابراین، 72 نفر شهید اعم از بنی‌هاشم و سایرین (به غیر از امام حسین علیه السلام) قطعی است، اما اقوال محکمی نیز خبر از پیوستن 30 نفر از لشکریان عمر سعد، به امام حسین علیه السلام و سپس آمدن حرّ و پسرش (بُکیر بن حرّ) می‌دهند که با این حساب همان 104 یا 105 نفر می‌شوند، چنان که علامه امین عاملی در اعیان الشیعه نام 105 نفر را ثبت کرده است.

قطعیت رقم 73 نفر، بر اساس سرهای بریده شده است، اما می‌دانیم سر برخی از شهدا [مثل حضرت علی اصغر علیه السلام و نیز حرّ بن یزید ریاحی] بریده نشد و سر این 72 نفر، به خاطر شاخص و معروف بودن‌شان بریده شد تا برای خوش خدمتی و گرفتن جایزه، به عبیدالله و یزید ملعون تحویل گردد.

برخی از اقوال تاریخی نیز سرهای بریده شده را 78 سر بیان داشته‌اند که پس از پایان ماجرا، مثل غنایم جنگی، بین قبایل شرکت کننده به شرح ذیل تقسیم شد:

 ●- قبیله « کنده » که رئیس آنها « قیس بن اشعث » بود، 13 سر.

●- قبیله « هوازن » به فرماندهی شمر بن ذی الجوشن، 12سر.

●- قبیله « تمیم » 17سر.

●- قبیله « بنی اسد » 16سر.

●- قبیله « مذحج » 7 سر.

●- باقی مردم، 13سر.

●- و سر مبارک حضرت سیدالشهداء علیه السلام، به خولی سپرده شد.

طبق اقوال و مستندات تاریخی، در کربلا، 5 کودک نابالغ شهید شدند: عبدالله رضیع شیرخوار امام حسین علیه السلام ، عبدالله بن حسن، قاسم بن الحسن، محمد بن ابی سعید بن عقیل، عمرو بن جناده انصاری.

هم چنین 4 نفر از یاران امام علیه السلام، پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسیدند: سعد بن حرث و برادرش ابوالخنوف، سوید بن ابی مطاع (که مجروح بود) و محمد بن ابی سعید بن عقیل.

جداشدگان از لشکر عمر سعد:

مستندات تاریخی، 13 نفر را مشخصاً نام برده است که عبارتند از:

1- جُوين بن مالك تميمى، (شب عاشورا پیوست)

2- حارث بن امرء القيس كندى، (با استماع بیانات امام، در روز عاشورا پیوست)

3- حُلاس بن عمرو راسبى، (چون ابن سعد شرائط امام را نپذيرفت، شب عاشورا به امام پيوست)

4- نعمان بن عمرو الراسبى، (چون ابن سعد شرائط امام را نپذيرفت، شب عاشورا به امام پيوست)

5- زُهير بن سُليم اَزْدى، (قصد جنگ نداشت و پس از باخبر شدن از تصمیم جنگ، شب عاشورا پیوست)

6- عبدالرحمان بن مسعود، (روز عاشورا و قبل از آغاز جنگ پیوست)

7- عبدالله بن بشير خثعمى، (روز عاشورا و قبل از آغاز جنگ پیوست)

8- عمرو بن ضبيعة (مشيعة)، (قبل از آغاز جنگ پیوست)

8- قاسم بن حبيب اَزْدى، (قبل از آغاز جنگ پیوست)

9- يزيد بن زياد؛ (در سپاه عمر سعد بود، منتهی قصد جنگ را نمی‌دانست، با این تصمیم به امام پیوست)

امام در حق او چنين دعا كرد: «أللّهُمَّ سَدِّدْ رَمْيَتَهُ وَاجْعَلْ ثَوابَهُ الْجَنَّةَ»؛ (خدايا، تيرش را به هدف بنشان و بهشت را پاداشش قرار ده).

وی پس از تمام شدن تيرها برخاست و گفت: از آن همه تيرهايم تنها پنج تير به خطا رفت.

سپس با شمشير به صفوف دشمن تاخت و چنين رجز مى‌خواند:

«أنَا يَزيدُ وَ أَبِي مُهاجِرٌ *** أَشْجَعُ مِنْ لَيْث نَبيل خادِرٌ

يا رَبِّ إنّي لِلْحُسَيْنِ ناصِرٌ *** وَلاِبْنِ سَعْد تارِكٌ و هاجِرٌ»

(منم يزيد فرزند مهاجر، شجاع تر از شير بيشه، خدايا من يارى كننده حسينم و ابن سعد را ترك گفته و از وى دورى جستم).

11- حر بن یزید ریاحی، (فرمانده لشکر هزار نفره بود که وقتی دید قصد جنگ قطعی است، به امام پیوست)

12 و 13 -  «سعد بن حارث» و «ابوالحتوف بن حارث» هر دو از خوارج بودند و با عمر بن سعد براى جنگ با امام حسين(عليه السلام) به كربلا آمده بودند، بعد از ظهر عاشورا هنگامى كه ياران امام شربت شهادت نوشيدند و صداى زنان و كودكان آل رسول را شنيدند، ناگهان منقلب شدند و گفتند: «لا حُكْمَ إلاّ لِلّهِ وَلا طاعَةَ لِمَنْ عَصاهُ»؛ (حكم ويژه خداوند است و از كسى كه نافرمانى خداوند كند، نبايد اطاعت كرد). سپس افزودند: «اين حسين پسر دختر پيامبر است و ما اميد شفاعت جدش را روز قيامت داريم پس چگونه با او بجنگيم و سپس به لشکریان عمر سعد حمله بردند و پس از مبارزه‌ی طولانی، به شهادت رسیدند.

مأخذها:

*- امالى صدوق، مجلس 30؛ إبصارالعين، ص 102 و كامل ابن اثير، ج 4، ص 73 - اعيان الشيعة، ج 2، ص 319 - مقتل الحسين مقرّم، ص 240 - ابصارالعين، ص 94

*- تصدیق 72 نفر با ذکر نام آنها: انساب الاشراف ج3 ص187 ،اخبار الطوال ص254 ، الفتوح ج5 ص183، بحار الانوار ج45 ص4.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

*- چند نفر در روز عاشورا از لشکر مقابل یا خارج از منطقه به ایشان ملحق شدند و در نهایت تعداد یاران ایشان در روز عاشورا چند نفر بود؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8456.html

 

 

کلمات کلیدی:  تاریخی   امام حسین(محرم)