پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): مسئله اهل سنت و اهل تشیع نیست، هر کس که خداوند متعال را عادل نداند، توحیدش کامل نگردیده است و بدیهی است که نقطه مقابل عدل ظلم است.

اصول اعتقادی در اساس سه اصل می‌باشد که عبارت می‌باشند از: توحید (اعتقاد به خدای یکتا) و معاد (اعتقاد به قیامت و حیات اخروی) و سپس (صراط شناسی = دین)، یعنی راه درست، سالم و کامل رسیدن به حیات اخروی – ما بقی اصول بالتبع هستند، یعنی اعتقاد به این سه اصل، اعتقاد به نبوت و قرآن را ایجاب می‌کند و اعتقاد به نبوت نیز اعتقاد به امامت را ایجاب می‌نماید.

پس دو اصل امامت و عدل به خاطر مخالفت شدید گروهی از مسلمانان، مورد تأکید قرار گرفته است.

در اصول اعتقادی اهل سنت، نسبت به توحید، خطایی وجود دارد. گروهی معتزله هستند و گروهی اشاعره. یک گروه معتقد به جبر محض هستند و هر گونه اختیاری را از انسان سلب می‌دانند و گروه دیگر معتقد به اختیار محض هستند و منکر هر گونه جبری می‌باشند. در حالی که هر دو اعتقاد با توحید و عقل منافات دارد.

اگر جبر محض حاکم باشد، ارسال انبیا و نیز برپایی قیامت و بهشت و جهنم معنا ندارد و همه معاصی و ظلم‌ها نیز [العیاذ بالله] به خدا نسبت داده می‌شود.

اختیار محض نیز منافات با توحید و عقل دارد، چرا که انسان به وضوح شاهد است که اختیار بسیاری از امور در دست او نیست. و اساساً اعتقاد به بی‌اختیاری خدا پس از خلقتش، اعتقاد یهود است که می‌گفتند: «وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللّهِ مَغْلُولَةٌ – المائده، 64» یعنی: دست خدا بسته است.

لذا شیعه خداوند را از هرگونه جهل و ظلمی سبحان (منزه) دانسته و چنان چه امام صادق علیه‌السلام فرمودند، معتقد است که «لا جَبرَ ولا تَفویضَ لکِن أمرٌ بَینَ أمرَین» - یعنی نه جبر مطلق است و نه اختیار مطلق، بلکه امری بین این دو می‌باشد.

پس تشیع بر امامت تأکید نمود، چون نفی آن به مثابه نفی نظام هدایت الهی و ابتر ماندن نبوت و رسالت است و بر عدل تأکید نمود، چرا که قایل شدن به جبر محض یا تفویض محض، نفی عدل الهی است که با سبوحیت او و عقل منافات دارد. لذا تشیع با تأکید بر این دو اصل در اصول اعتقادی، تفاوت شناخت و نگاه خود را با سایر تعاریف و باورها از همان «توحید، معاد و صراط» بیان نمود.

پس این اصول، کلیشه یا جمله نیستند، بلکه اعتقاد هستند، لذا چه شیعه و چه سنی اگر به آنها معتقد نباشند، در دین‌شناسی دچار نقصان شده‌اند.

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید   عدل