انتقال لغت از یک جامعه‌ای به جامعه‌ی دیگر که برای خود لغت و فرهنگی دارد، در غیر احتیاج ضروری، ممکن است به ضرر جامعه‌ی منتقل الیه (جامعه‌ای که لغت به آن منتقل می‌شود) تمام شود.

در دوران‌های معاصر انتقال لغت از جوامع غربی به جوامع شرقی، مخصوصاً کشورهای اسلامی، فراوان دیده می‌شود. سه نظریه‌ی قابل توج در این مورد وجود دارد:

نظریه یکم: هیچ اشکالی در این نقل و انتقال وجود ندارد، زیرا مقصد از وضع لغات و به کاربردن آنها، تفاهم در معانی است و این مقصود به هر لغتی که باشد، کاری صحیح است.

نظریه دوم: هر نوع لغت و عنصر فرهنگی و اخلاقی، ادبی، سیاسی و حقوقی که از قومی به قوم دیگر و از جامعه‌ای به جامعه‌ی دیگر منتقل شود، نوعی تمایل تسلیمی در قوم یا جامعه‌ی منتقل الیه «پذیرنده‌ی انتقال) و نوعی احساس اعتلا و سلطه از ناقل به منقول عنه (قوم یا جامعه‌ای که لغت یا هر عنصر دیگر فرهنگی از آن جا منتقل شده است) به وجود می‌آيد. بنابر این، هر جامعه و کشوری که پذیرنده‌ی انتقال امور مزبور در فوق بوده باشد، به نوعی خود باختگی و تسلیم دچار خواهد شد.

نظریه سوم: طیق این نظریه که منطقی‌تر به نظر می‌رسد، قاعده یا اصل صیانت هویت این است که حرکت تکاملی باید از ذات و اصالت‌های ذاتی هر قومی سرچشمه بگیرد. از جاست که فرهنگ وارداتی و لغت وارداتی، بدون نیاز واقعی به آنها، بر ضد اصالت صیات ذات و هویت اصلی است. مخصوصاً اگر برای تحقیر و تسلیم مردم یک جامعه در برابر انتقال دهنده‌ی لغات و فرهنگ‌ها بوده باشد، یا برای تحقیق زشتی یک مفهوم از دیدگاه جامعه‌ی پذیرنده‌ی لغات و فرهنگ‌ها، مانند اصطلاح سکس.

اگر شما امروز بخواهید زندگانی منهای دین را در جوامع اسلامی به کار ببرید، اگر با اصطلاح لغت خود این جوامع به کار ببرید، با قیافه‌هایی رو به رو می‌شوید که درباره‌ی چنان زندگی حالت منفی دارند، در صورتی که اگر لغت «سکولاریسم» استعمال کنید، هم آدم با سواد و پیشرفته تلقی می‌شوید و هم عده‌ی کمی از مردم که معنای این لغت وارداتی را می‌دانند، چهره‌ی انکار به شما نشان می‌دهند. شگفتا، که با این لغت بازی، دو هدف را تعقیب می‌کنند.

یکی – ارضا و اشباع خود‌خواهی گردانندگان جوامعی که لغت یا فرهنگ را از آن‌ها منتقل می‌نمایند.

دوم – ارضا و اشباع خودخواهی‌های خویشتن را که آری، این ما هستیم که حقایق تازه را درک می‌کنیم!!

به هر حال لغت‌های سکولاریسم – لائیسم – آته‌ایسم – مدرنیسم – پلورالیسم – هرمنوتیک و غیر ذلک، در جریان فوق است که به جوامع اسلامی منتقل می‌شوند!!

این جانب در این مباحث، به جای کلمه‌ی سکولاریسم، کلمات «حذف دین از ازندگی دنیوی» به کار خواهم برد. (سکولاریسم یا حذف دین از زندگی دنیوی – علامه آیت‌الله محمدتقی جعفری
، تلخیص محمدرضا جوادی، جاپ دوم، ص 3، دفتر نشر فرهنگ اسلامی)  

کلمات کلیدی:  در محضر استاد