ایکس – شبهه: از آن جا که حضرت رسول اعظم (ص) در خصوص شکل و حتی حالات ایشان فرمودند: «وَ هُوَ اَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً»،یعنی او به لحاظ شکل و هیبت ظاهری و هم چنین خوی و اخلاق شبیه‌ترین انسان‌ها به من است، هر حدیث موثقی که راجع به شکل و هیبت ظاهری حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله رسیده باشد، در مورد ایشان نیز صدق می‌کند. در عین حال احادیثی نیز به تشریح هیبت ظاهری ایشان دلالت دارد که ذیلاً به برخی از آنها اشاره می‌گردد. و البته هر چند هیچ لزومی ندارد که همه اخبار و روایات را با منابع اهل سنّت تطبیق دهیم (چرا که اصل و اعتبار به سخن معصوم ع می‌باشد)، اما جهت آن که بدانیم در منابع آنان نیز قید شده ولی متأسفانه خودشان توجهی ندارند، به برخی از منابع آنها نیز اشاره می‌شود:

الف – شکل و هیبت ظاهری:

الف/1 – شباهت به رسول الله صلوات الله علیه و آله:

*- رسول خدا (ص) فرمود: مهدی(عج) از فرزندان من است، اسم او اسم من (م ح م د) است و کنیه او کنیه من (الوالقاسم) می‌باشد، او از حیث آفرینش و اخلاق شبیه‌ترین مردم به من است، او غائب خواهد شد و مردم درباره‌ی دین‌شان سرگردان می‌شوند، در این هنگام مهدی(عج) مانند تیر شهاب با ذخیره‌ی انبیاء خواهد آمد پس زمین را پر از عدل و داد می‌کند چنان چه پر از ستمگر و ظلم شده است.

منابع تشیع: شیخ صدوق (كمال الدين : ج 1 ص 286 ب 25 ح 1)

منابع تسنن: شیخ سلیمان قندوزی حنفی به نقل از خوارزمی (ینابیع الموّدۀ، باب 94، ص‌493)

الف/2 – چهره و قامت:

*- رسول خدا (ص) فرمود: مهدی(عج) از فرزندان من است، او چهل ساله است، و صورتش هم چون ستاره تابناکی می‌درخشد، و سمت راست صورت او خال سیاهی است ... و قامتش همچون قامت مردان بنی اسرائیل (درشت اندام) است... .

منابع تسنن: حموینی (فرائد السمطین، ج2، ص‌314، حدیث 565)

الف/3 – رنگ چشم و موها:

*- امیرالمؤمنین حضرت علی (ع): مهدی(عج) چشم‌های مشکی و موهایی پرپشت و چهره‌ای همچون ماه تابان دارد، پیشانی او باز و یک خال و یک نشان دارد... .

منابع تشیع: علامه ملاّ محمد باقر مجلسی (ره) بحارالانوار، ج‌52، ص‌51 مؤسسة الوفاء، بیروت

منابع تسنن: رسول اکرم (ص): چشمان مهدی(عج) «سرمه کشیده» محاسن او پرپشت و سمت راست صورت او یک خال است. (ابوالفتح علی بن عیسی اربلی، در کتاب کشف الغمّه، ج3، ص‌260)

الف/4 – پیشانی و بینی:

*- رسول‌خدا(ص): مهدی از (فرزندان) من است، او پیشانی بلند و بینی کشیده دارد، زمین را پر از عدل و داد می‌کند کما این که از ستمگر و ظلم پر شده است، او هفت سال خلافت و سلطنت می‌کند.

منابع تسنن: ابوداود سجستانی در صحیح ابی داود، ج2، ص‌208 -

الف/5 – قد و هیکل:

*- امام صادق (ع): قدّش دراز نیست ولی قامتش راست است، کوتاه قد نیست ولی چهار شانه است، چهره­اش گرد و سینه‌اش فراخ و پیشانی­اش باز و ابروانش به هم پیوسته است، و خالی بر قسمت راست صورت خود دارد و مثل این است که دانه مُشکی را بر قطعه‌ای از عنبر سائیده باشند.

منابع تشیع: شیخ علی یزدی حائری (ره) - کتاب الزام الناصب، ص 138

الف/6 – علامت کتف و برخی دیگر از مشخصات:

*- امیرالمؤمنین حضرت علی (ع): ولادت مهدی(عج) در آن شهر خواهد بود، او از اهل بیت پیامبر(ص) است. اسم او اسم نبی و محل هجرتش بیت المقدس خواهد بود. محاسنی انبوه داشته و بیخ موژه هایش همیشه سیاه است[27]، و دندان‌های درخشانی دارد، صورتش خال داشته، بینی‌اش کشیده و پیشانی بلندی دارد، در کتف مهدی(عج) علامت و نشانه رسول‌خدا(ص) است، به هنگام خروجش با پرچم رسول الله(ص) خواهد بود، این پرچم از پشم و مخمل است، سیاه رنگ بوده جلوی آن مربع است و از زمان وفات رسول‌خدا(ص) گسترده و باز نشده و گسترده نخواهد شد تا مهدی(عج) خروج کند، خداوند، مهدی(عج) را با سه هزار فرشته یاری خواهد کرد این فرشتگان با تازیانه به صورت و پشت مخالفین مهدی(عج) خواهند زد، مهدی(عج) در حالی ظهور می‌کند که سن او ما بین سی و چهل خواهد بود.

منابع تسنن: یوسف بن یحیای مقدّسی شافعی (عقد الدّرر، باب سوم، فی عدله و حلیته، ص‌64)

ب – خانواده (همسر و فرزندان):

در مورد زندگی شخصی ایشان و این که آیا قبلاً ازدواج کرده و همسر و فرزندی داشته یا اکنون دارند، هیچ اطلاعات موثقی در دست نیست و بدیهی است که لازمه «غیبت» همین است. اگر قرار بود که همگان بدانند که ایشان چه زمانی و با چه کسی ازدواج کرده‌اند و چند فرزند دارند، کجا زندگی می‌کنند و ...، که دیگر غیبت نبود.

البته برخی بر این باورند که چون «ازدواج» سنّت رسول اکرم (ص) و بدان تأکید نموده‌اند و ایشان نیز احیا کننده‌ی سنّت‌های پیامبر اکرم (ص) می‌باشند، حتماً ازدواج کرده‌اند و فرزند نیز داشته یا دارند. اما این اصل دلیل نمی‌شود که بتوان به صورت یقین حکم کرد که حتماً چنین بوده است. ممکن است ایشان در زمان غیبت صغرا ازدواج کرده باشند و اولادی نیز داشته باشند که به عمر طبیعی زیسته و رحلت کرده‌اند و ممکن است بعد از ظهور ازدواج کنند. لذا از یک سو بدانیم که در این موارد هیچ اطلاعات دقیق و مستندی در اختیار نیست و از سوی دیگر بدانیم که اینگونه احوال شخصی ایشان هیچ تأثیری ندارد.

کلمات کلیدی:  گوناگون   امام مهدی