بسمه تعالی

سلام بر سیدالشهداء حسین بن علی علیه‌السلام و خاندان و رهروان وی در طول زمان.

دهه‌ی محرم آغاز شد و طبق خبری که پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله داده بودند، با بزرگداشت یاد و خاطره نهضت سیدالشهداء علیه‌السلام و ماجراها، ظلم‌ها و مصیبت‌های وارده بر ایشان و خاندان و یاران اندک‌شان، خون عاشقان در قلب‌ها و رگ‌ها به جوش آمد. پرچم‌های سیاه در سرتاسر کشور برافراشته شده است و مساجد و هیئات و نیز ابدان شیعیان و همه عاشقان سیاه‌پوش شد. زمزمه‌ی سلام بر حسین، طنین‌انداز است و هر چهره‌ای خبرآور نزدیکی فاجعه عاشورا در سرزمین کربلاست و متجلی مصیبت‌زدگی است.

در اندیشه‌ی چند و چون هبوط جامعه اسلامی به حد امام کُشی بودم که لطف خدا نکته‌ای را در ذهنم متجلی کرد. و آن ملاک ایمان و محک مقبولیت «نماز» بود.

به یادم افتاد احادیث بسیاری خوانده‌ام مبنی بر این که ملاک ایمان نمازخواندن نیست، چه بسا مردم از روی عادت و یا از ترس نماز بخوانند، بلکه ملاک ایمان که ملاک مقبولیت نماز نیست هست، راستگویی و وفای به عهد است. از جمله حدیث شریف پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله است که فرمودند:

»لاتَنظُروا إِلى كَثرَةِ صَلاتِهِم وَصَومِهِم وَ كَثرَةِ الحَجِّ وَالمَعروفِ وَطَنطَنَتِهِم بِاللَّيلِ، وَلكِنِ انظُروا إِلى صِدقِ الحَديثِ وَأَداءِ المانَة» - «به زيادى نماز و روزه و حج و احسان و مناجات شبانه مردم نگاه نكنيد، بلكه به راستگويى و امانتدارى آنها توجه كنيد - بحارالأنوار، ج75، ص 114، ح5»

و نیز روایت امام صادق علیه‌السلام که فرمودند: «لا تنظروا الی  طوع رکوع الرجل و سجوده، فان ذلک شی ء اعتاده فلو ترکه استوحش لذلک و لکن انظروا الی صدق حدیثه و اداء امانته» - «به رکوع و سجده های طولانی افراد نگاه نکنید، زیرا ممکن است به آن عادت کرده باشند و برای او یک امر عادی شده باشد، و اگر آن را ترک کنند وحشت کنند، بلکه راستگویی و امانتداری او را بنگر.» ( تفسیر نور الثقلین ، ج 1، ص .496 اصول کافی ، ج 2، ص 105 )

در یک مرور کوتاه به آن چه گذشت تا به کربلا و عاشورا رسید، دیدم که غصب خلافت به خاطر ترک نماز نبود، اتفاقاً چه اهل سقیفه و چه اتباع و طرفداران آنها، همه اهل نماز بودند، بلکه به خاطر شکستن عهدی بود که در غدیر خم با خدا و رسول او (ص) بسته بودند.

کمی جلوتر آمدم، دیدم آن مصیبت‌ها که بر وجود نازنین امام حسین مجتبی علیه‌السلام وارد شد نیز به خاطر ترک نماز نبود، بلکه به خاطر شکستن عهدی بود که مردم به هنگام خلافت با او بسته بودند و نیز معاهده‌ای بود که معاویه امضایش کرد، بر مفاد آن متعهد شد و سپس پاره کرد و گفت: هر چه عهد بستم، اکنون زیر پای من است و صدای اعتراضی هم از نمازگزاران در نیامد. یعنی با عهد شکنی او همسو و موافق شدند.

فاجعه‌ی کربلا نیز به خاطر ترک نماز نبود، اتفاقاً حتی در ظهر عاشورا، هر دو طرف نماز می‌خواندند؛ بلکه به خاطر دعوت‌ها، نامه‌ها، تعهدها و سپس عهد شکنی کوفیان بود. وگرنه از یزید و یزیدیان که انتظار دیگری نمی‌رفت، ولی اگر کوفیان نمازخوان عهد شکنی نمی‌کردند، این فجایع اتفاق نمی‌افتد.

به فجایع امروز در سطح جهان می‌نگرم و می‌بینم که همه به خاطر «دروغ‌گویی و عهدشکنی» است.

نماز و وفای به عهد:

موضوع این نیست که آیا نماز مهم‌تر از رعایت عهد است و یا وفای به عهد مهم‌تر از نماز است، بلکه موضوع این است که اساساً ملاک مقبولیت نماز، همان وفای به عهد است.

اهل نماز، مشخصه‌هایی دارند که در قرآن کریم بیان شده است. از جمله آن که: از منکر و فحشا به دور هستند – از شهادت دادن در جایی که لازم باشد خودداری نمی‌کنند و شهادت به صدق می‌دهند و پای آن نیز می‌ایستند – از زنا و حتی مقدمات آن به شدت اجتناب می‌کنند – در نماز خاشع‌اند ... و به پیمان و عهدی که می‌بندند، پایدار، استوار، وفادار و صبور هستند. ده آیه سوره اول المؤمنون را بخوانیم، همه تبیین صفات و ویژگی‌های مؤمن و اهل نماز واقعی است، تا این که می‌فرماید:

وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ - و آنان كه امانت‌ها و پيمان خود را رعايت مى‏كنند

وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ - و آنان كه بر نمازهايشان مواظبت مى‏نمايند

اُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ - آنانند كه خود وارثانند.

پس، وفای به عهد، وفای به عهد و وفای به عهد – و اولین عهد ما که عهدی بر مبنای عقل، فطرت و وحی است، با خداوند متعال می‌باشد که در هیچ لحظه و موضوعی، بنده‌ی شیطان نشویم، شیطان و شیاطین انس و جنّ را دشمن آشکار خود بدانیم و فقط خدا را بندگی و پرستش نماییم، که صراط مستقیم همین است:

«اَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ * و َأَنْ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ» (یس، 60 و 61)

ترجمه: اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد زيرا وى دشمن آشكار شماست * و اينكه مرا بپرستيد اين است راه راست

 

 

 

کلمات کلیدی:  یادداشت   وفاداري   نماز