پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): علائم ظهور که به دو دسته‌ی حتمی و غیر حتمی تقسیم شده‌اند و در پایان نیز اشاراتی به آنها خواهد شد، بسیارند. اما باید توجه داشته باشیم که ما مکلف نیستیم که به دنبال «علائم ظهور» برویم، بلکه مکلفیم که برای تحقق «شرایط ظهور» تلاش نماییم. این که اذهان عمومی به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه دائم بحث از علائم ظهور می‌کنند و به زمین و آسمان و وقایع نظر می‌کنند تا ببینند آیا علامتی مشاهده می‌کنند یا نه؟ واقعه‌ای را می‌توانند با علائم تطبیق دهند یا خیر؟ و گاه نیز برای آن چه در اخبار و روایات آمده مصداق خارجی می‌سازند [که لابد این همان است]، علل متفاوتی دارد که مهمترین آنها عبارت است از: ضد تبلیغ‌های ماهرانه برای ایجاد انحراف و انحطاط در اذهان عمومی – خرافی کردن مردم ... و بالاخره «تنبلی» است. چنان چه شاهدیم در حالی که همگان می‌دانند پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرموده‌اند «مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ ماتَ مَيْتَةً جاهِلِيَةً – هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلیت مرده است،» بسیاری نه از امامت و ولایت چیزی می‌دانند و نه از شخص امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف کمترین شناخت صحیحی دارند، و نه حتی فرق بین «ظهور» و «حکومت» را می‌دانند، اما دائم به دنبال علائم ظهور هستند و از آن بحث می‌کنند.

مَثَل چنین اشخاصی، مانند کسی است که به امید دستیابی به میوه‌های بسیار، در زمینی صدها نهال سیب کاشته است. به او می‌گویند: «از علائم میوه دادن درخت این است که ابتدا شاخ و برگ‌هایش زیاد می‌شود و سپس در فصل خود شکوفه می‌دهد». حال این شخص بدون آن که به نهال‌ها برسد – به زمین کود و آب برساند – آفت‌زدایی کند – مراقب باشد که سرما و طوفان نهال‌ها را نشکند – رهگذران بی‌عقل و بصیرت آنها را قطع نکرده و هیزم نکنند و ... – نشسته است پای نهال و نگاه می‌کند که کِی این علامت ظاهر شده و نهالش درخت شده و درختش شکوفه می‌دهد!

علائم ظهور:

علائم ظهور دسته‌ای از رخدادهاست که پیش از ظهور اتفاق می‌افتد. بنا به اطلاعی که معصومین علیهم‌السلام داده‌اند، برخی از آنها پیش ظهور (چه بسا یک قرن یا ده سال) اتفاق می‌افتد، برخی دیگر در آستانه ظهور اتفاق می‌افتد و برخی دیگر نیز هم زمان با ظهور اتفاق می‌افتد. و البته ممکن است که بسیاری از آنها اتفاق نیافتد. لذا آنها را به علائم حتمی و غیر حتمی تقسیم کرده‌اند.

شرایط ظهور:

اما شرایط ظهور اجتناب ناپذیر است و تا این زمینه و شرایط محقق نگردد، ظهور نیز اتفاق نمی‌افتد و حتی اگر غالب شرایط فراهم شده باشد و در آستانه ظهور باشیم، اما ناگهان شرایط متغیر گردد [مردم تغییر کنند]، در زمان وقوع ظهور «بداء» حاصل شده و به تعویق می‌افتد، چنان چه ممکن است به خاطر تغییر شرایط، «بداء» حاصل شده و جلو بیافتد. لذا از آثار دعا، تلاش و جهاد همین است.

همان مثال کشت، روشن‌گر است. قرار است که درخت در بهار امسال میوه دهد. اما اگر در فصل سرما، هوا گرم شده، شکوفه دهد و سپس مجدداً برفی ببارد و شکوفه‌ها یخ بزند، دیگر آن سال میوه نمی‌دهد. یا اگر شرایط کاملاً مناسب باشد، زودتر و بیشتر میوه می‌دهد.

غیبت چیست و ظهور را برای چه می‌خواهیم؟

مسئله‌ی «مهدویت» و ظهور حضرت قآئم آل محمد (عج‌الله تعالی فرجه الشریف)، اختصاصی به شیعیان ندارد و اعتقاد همه مسلمین است [چنان چه بر اساس همین وعده الهی، همه ادیان نیز به منجی آخرالزّمان معتقدند]، با این تفاوت که مذاهب دیگر اسلامی می‌گویند او وجود ندارد و یک روزی به دنیا می‌آید، اما شیعه می‌داند که او کیست؟ از کدام نسل است؟ چه زمانی به دنیا آمده است؟ چه جایگاه، وظایف و تکالیفی بر عهده دارد و و ظایف و تکلیف ما نسبت به ایشان چیست و کدام است.

پس، خوب است که همه مسلمانان و از جمله شیعیان تفکر کنند که «غیبت چیست و ظهور را برای چه می‌خواهیم».

بدیهی است وجود امام غایب نیست که ما ظهورش را بخواهیم. ایشان حیّ و حاضر هستند و به انجام کلیه امور، تکالیف و وظایف «امامت و ولایت الهی» خود مشغول می‌باشند، لذا آن چه باید طبق وعده‌ی الهی محقق گردد و نگردیده است، فقط «حکومت امام معصوم علیه‌السلام» است.

حکومت، از مسائلی است که وقوعش مستلزم فراهم شدن شرایط است و از عمده‌ترین شرایط برخورداری از عوامل اصلی اداره نظام (که برای ایشان 313 تن می‌باشند) – نیروهای اولیه‌ی کافی – خواست، اراده و پذیرش مردم شیعه و مسلمان و در نهایت مساعد بودن زمینه برای پذیرش دیگران و عامه است، که با بصیرت و اطلاع‌رسانی و تلاش شیعیان از یک سو – و کثرت ظلم‌ها، جهل‌ها و ناامیدی اذهان عمومی از منجی‌گری «ایسم»ها، احزاب، قدرت‌ها و ابزارها از سوی دیگر، محقق می‌گردد.

از این رو شیعه‌ی منتظر [که این انتظار بالاترین عبادت است]، مکلف به خودسازی، دگرسازی و جامعه‌سازی می‌باشد که مستلزم تزکیه – رشد علمی – تقوا – بصیرت – کار و تلاش – جهاد و آگاه سازی است، نه مکلف تعقیب علائم ظهور.

شناخت اهداف و برنامه‌های ایشان، مهم‌تر از شناخت علائم است:

مهم‌ترین اصول در شناخت امامت، ولایت، خلافت، حکومت و تحقق کامل همه‌ی آنها در ظهور و حکومت حضرت مهدی سلام الله علیه، همان‌ کلیاتی است که پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله در خطبه غدیر که تعیین و تکلیف سرنوشت اعتقادی، سیاسی، اجتماعی مردم بود بیان داشتند و تأکید نمودند که حاضران نیز به اطلاع غایبان برسانند و بر آن بیعت گرفتند. بدیهی است که هر مسلمان و به ویژه هر شیعه‌ای باید این شاخص‌ها را بداند و در آنها تأمل و تفکر نماید و در منطبق‌سازی خود بکوشد:

بخشی از خطبه غدیر:

أَلا إِنَّ خاتَمَ الْأَئِمَةِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِی - آگاه باشید! همانا آخرین امام، قائم مهدی از ماست. هان! او بر تمامی ادیان چیره خواهد بود.

أَلا إِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَی الدِّینِ – هان! او بر تمامی ادیان چیره خواهد بود.

أَلا إِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمینَ - آگاه باشید (هشدار)! كه اوست انتقام گیرنده از ستمكاران.

 أَلا إِنَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَهادِمُها - هشدار! كه اوست فاتح دژها و منهدم كننده‌ی آنها.

 أَلا إِنَّهُ غالِبُ كُلِّ قَبیلَةٍ مِنْ أَهْلِ الشِّرْكِ وَهادیها - هشدار! كه اوست چیره بر تمامی قبایل مشركان و هدایت کننده‌ی آنان.

 أَلاإِنَّهُ الْمُدْرِكُ بِكُلِّ ثارٍ لاَِوْلِیاءِالله - هشدار! كه او خونخواه تمام اولیای خداست

 أَلا إِنَّهُ النّاصِرُ لِدینِ الله - آگاه باشید! اوست یاور دین خدا.

 أَلا إِنَّهُ الْغَرّافُ مِنْ بَحْرٍ عَمیقٍ - هشدار! كه او از دریایی ژرف پیمانه‌هایی افزون گیرد.

 أَلا إِنَّهُ یسِمُ كُلَّ ذی فَضْلٍ بِفَضْلِهِ وَ كُلَّ ذی جَهْلٍ بِجَهْلِهِ - هشدار! كه او به هر ارزشمندی به اندازه‌ی ارزش او، و به هر نادان و بی‌ارزشی به اندازه ی نادانی‌اش نیكی كند.

أَلا إِنَّهُ خِیرَةُالله وَ مُخْتارُهُ - هشدار! كه او نیكو و برگزیده‌ی خداوند است

أَلا إِنَّهُ وارِثُ كُلِّ عِلْمٍ وَالُْمحیطُ بِكُلِّ فَهْمٍ - هشدار! كه او وارث دانش‌ها و محیط بر ادراك‌هاست.

أَلا إِنَّهُ الُْمخْبِرُ عَنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الْمُشَیدُ لاَِمْرِ آیاتِهِ - هان! بدانید كه او از سوی پروردگارش سخن می‌گوید و آیات و نشانه‌های او را برپا كند.

أَلا إِنَّهُ الرَّشیدُ السَّدیدُ - بدانید همانا اوست بالیده و استوار (رشد یافته، انسان کامل و محکم).

أَلا إِنَّهُ الْمُفَوَّضُ إِلَیهِ - بیدار باشید! هموست كه [اختیار امور جهانیان و آیین آنان ] به او واگذار شده است.

 أَلا إِنَّهُ قَدْ بَشَّرَ بِهِ مَنْ سَلَفَ مِنَ الْقُرونِ بَینَ یدَیهِ. - آگاه باشید! كه تمامی گذشتگان ظهور او را پیشگویی كرده‌اند (بشارت داده‌اند).

أَلا إِنَّهُ الْباقی حُجَّةً وَلاحُجَّةَ بَعْدَهُ وَلا حَقَّ إِلاّ مَعَهُ وَلانُورَ إِلاّعِنْدَهُ - آگاه باشید! كه اوست آخرین حجّت و پس از او حجّتی نخواهد بود.(2) و هیچ حقی نیست، مگر آن که با او باشد و هیچ نوری نیست، مگر آن که از جانب او باشد.

أَلا إِنَّهُ لاغالِبَ لَهُ وَلامَنْصورَ عَلَیهِ – آگاه باشید! كسی بر او پیروز نخواهد شد و ستیزنده ی او یاری نخواهد گشت.

أَلاوَإِنَّهُ وَلِی الله فی أَرْضِهِ، وَحَكَمُهُ فی خَلْقِهِ، وَأَمینُهُ فی سِرِّهِ وَ علانِیتِهِ - آگاه باشید كه او ولی خدا در زمین، داور او در میان مردم و امانتدار امور آشكار و نهان است.

علائم حتمی ظهور:

در میان روایات و احادیث معتبر و متواتری که در خصوص علائم ظهور آمده است، پنج مورد از علائم حتمیه می‌باشد که عبارتند از:

خروج سید خراسانی و یمانی، ندای آسمانی مبنی بر حقّانیت حضرت مهدی(ع)، شهادت نفس زكیه و فرو رفتن سپاهیان سفیانی در منطقة بیداء.

*- اگر چه بسیاری از حوادث امروز با علائم حتمی و حتی غیر حتمی انطباق و شباهت دارد، اما ما نباید برای آنها مصداق خارجی تعیین کنیم و بگوییم لابد این همان است. مگر آن که ولایت امر یا فقهای مؤیَد اشاره‌ای بنمایند تا تذکار و راهنمایی باشد.

 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   امام مهدی