پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):  اگر ندانیم که "فلسفه" یعنی چه؟ هیچ فرقی ندارد که با فلسفه جواب داده شود و با بدون فلسفه!

مطلق فلسفه [که یک واژه‌ی یونانی می‌باشد] به معنای علم است، پس می‌شود هر پاسخ عقلی و علمی را "فلسفی" نامید. و به صورت خاص به هر نوع بحثی که استدلال عقلی بخواهد، بحث فلسفی گفته می‌شود.

حال آیا شبهات و سؤالات را می‌شود بدون استدلال و استناد پاسخ داد؟! مگر کلام وحی، خود طرح سؤال و شبهه و ادع ننموده و به آنها پاسخ عقلی، علمی و عینی نداده است؟! مگر در احادیث و روایات، بحث‌های استدلالی (به قول معروف فلسفی) مطرح نشده است. اصول کافی جلد یک را مطالعه فرمایید. در کتاب التوحید، همه بحث‌های استدلالی اهل بیت علیهم السلام می‌باشد. هم چنین در نهج البلاغه مباحث بسیاری مطرح شده است و ... .

بنابراین، تفکیک بین آیات قرآنی و احادیث، با بحث‌های فلسفی و کلامی، نادرست می‌باشد. اگر بحث فلسفی، عقلی و استدلالی باشد، باید فلسفی، عقلی و استدلالی پاسخ داده شود.

ماتریالیستی از امام صادق علیه السلام در مورد "دلیل بر حدوث اجسام" سؤال می‌کند؛ این یک بحث استدلالی (فلسفی) می‌باشد؛ و ایشان نیز پاسخ استدلالی محض می‌دهند.

دقت کنیم که تقسیم استدلال عقلی به "فلسفه و کلام"، تقسیمات تئوری و به اصطلاح کلاسیک می‌باشد. در کلام نیز استدلال عقلی، فلسفی و حِکَمی می‌شود، منتهی با تعیین مصداق. مثلاً در فلسفه بحث از وجود می‌کند و به انواع آن [واجب الوجود و ممکن الوجود] استدلال می‌کند و با مصداقش کاری ندارد – در "کلام" نیز همان استدلال‌ها بیان می گردد با تصریح به مصداق، یعنی می گوید آن واجب الوجود، "الله جلّ جلاله" است و سایر موجودات (تمامی مخلوقات) ممکن الوجود هستند.  

برخی از سؤالات و شبهات هستند که چه از قرآن کریم باشد و چه از علوم دیگر، در طول اثبات عقلی در موضوع دیگری به اثبات می‌رسد. چنان که "معاد" در پی استدلال و اثبات "توحید" به اثبات می‌رسد.

اخبار غیبی، همین طور هستند و هم چنین احکام. چنان که خبر از قبر و برزخ و قیامت و یا ضرورت نماز و روزه و ...، همه در پی شناخت و قبول "اصول عقاید"، به اثبات می‌رسند.

به عنوان مثال: فرقی ندارد که شما در شهری نباشید و یک عالم هواشناسی به شما خبر دهد که اکنون آنجا باران می‌بارد، یا در قیامت نباشید و یک عالم غیبی به شما خبر دهد که در آنجا چه خبری خواهد شد. هر دو پس از اثبات حقیقت دیگری که از جمله موثق بودن گوینده است، به اثبات و قبول می‌رسد.

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه