مطلب پنجم – در صراط:

و صراط به معنی راه است، ولکن صراط قیامت را به پل و جسر تفسیر کرده‌اند به جهت احادیث. و ظاهر است که جسر نیز راهی است و در اینجا راه مخصوص و جسر مخصوصی است که بر روی جهنم کشیده شده و آخر او به اول بهشت وصل است؛ پس هر که از او گذشت، لابد از اهل بهشت است و هر که نگذشت و افتاد، البته به جهنم افتاده.

و مختصر است راه بهشت به همین راه، و شرعاً و عقلاً ممتنع است که کسی راه دیگری کند و یا این راه را طی نکرده به بهشت نیک سرشت برسد.

و اهل باطن و ظاهر همه را مسلم است که در دنیا هر که در شریعت و راه خدا مستقیم باشد و نلغزد، در صراط قیامت نیز به سهولت خواهد گذشت و نمی‌لغزد، و از برای او عریض است و تندی و تیزی و سوزندگی ندارد.

پس معلوم شد که مردم در آنجا نیز مثل اینجا خواهند بود، پس بعضی گذرند بر صراط مانند برق جهنده، و بعضی مثل باد، و بعضی مثل اسب، و بعضی مثل پیاده، و بعضی به چهار دست و پا و یا مثل اطفال، و همه این مطالب مسلم شیعه و سنّی است. و  اصل صراط از ضروریات دین است.

... و شیخ مفید (قده)، فرمود: صراط به معنی راه است.

و به این سبب ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام و ائمه از ذریه‌ی او را صراط می‌گوین که راه نجات است. و در خبر است که طریق به سوی بهشت در روز قیامت به منزله‌ی جسری است که مردم بر آن می‌گذرند و آن است صراطی که رسول خدا (صلوات الله علیه و آله) از جانب راست آن می‌ایستد و امیرالمؤمنین (علیه السلام) از جانب چپ آن، و ندا از جانب خدا به هر دو می‌آید که بیاندازید در جهنم، هر کافر و معاندی را.

و در معانی الاخبار است که از صادق (علیه السلام) پرسیدند از صراط، فرمود که آن راه به سوی معرفت خداست و دو صراط می‌باشد، صراط دنیا و صراط آخرت؛ صراط دنیا امامی است که اطاعت او فرض و واجب است، هر که او را شناخت در دنیا و پیروی او کرد، می‌گذرد بر صراط آخر که جسر جهنم است، و هر که او را نشناخت در دنیا، قدمش از صراط آخر می‌لغزد و به جهنم می‌افتد.

و در تفسیر عسکری (علیه السلام) است در تفسیر صراط مستقیم که صراط مستقیم دنیا، آن که غلو نکند در حق ائمه و تقصیر (کوتاهی) نکند در حق امامت ایشان و مستقیم باشد در دین حق و میل به باطل نکند، و در آخرت راه مؤمنان است به سوی بهشت که عدول نمی‌کنند به سوی جهنم و غیر آن.

و در امالی به سند معتبر از امام صادق علیه السلام روایت کرده که مردم می‌گذرند بر صراط چندین قسم و صراط باریک‌تر از مو و تندتر از شمشیر است، بعضی می‌گذرند مثل برق و بعضی راه می‌روند و بعضی به دست و پا می‌روند و بعضی چسبیده‌اند بر صراط و بعضی از بدن ایشان را آتش می‌گیرد و بعضی نمی‌گیرد... .

منبع: (کاشف الاسرار، مولی نظر علی طالقانی، ترجمه مهدی طیب، ص 363 و 364)

 

مرتبط:

آقای روحانی می‌گوید: «امیرالمؤمنین، مبنای ولایت و حکومت را نظر و انتخاب مردم می ‎دانند»، آیا چنین است؟! (28 خرداد 1396)

 

 

کلمات کلیدی:  در محضر استاد