ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: خب اگر جزو قرآن کریم بود که لابد چنین آیه‌ای در سوره‌ای وجود داشت. اما چنین نیست.

تلاوت یا قرائت قرآن کریم، مثل خواندن سایر کتب نمی‌باشد، بلکه خواندن وحی و کلام‌الله است، لذا آدابی در ظاهر و اصول و آدابی در باطن دارد، و البته که آداب ظاهری نیز باید زنده به روح آداب باطنی باشد.

به عنوان مثال: خداوند متعال فرمود هر گاه خواستید قرآن بخوانید، استعاذه کنید، لذا قبل از آغاز «‌اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» می‎گوییم:

«فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ» (النّحل، 98)

ترجمه: پس هنگامى كه قرآن مى‏خوانى از شیطان رانده شده به خدا پناه بر.

دقت کنیم که نفرمود: این جمله را بگو، بلکه فرمود چنین بکن. پس باید قصد و فعل پناه بردن به خدا از شیطان رجیم باشد که این قصد قلبی، به زبان نیز جاری می‌شود.

و همین طور فرمود که عده‌ای این آیات را تکذیب می‌کنند و می‌گویند که دروغ است، اما عده‌ی دیگری آنها را "تصدیق" می‌کنند. یعنی هم باور دارند که کلام الله است و هم باور دارند که کلام او "صدق" است، راست و درست و منطبق با حقایق عالم هستی می‌باشد. لذا فرمود: تو هر گاه آیات خداوند را قرائت کردی یا شنیدی، "تصدیق" کن و صدق الله بگو. پس صدق الله العلی و العظیم می‌گوییم:

«فَمَنِ افْتَرَىَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ مِن بَعْدِ ذَلِكَ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ * قُلْ صَدَقَ اللّهُ فَاتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِینَ» (آل‌عمران، 94 و 95)

ترجمه: س كسى كه بعد از این بر خدا دروغ بندد، آنهایند كه ستمكارند * بگو: «خدا راست گفت. پس، از آیین ابراهیم كه حق‏گرا بود و از مشركان نبود، پیروى كنید.»

پس آنها در مورد آیات الهی دروغ گفتند و افترا بستند (که افترا گفتنی است)، لذا اینجا فرمود «بگو خدا راست گفت - قُلْ صَدَقَ اللّهُ»، اما افزود: تبعیت کنید (فَاتَّبِعُواْ)، یعنی تصدیق فقط زبانی نیست.

از این رو مؤمنین ادب قرائت قرآن را رعایت می‌کنند، قبل از قرائت استعاذه دارند و پس از پایان تصدیق می‌کنند.

نکته: البته هیچ الزامی نیست که این تصدیق، حتماً با جمله «صدق الله العلی العظیم» که بین اهل تشیع متداول است، یا «صدق الله العظیم» که بین اهل تسنن متداول است، بیان شود، بلکه هر کلامی که این تصدیق را برساند، کافیست.

حدیث:

البته جمله‌ی (صَدَقَ اللَّهُ الْعَلِی الْعَظِی) در پایان قرائت قرآن، آموزه‌ی اهل عصمت علیهم السلام می‌باشد:

*- «عبد‌الله بن سلام یهودی از رسول خدا سؤال های فراوانی می‌پرسد، از جمله از ابتدا و انتهای قرائت قرآن کریم می‌پرسد و حضرت می‌فرماید: "ابْتِدَاؤُهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ وَ خَتْمُهُ صَدَقَ اللَّهُ الْعَلِی الْعَظِی‌» (بحارالانوار، ج 57، ص 243)

در روایات و احادیث دیگری نیز با جملات متفاوتی این معنا بیان شده است:

*- «از امام صادق روايت شده که هر کس سوره "و الشمس و ضحاها" را تلاوت و ختم کرد ، بگويد: "صدق الله و صدق رسوله"» (التهذیب، شیخ طوسی، ج2، ص 297)

«در روايت دیگری آمده است: امام سجاد (ع) وقتی سوره قدر را تلاوت می‌کرد‌، بعد از تلاوت "‌انا انزلناه في ليله القدر‌" می‌فرمود: "صدق الله عز وجل أنزل الله القرآن في ليلة القدر‌"» (اصول کافی، ج1، 248).

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن