ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: بشر به رغم آن که در همین دنیا نیز محدود به دیدنیهای ظاهری و مادی با چشم سر خود نمیباشد و با چشم عقل و دل نیز بسیاری از حقایق را میبیند، اما هر گاه سخن از دیدار (لقاء الله) به میان آید، ابتدا گمان میکند که لابد او را با همین چشم سر باید ببیند و یا خواهد دید.
این ظنّ و گمان در حالی است که معتقدین به خدا و معاد میدانند که اولاً خداوند متعال جسم نیست و ثانیاً حتی بدن اخروی، عین بدن دنیوی نمیباشد. لذا عملکرد چشم سر او نیز مانند چشمش در دنیا نیست. چنان چه دچار پیری چشم و فرسودگی و سایر بیماریها نیز نمیشود.
الف – تاریخ و آیات قرآنی حاکی از آن است که اغلب یهودیان، حتی در زمان و جوار حضرت موسی علیهالسلام ایمان نیاوردند و به همین دلیل به رغم دیدن معجزات عجیب و ...، به سرعت گوسالهپرست میشدند. سران این قوم که همان کفار بودند، اعتقادات ملحدانهی خود را به دین یهودیت و تورات وارد کردند که از جمله آنها جسمیت بخشیدن به خداوند سبحان بود. این انحراف به سرعت در میان مسیحیان وارد شد و در اناجیل نیز نقش بست.
ب – غنا و ماندگاری قرآن کریم و آموزش و پرورش رسول اکرم و اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین سبب گردید که این نوع نگاه ملحدانه به خداوند متعال، در میان مسلمانان رسوخ چندانی پیدا ننماید، هر چند که ابن تیمیه و پیروان او (از جمله وهابیت)، قایل به جسمیت برای خداوند متعال شدند. اما حتی اهل سنت چنین اعتقادی ندارند، لذا لقاء الله را دیدن با چشم سر نمیدانند. چنان چه فخر رازی میگوید:
«انسان دراین دنیا به خاطر غرق شدن درامور مادی و تلاش برای معاش غالباً از خدا غافل میشود، ولی درقیامت كه همه این شواغل فكری برطرف می گردد انسان باتمام وجودش متوجه پروردگار عالم می شود واین است معنی لقاء الله ... – تفسیر فخر رازی»
ج – واقع این است که بشر (چه مؤمن و چه کافر)، در دنیا محصور به انواع حجابهای ظلمانی و حتی حجابهای نورانی میباشد و همین امر مانع از لقای او میگردد (مگر نوادری از بشر، مانند معصومین علیهمالسلام – چنان چه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: اگر همه پردهها کنار رود، چیزی بر یقین و ایمان من اضافه نمیشود - مضمون)، اما در قیامت، تمامی این حجابها کنار میرود و خداوند متعال چنان بر دلهای مؤمنان و کافران مشهود میگردد که همگان به وحدانیت و مالکیت و ربوبیت مطلق او اذعان میکنند. یا به تعبیری «علم» آنها، «علم الیقین» میشود و «علم الیقین» آنها نیز «عین الیقین» میشود. به این میگویند: لقاء الله.
د – پس شهود و لقای خداوند سبحان که در آیات قرآن کریم، تحت عناوینی چون «لقاء الله» یا «لقاء ربّه» به آن تصریح شده است، شهود و لقای قلب است، هر چه میبیند، او را میبیند؛ و هر كس به فراخور معرفت و عمل صالح دنیویاش، بهرهی بیشتری از این شهود باطنی خواهد داشت. آن که غضب الهی برایش مشهود میشود، به لقاء الله میرسد و آن که مشمول رحیمیت او میگردد نیز به لقاء الله میرسد.
حدیث:
مردی خدمت امام امیر مومنان علی (ع) آمد و عرض كرد من درباره قرآن مجید به شك افتادهام! امام فرمودند: چرا؟ عرض كرد: در آیات بسیاری میبینم كه قرآن سخن از ملاقات پرودگار درقیامت میگوید، و ازسوی دیگری میفرماید: « لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ - ديدگان و بينايى آنها او را درنمىيابند و او ديدگان و بينايىها را درمىيابد، و او باريكبين و آگاه است – الأنعام، 103» این آیات چگونه با هم سازگاری دارند؟
امام فرمودند: لقاء به معنی مشاهده با چشم نیست، بلكه لقاء همان رستاخیز و برانگیخته شدن مردگان است، پس معنی تمام آنچه در قرآن تعبیر به لقاء الله شده است درك كن كه همه به معنی بعث است. (توحيدصدوق/ص267)
ﻫ – همانگونه خداوند سبحان، جسم و بُعد، یا رنگ و وزن ندارد که با چشم مادی سَر دیده شود، مکان فیزیکی نیز ندارد که کسی به لحاظ فیزیکی به او نزدیک و یا از دور شود. او هستی و کمال محض است، پس هر کس نسبت به معرفت، ایمان و عمل خود، در مرتبهی وجودی خودش صعود یا سقوط مینماید.
خداوند متعال، هستی و کمال محض است و خلقت در همه مراتبش، تجلی اوست. او علیم، بصیر، حکیم، مؤمن، متقی، تواب (بسیار روی آورنده)، مطهر، معصوم و سایر کمالات میباشد. پس این اسمای حسنای الهی در هر کس بیشتر تجلی یافت، او کاملتر و مقربتر است. و التبه تقرب نیز شدت و ضعف مرتبه دارد. بهشت نیز طبقات دارد. جنت عدن دارد، مقام محمود و سدرةالمنتهی دارد، و رضوان الهی که اکبر است.
« وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ » (التوبه، 72)
ترجمه: خداوند به مردان و زنان با ايمان، بهشتهايى را كه از پاى درختانش نهرها جارى است، كه هميشه در آنند و سراهايى پاكيزه در جنات عدن وعده داده است، ولى رضوان خدا [از همه] برتر است، اين همان كاميابى بزرگ است.
کلمات کلیدی:
اعتقادی