x-shobhe: اصل سجده بر خاک و سنگ است و البته اگر میسر نشد، طبق فقه تشیع فقط بر چند چیز دیگر مثل برگ یا چوب غیر خوراکی و ... و طبق فقه اهل سنت بر هر چیز دیگری جایز است. پس، مهر هیچ چیزی نیست به جز همان خاک.

این خاک همان خاکی است که زیر پا افتاده است، مردم و حتی احشام از روی آن رد می‌شوند، پس احترام ویژه‌ای ندارد و اتفاقاً از حکمت‌های سجده بر خاک همین است که انسان در مقابل خداوند متعال، عزیزترین، گرامی‌ترین و والاترین عضو بدن (پیشانی) را بر پست‌ترین عنصر خلقت (خاک) قرار دهد و این گونه خشوع و خضوع خود را عرضه بدارد.

تنها تربتی که محترم است، تربیت کربلای سیدالشهداء حسین بن علی علیه‌السلام است و البته آن هم نه به عنوان خاک بودن. چرا که خاک کربلا نیز همان خاکی است که مردم روی آن راه‌ می‌روند، خانه می‌سازند، در باغچه ریخته و با کود مخلوط می‌کنند ... و زندگی می‌کنند. بلکه وقتی قطعه‌ی کوچکی از این خاک به عنوان مهر نماز جدا شد، به عنوان یک قطعه‌ی جدا شده از کربلا، آن هم نه به عنوان مهر نماز، بلکه به عنوان یاد امام (ع) مورد رعایت قرار می‌گیرد. بدیهی است همان قطعه‌ی خاک کربلا نیز که به صورت مهر نماز درآمده، پس از آن که دیگر قابل استفاده نشد، دور انداخته می‌شود. منتهی شیعه از روی ادب احترام می‌کند که آن را در جای کثیف یا نجسی قرار ندهد.

پس خاک، به خودی خود دارای هیچ ارزش و حرمتی نیست، بلکه اگر به چیزی تعلق یافت، به خاطر حرمت آن چیز، این خاک نیز مورد رعایت قرار می‌گیرد. مثل آن که زمین و دیوار کعبه یا هر مسجدی نیز از خاک است، اما به حرمت کعبه و مسجد، رعایت آن لازم می‌آید و البته راجع به مهر این چنین نیست و مثال برای تقریب ذهن بیان شد. خاک مهر همان خاک زمین است و خاک هیچ احترام ویژه‌ای ندارد، مگر تربت کربلا، آن هم به احترام امام حسین (ع).

با توجه به مطالب فوق مشخص می‌گردد که زمین افتادن یا پا خوردن مهر هیچ اشکالی ندارد و گناه نیست، مگر آن که کسی به عنوان بی‌احترامی به «نماز»، اهانتی به ابزار و وسایل نماز مثل مهر یا سجاده و ... نماید، که آن هم به خاطر بی‌احترامی به نماز معصیت است، نه به خاطر مهر یا سجاده.

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام   نماز