پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): آیا هر آن چه که "حق" باشد، مصیبت نیست؟! شهادت نیز حق است، نکیر و منکر، سؤال و جواب و عذاب قبر، برزخ و قیامت نیز حق هستند؛ آیا مصیبت نیستند؟!

آیا نفع و ضرر مساوی است؟ آیا به دست آوردن و برخورداری، با از دست دادن و فقدان نعمت یکیست؟! آیا هر چه که "حق" باشد، خوشحالی یا ناراحتی ندارد؟! پس "شکر و صبر" چه معنایی دارند و کجا به کار می‌آیند؟!

●- اگر در حیات دنیوی، مرگ مصیبت نباشد، دیگر چه چیزی مصیبت قلمداد می‌گردد؟ بالاخره دارایی انسان "جان و اموال" اوست؛ پس اگر برای "جان" نگران نباشد، فقط باید با یک نگاه مادی‌گرایانه، برای "اموال" ناراحت و مغموم گردد. به عنوان مثال: اگر زلزله خانه‌های یک شهر را تخریب کرد و یا ظالمی [چون امریکا، اسرائیل، سعودی و ...] شهری را بمباران نمود، همه ناراحت خانه‌های تخریب شده باشند، نه انسان‌های کشته شده! در حالی که خانه و شهر قابل بازسازی است، اما "جان" بازگشت ناپذیر می‌باشد.

●- در زیارت پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله (روز شنبه)، نه تنها رحلت ایشان، بلکه قطع وحی نیز از بزرگترین مصیبت‌ها (أَعْظَمَ الْمُصِيبَةَ) بیان شده است. [وحی، اختصاص به آوردن کتاب و شریعت ندارد، چنان که احادیث قدسی نیز وارد شده است]:

«أُصِبْنَا بِكَ يَا حَبِيبَ قُلُوبِنَا فَمَا أَعْظَمَ الْمُصِيبَةَ بِكَ حَيْثُ انْقَطَعَ عَنَّا الْوَحْيُ وَ حَيْثُ فَقَدْنَاكَ فَإِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ»

ترجمه: ای محبوب قلوب ما! به ما هم از جهت قطع شدن وحی از ما مصیبت وارد شد و هم از جهت از دست دادن شما، پس ما از خداییم و بازگشت‌مان به سوی اوست.

●- در در زیارت عاشورا، شهادت حضرت امام حسین علیه السلام با بیان « لَقَدْ عَظُمَ مُصَابِي بِكَ - براستى بزرگ شد مصيبت تو بر من» یاد می‌شود.

آیا مردم بگویند: چون مرگ حق است، نه کشتن امام حسین علیه السلام "مصیبتی" برای انسان و جامعه‌ی اسلامی می‌باشد، و نه کسی محزون گردد و نه کسی همدردی نماید؟!

مصیبت:

مصیبت در لغت یعنی آن چه به انسان برخورد (اصابت) می‌کند و معمولاً در مورد اصابت ناخوشایندها به کار می‌رود.

آدمی مواجه با "اصابت"هایی می‌گردد که برای او خوشایند نیست [نه این که حق نیست] و بابت آن ناراحت، مغموم و حتی مضطرب می‌گردد.

وقتی همسر و پدری از دنیا می‌رود، مرگ حق است، اما همسر و فرزندانش مغموم می‌شوند، در زندگی آنها خلل و ضایعه پیش می‌آید و اگر فرزندان در کودکی یتیم شوند که مصیبت بزرگتر خواهد بود.

آنگاه که امام معصوم علیه السلام، که پدر امت نیز می‌باشد به شهادت می‌رسد، امت یتیم می‌شوند، آیا ناراحت و مغموم نگردند؟! وقتی یاران آنها، علما و انسان‌های والامقام از دنیا می‌روند، ضایعه و کاستی ایجاد می‌گردد و گاه جبران ناپذیر می‌باشد، تا جایی که امیرالمؤمنین، امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «در اسلام رخنه ایجاد می‌شود»:

« وَ إِذَا مَاتَ‏ الْعَالِمُ ثُلِمَ‏ فِی الْإَسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْ‏ءٌ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَة » (مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، النص، ص: 134)

ترجمه: و آنگاه که عالمی (از علما و دانشمندان مسلمان)، بمیرد، در اسلام ثُلمه (از دست دادن سرمایه، رخنه، حفره‌ای) ایجاد می‌شود که هیچ چیزی نمی‌تواند جای آن را پر کند.

[چقدر طول می‌کشد تا در جامعه‌‌ی اسلامی، بزرگانی چون: امام خمینی (ره)، یا علمایی چون آیات عظام شهید  مدنی، شهید دستغیب، شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید محمد باقر صدر  ... ] و یا مجاهدانی چون شهید رجایی، شهید دکتر چمران و یا دانشمندانی چون شهید دکتر احمدی روشن، دکتر شهریاری، علیمحمدی، قشقایی و رضایی و ...، تربیت شوند؟!]

