مقام معظم رهبری / امامت – بخش دوم: سه بُعد و سه جنبه در امامت
(ادامه بخش اول)
این نکته گفتنی است که آمیختگی سه مفهوم «رهبری سیاسی»، «آموزش دینی» و «تهذیب روحی» در خلافت و حکومت اسلام – که امامت و حکومت اسلامی را دارای سه جنبه و سه بُعد قرار داده است؛ چنان که بعضی از متفکران برجستهی این زمان به درستی بیان کردهاند – ناشی از آن است که اسلام در اصل، این سه جنبه را از یک دیگر تفکیک نکرده و به عنوان برنامهای از این سه جهت، بر انسان عرضه شده است. پس پیشوایی امت نیز به معنای پیشوایی در این سه جهت است و شیعه به دلیل همین گستردگی معنای امامت است که عقیده دارد امام باید از طرف خدا تعیین شود.
نتیجه آن که بر خلاف نظرِ سطحینگرِ کسانی که «امامت» را چیزی در قبال «خلافت» و «حکومت» پنداشته و آن را صرفاً یک منصب معنوی و روحی و فکری شمردهاند، امام در فرهنگ تشیع «رهبر امت» است؛ هم در امور دنیایی و نظم و نَسَقِ زندگی مردم و اداره سیاسی و اجتماعی جامعه (رییس دولت) و هم در تعلیم و ارشاد معنوی و روحی و گرهگشایی از مشکلات فکری و تبیین ایدئولوژی اسلام (ایدئولوگ).
این مطلب واضح، چندان از ذهن بیشتر معتقدان امامت بیگانه است که ذکر چند نمونه از صدها مدرک قرآنی و حدیثی آن، زاید به نظر نمیرسد:
در کتاب «الحجة» کافی، حدیث مبسوطی از حضرت علی بن موسی الرضا علیهالسلام در شناخت امامت و توصیف امام نقل شده است که متضمن خصوصیات پر معنی و جالبی است؛ از آن جمله در باره امامت: رشته دین، سامان مسلمان، آبادگر جهان، سربلندی مؤمنان، رتبت پیامبران، میراث جانشینان، خلافت خداوندگار و جانشینی پیامبر. و در باره امام: افزاش دهنده ثروت عمومی، اجرا کننده مقررات و حدود الهی، پاسدار مرزها، امین خدا در میان خلق، شعلهی فروزندهای بر جایگاهی بلند، صلا (برپا کننده) دهندهی راه خدا، مدافع حریم خدا، به خشم آورنده منافقان، ویرانگر بنیان کافران، عزت بخش مؤمنان، ورزیده و کاردان در زمامداری، دانای کار سیاست، کمر بسته فرمان خدا، خیرخواه بندگان خدا، نگاهبان دین خدا.
در روایت دیگری از امام صادق صراحتاً گفته میشود: همه امیتازات و نیز همه تعهدات پیامبر را علی و نیز امامان دیگر دارا میباشند.
در روایت دیگری از امام صادق وجوب فرمانبری از «اوصیا» یادآوری شده و سپس توضیح داده شده است که اوصیا همان کسانی هستند که قرآن از آنان با تعبیر «اولی الامر» یاد کرده است.
صدها روایت پراکنده در بابهای مختلف از کتابهای گوناگون صریحاً مفهوم امام و امامت در فرهنگ شیعی را «زمامداری» و «اداره امور امت مسلمانان» دانسته و امامان اهل بیت را صاحبان حقیقی حکومت معرفی کرده است؛ به طوری که برای جستجوگر منصف جای تردید باقی نمیگذارد که ادعای امامت از طرف ائمه اهل بیت، فراتر از رتبت فکری و معنوی، دقیقاً ادعای حق حکومت نیز هست و دعوت همه جا گستر آنان در حقیقت دعوت به مبارزهای سیاسی – نظامی برای به دست آوردن حکومت بوده است. (پیشوای صادق، ص 69-74).
مرتبط:
مقام معظم رهبری / امامت – بخش اول: معنای امامت
کلمات کلیدی:
رهبری امامت