ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: هر چند اگر حدیثی هم نباشد، آن روزی که خدا به انسان نعمتی می‌دهد و یا روزی که انسان در آن گناه نکند نیز عید است، چه رسد به روزی که خدا در آن نعمت دین را اکمال و اتمام نموده است، اما احادیث بسیاری از ائمه اطهار علیهم‌السلام نیز دال بر «عید» بودن روز غدیر خم وجود دارد.

البته روایاتی که ویژگی‌های این روز بیان شده باشد بسیار است، اما برخی در پژوهش فقط به دنبال کلمه‌ یا لفظ مستقیم آن چیزی هستند که در آن تحقیق می‌کنند یا برای‌شان مورد سؤال واقع شده است. مثلاً می‌گویند: «ویژگی‌های یک روز عید را نمی‌خواهیم و نمی‌توانیم نتیجه بگیریم که پس امروز عید است، بلکه لفظ و واژه عید را برای این روز می‌خواهیم.»

دسته‌ای از احادیث و روایات وجود دارد که مستقیم و صریح واژه‌ی «عید» در آنها برای غدیر خم بیان شده است. از جمله خطبه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در نماز جمعه‌ای است که با سالروز غدیر خم مصادف شده بود. ایشان به فضائل برکات بسیار این روز تصریح کردند، اما در همان ابتدا واژه‌ی «عید» را هم به کار بردند.

الف – ایشان نه تنها روز غدیر را عید خواندند، بلکه آن را عیدی عظیم و کبیر توصیف نموده و دستورالعمل‌هایی نیز برای کثرت عبادت و شادمانی حقیقی در این روز صادر نمودند. ایشان فرمودند:

«وَ‌اعلَمُوا اَنَّ الله َ و تعالی جَمَعَ لَکُم مَعشَرَ المُومِنینَ فی هذا الیَومِ عیدَینِ عَظیمَینِ کَبیرَینَ ،   لایَقُومُ اَحَدَهُما اِلاّ بِصاحِبِهِ ؛ لِیُکمِلَ عِندَکُم جَمیلَ صُنعِهِ ؛  وَ یَقِفَکُم عَلَی طَریقِ رُشدِهِ ؛ وَیَقفُوَ بِکُم آثارَ المُستَضیعِینَ بِنُورِ هِدایَتِهِ وَیُسَهِّلَ لَکُم مِنهاجَ قَصدِهِ ویُوَّفِرَ عَلَیکُم هَنیئَ رِفدِهِ ...»

ترجمه: وبدانید همانا خداوند تعالی امروز برای شما مومنین دو عید با عظمت  بزرک را جمع نموده ( غدیر و روز جمعه) که هیکدام بدون دیگری اقامه نمی‌شود ( یعنی ارزش معنوی ندارد).

این چنین ( مقرر) کرد تا زیبایی عمل ( هدایت) خود را نیزد شما به اکمال و اتمام برساند و شما به راه درست آگاه سازد و بدنبال آثار کسانی که وجودشان به نور هدایت او روشن است روانه سازد و طی نمودن راه دینش را برای شما آسان نماید و نعمت گوارایش را برای شما فراوان سازد ... .

ب- و سپس افزودند: در این روز نعمت را بر افراد خانواده و خویشاوندانتان گسترش دهید و نیکی و بخشش پیشه کنید - به برادران دینی خویش به قدر توان نیکی و بخشش کنید - خدای را در برابر نعمت‌هایی که به شما ارزانی داشته، شکرگزار باشید - کنار یکدیگر جمع شوید تا خداوند اجتماع شما را فراگیر و گیراتر سازد - نعمت‏های الهی را به یکدیگر تبریک و تهنیت گویید همان طور که خداوند [در این روز] با اعطای اجر و ثوابی بیش از دیگر اعیاد به شما تهنیت می‏گوید. بعد فرمود: کمک‏های مالی به دیگران در امروز (غدیر) به اموالتان برکت می‏بخشد و بر عمرتان می‏افزاید: مهربانی به دیگران سبب رحمت و عنایات حق خواهد شد – یک دیگر را در آغوش بگیرید و تبریک بگویید و ... (بحارالانوار، ج 95، ص 118 ـ 112)

ج - عمار بن حریز گوید : روز هجدهم ذیحجه خدمت امام صادق (ع) رسیدم و ملاحظه كردم كه ایشان روزه‌ دار هستند. آن حضرت فرمود : این روزی بزرگ است كه خداوند حرمت آن را بر مؤمنان بزرگ شمرده ، دین را برای آنان در آن روز كامل و نعمت را بر آنان تمام كرده و عهد و میثاقی را كه از آنان برگرفته تجدید كرده است. گفته شد : روزه این روز چه ثوابی دارد ؟ فرمود : آن، روز عید و شادمانی و سرور است و [روز] روزه‌ گرفتن برای شكرگزاری خدای تعالی است و روزه آن با [روزه] شصت ماه از ماههای حرام برابری می‌كند... . (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد صفحه 680)

 

د -  به امام صادق (ع) گفته شد : آیا مؤمنان غیر از عید فطر و عید قربان و روز جمعه عید دیگری هم دارند ؟ فرمود : آری ، آنان عیدی دارند كه بزرگتر از این است، و آن روزی است كه امیرالمؤمنین (ع) [به امامت و ولایت] منصوب شد و رسول خدا (ص) ولایت او را بر گردن مردان و زنان در غدیرخم استوار كرد. گفته شد : آن چه روزی است ؟ فرمود : روزها متفاوت‌اند. سپس فرمود : آن ، روز هجدهم ذیحجه است ... و عمل در آن روز با عمل در هشتاد ماه برابری می‌كند و سزاوارتر است كه در آن روز خدای عزوجل بسیار یاد شود و بر پیامبر (ص) درود بسیار فرستاده شود و مرد بر خانواده خود گشایش دهد. (ثواب‌الاعمال صفحه 99)

کلمات کلیدی:  قرآن   ولایت (امام علی)   غدیر