ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: متن و ترجمه آیه مورد نظر به شرح ذیل است:

«وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَومِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ» (الأحقاف، 5)

ترجمه: و كيست گمراه‏تر از آن كس كه به جاى خدا كسى را مى‏خواند كه تا روز قيامت او را پاسخ نمى‏دهد و آنها از دعای‌شان بى‏خبرند.

الف - گاهی ذهن خودش در طرح سؤال، شیطنت می‌کند و گاهی دیگران از بیرون برای ذهن شیطنت می‌کنند؛ و هر دو حالت سبب می‌شوند که ذهن به جای کشف حقایق، به دنبال بازیگوشی و شیطنت برود.

ب – بدیهی است که از مفهوم ظاهر و نیز معنای باطن آیه و هم چنین حکم عقل چنین بر می‌آید که هر چیزی به غیر از «الله جلّ جلاله»، خلق اوست. حتی وجود نورانی اکمل و اشرف و احبّ مخلوقات، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله. اما چرا سؤال می‌شود که طبق این آیه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، «دون الله» است یا خود خدا؟

این ذهنیت، اغلب برای توجیه شیطنت خود، کلمات حق را مطرح می‌کند تا نتایج باطل را بر آن حمل کند، چنان چه امیرالمؤمنین علیه‌السلام در پاسخ از سؤال « لا حکم الاّ لله » و نتجیه‌گیری در نفی حقانیت حکومت ایشان فرمودند: «کَلَمةُ حَق وَ یُرادَ بُها الباطِل» - یعنی کلمه و جمله حق است، اما اراده‌ای که از آن شده باطل است. یا به تعبیر خودمان یعنی: آیه مستمسک قرار گرفته است.

قصد این است که می‌خواهند القا کنند که پس شیعیان با توسلات خود به حضرت علی علیه السلام یا ...، «دون الله» را می‌خوانند که طبق آیه فوق و آیاتی دیگر، نه می‌شنود و نه پاسخ می‌دهد، که البته این نتیجه‌گیری کاملاً غلط است. می‌توانستند این سؤال را به همین شکل روشن و واضح بپرسند. اما شما دقت کنید که اینها خودشان به انحای حیل متوسل می‌شوند، تا توسل به آن بزرگواران را رد کرده و از ما بگیرند، تا ما به خود آنها متوسل شویم.

ج – «ما سوی الله» با «من دون الله» متفاوت است. «ما سوی الله» یعنی «هر چیزی غیر از خدا»، که تمامی خلق خدا، «ما سوی الله» هستند. اما «من دون الله»، یعنی پرستش، خواندن و رجوع به دیگران با کنار گذاشتن خدا (به غیر از آن چه خدا فرموده و مقرر کرده است).

د – حال بپرسیم: آنان که موحد هستند و «من دون الله» هیچ پرستش و عبادتی ندارند و جز او را نمی‌خوانند، چگونه اطاعت و عبادت می‎کنند؟ آیا به خودشان وحی رسیده است؟ آیا بدون واسطه و وسیله هدایت شده‌اند – آیا بدون واسطه و وسیله کسب علم و فیض می‌کنند – کدام کار بشر بدون توسل به هزاران هزار واسطه و وسیله انجام می‌پذیرد؟ [حتی نوشیدن یک جرعه آب نیز با توسل به میلیون‌ها واسطه و وسیله‌ی شناخته شده و نشده میسر می‌گردد]. خداوند متعال کدام فیض را (از فیض وجود گرفته تا فیض ربوبیت و هدایت) بدون واسطه به انسان داده است که انسان بتواند بدون واسطه آن را اخذ نماید؟! یک نمونه بیاورند.

ﻫ – اگر قصد از سؤال، فهم چگونگی رابطه انسانِ موحد و مؤمن با خداست، بپرسند:

*- با توجه به آیات قرآن کریم و تسری «ولایت الله» در ولایت رسول الله و سپس معصومین علیهم‌السلام، جایگاه حضرت علی علیه السلام کجاست؟

*- با توجه به آیه‌ی کریمه‌ی ذیل، تکلیف و وظیفه ما مقابل ولایت، امامت و خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام چیست؟ آیا رسول (ص) دستوری داده که باید اطاعت شود و همان اطاعت خداست؟

«مَّنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللّهَ وَمَن تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا»

ترجمه: هر كس از پيامبر فرمان ب رد در حقيقت‏خدا را فرمان برده و هر كس رويگردان شود ما تو را بر ايشان نگهبان نفرستاده‏ايم.

*- بپرسند: با توجه به آیات عدیده در خصوص اطاعت رسول اکرم صلوات الله علیه و آله، اولی‌الامر، راسخون فی‌العلم، اولی‌الالباب، انعمت علیهم و ...، پس رابطه مستقیم با خدا چه می‌شود؟

*- بپرسند: وقتی فرموده که جز من را نخوانید، مشرک نشوید و ...، مفهوم آیه‌ی ذیل که خطاب به مؤمنین است و صراحتاً امر به توسل کرده است چه می‌شود؟

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» (المائده، 35)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از خدا بترسيد و [براى تقرب‏] به سوى او وسيله بجوييد و در راه او جهاد كنيد، باشد كه رستگار شويد.

*- بپرسند: چطور ما در هر امر کوچک و بزرگی، در رشد مادی یا معنوی، در هر راه حق یا باطلی، ناچاریم به وسائط و وسایل متوسل گردیم، از کسب علم و توسل به کتاب و معلم گرفته، تا کسب روزی، یا بهبود سلامتی و ... به همه و هر چیزی متوسل می‌شویم، پس چرا تا بحث توسل به اهل بیت علیهم‌السلام پیش می‌آید، با شدت مقابله کرده و می‌گویند: حرام و شرک است؟

و – پس خواندن غیر خدا (يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ)، یعنی پرستش، توسل و شفاعت و هر گونه گرایش و راهی که خارج از فرمان او باشد، نه این که به خود خدا هم درس توحید بدهند و به او بگویند: [العیاذ بالله]، اقامه نماز، تلاوت قرآن، رجوع به آموزه‌های حدیث (سنت نبوی ص) که همه نوعی توسل است، و نیز وسیله قرار دادن هر آن چه تو آنها را وسیله‌ی کمال و قرب خودت قرار داده‌ای، شرک است! ما هر کاری که بکنیم، نوعی توسل است برای قرب الی الله. چه نماز بخوانیم، چه صدقه دهیم، چه روزه بگیریم، چه به اهل عصمت علیهم السلام تأسی کرده و از آنان تبعیت نماییم و ...، هیچ کدام خودشان هدف نیستند، هیچ کدام «من دون الله» نیستند، بلکه همه وسیله قرب به او هستند.

لذا اگر کسی به آن چه خداوند منّان فرموده گردن ننهد، به هر کس که او تعیین کرده رجوع نکند، از هر آن کس که خدا او را رسول و امام و ولی‌الله قرار داده اطاعت و تبعیت نکند – معرفت و موّدت آنها را نداشته باشد – و در یک کلمه، به این اسباب هدایت الهی، متوسل نگردد، هرگز هدایت نخواهد شد.

بی‌تردید گمان این که با قرآن می‌توانند به جنگ خدا بروند و توسل به طواغیت و إله‌های بیرونی و نیز إله‌های درونی نفس را جایگزین توسل به اهل عصمت علیهم‌السلام نمایند، فرض باطل و تلاش بی‌نتیجه‌ای است.

 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   ولایت (امام علی)   سوره احقاف