●- آیا به بهانه‌ی این حقیقت که «مرگ حق است»، مردم باید نسبت به از دست دادن سرمایه‌ها و دارایی‌های کلان خود و نیز هرگونه عاطفه‌ای، بی‌بصیرت، بی‌احساس و بی‌تفاوت باشند و این وقایع یا حوادث را "مصیبت" تلقی نکنند و به یک دیگر تسلیت نگویند؟!

●- خداوند سبحان، خود در قرآن کریم می‌فرماید که این ناخوشایندهایی که به انسان برخورد می‌کند، همه "مصیبت" است؛ منتهی مؤمن به سپر ایمان و تقوا مجهز می‌باشد و با اصابت مصیبت، خودش را نمی‌بازد، ایمان و تقوایش را سپر می‌کند، تا تیر مصیبت به خودش اصابت نکند و او را از پای درنیاورد. مؤمن ضمن غم، غصه، ناراحتی و حتی افسوس، می‌گوید: ما که از اینها نبودیم که با از دست دادنشان، خود را فانی ببینیم و ببازیم، بلکه ما از خداییم و بازگشت‌مان نیز به سوی اوست. پس در این مصیبت‌ها (بروز کاستی‌ها و آسیب‌ها) که همه امتحان ما در چگونگی برخورد و اتخاذ مواضع و ثبات قدم می‌باشد، استقامت (صبر) می‌کنیم، اگر چه مصیبت کربلا باشد.

جهان‌بینی، اخلاق، مرگ، شهادت و مصیبت در پنج آیه:

به این پنج آیه‌ی کریمه، که در عین کوتاهی بیانگر و آموزنده‌ی دیدگاه‌های نظری و اعتقادی و هم چنین مواضع و رفتارهای عملی می‌باشد، دقت کنیم و بارها و بارها بخوانیم.

سخن از ناملایمتی‌ها، ناخوشنودی‌ها، گرفتاری‌ها، ضایعات و بالاخره مرگ (=مصیبت‌ها) می‌باشد. اول راه کار می‌دهد که چاره‌اش کمک گرفتن از "صبر و نماز" است – سپس در میان مرگ‌ها، به مقام شهدا اشاره دارد که والاترین درجه‌ی مرگ می‌باشد – سپس تصریح دارد که مصیبت‌ها حتماً رخ می‌دهد، چرا که آدمی با همین امور آزمایش می‌شود – سپس به جهان‌بینی و اخلاق (مواضع) مؤمن در مصائب اشاره دارد و در نهایت به درجه‌ی آنها و نتیجه‌ی اعتقادات، مواضع و عملکرد به حق‌شان تصریح می‌نماید:

« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ »

ترجمه: ای افرادی که ایمان آورده‌اید! از صبر (شکیبایی و استقامت) و نماز، کمک بگیرید! (زیرا) خداوند با صابران است؛

« وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ »

ترجمه: و به آنها که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده نگویید! بلکه آنان زنده‌اند، ولی شما نمی‌فهمید؛

« وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ »

ترجمه: و قطعاً شما را به چيزى از [قبيلِ‌] ترس و گرسنگى، و كاهشى در اموال و جانها و محصولات مى‌آزماييم؛ و شكيبايان (استقامت کنندگان) را مژده ده؛

« الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ »

ترجمه: [همان‌] كسانى كه چون مصيبتى به آنان برسد، مى‌گويند: «ما از آنِ خدا هستيم، و به سوى او باز مى‌گرديم.»؛

« أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ »

ترجمه: اینها، همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده؛ و آنها هستند هدایت‌یافتگان!

●- بنابراین، تمامی این حوادث و وقایع، در عین حال که حق هستند، "مصیبت" نیز هستند.

تسلیت:

تسلیت، یعنی القای آرامش و امید به رفع اندوه است که چه در گفتار و چه در عمل، با اظهار همدردی و ذکر (یادآوری) و دعای (آرزوی) خوب، به مصیبت‌زده منتقل می‌گردد.

بدیهی است که اصول این تسلّی در اعتقادات و فرهنگ اسلامی، بر مبنای توصیه به "حق‌گرایی و استقامت در آن" « تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ » استوار می‌باشد.

حال آیا این روابط انسانی، عقلی، فطری، قلبی، عاطفی، اجتماعی و آن هم بر مبنای جهان‌بینی، اعتقادات و اخلاق صحیح و متعالی اسلامی، اشکال دارد، یا آن که برعکس، نه تنها لازم و ضروری می‌باشد، بلکه سبب رشد و کمال فرد و جامعه می‌گردد و ترکش اشکال دارد؟!

مرتبط:

●- یادداشت - مصیبت، هم چرایی دارد و هم درس، عبرت و حکمت - اگر نفهمیم و درس نگیریم، باخته‌ایم / حقیقت خانه (23 بهمن 1395)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

با توجه به این که مرگ حق است و همگان می‌میرند، آیا مصیبت دانستن مرگ و تسلیت گفتن بابت این مصیبت در پیام‌ها، اشکالی ندارد؟!

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8525.html

 

کلمات کلیدی:  گوناگون