پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات / ایکس – شبهه: ابتدا باید به مصادیق اسم‌ها توجه داشت، به عنوان مثال هر کجا اسم "آدم" بیان شده باشد، اسم خاص است و منظور همان حضرت آدم ابوالبشر علیه السلام می‌باشد – هر کجا اسم "انسان" بیان شده باشد، منظور جمیع انسان‌ها هستند – اما هر کجا اسم "بشر" بیان شده باشد، منظور این نوع از جانداران است که بدنش به جای مو، پوست دارد.

الف – پس در قسم اول، به شخص حضرت آدم علیه السلام اشاره دارد – در قسم دوم، به تمامی انسان‌ها اشاره دارد، و در قسم سوم، به نوع خلقت مادی و دسته‌بندی آن (بشر) در میان سایر جانداران اشاره دارد. به عنوان مثال:

آدم - « وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ » (البقره، 31)

ترجمه: و [خدا] همه [معانى‏] نام‌ها را به آدم آموخت سپس آنها را بر فرشتگان عرضه نمود و فرمود: «اگر راست مى‏گوييد، از اسامى اينها به من خبر دهيد.»

انسان - « وَيَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الإِنسَانُ عَجُولاً » (الإسراء، 11)

ترجمه: و انسان [همان گونه كه‏] خير را فرا مى‏خواند، [پيشامد] بد را مى‏خواند و انسان همواره شتابزده است.

بشر - « قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِن نَّحْنُ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلَـكِنَّ اللّهَ يَمُنُّ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَن نَّأْتِيَكُم بِسُلْطَانٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَعلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ » (ابراهیم علیه السلام، 11)

ترجمه: پيامبرانشان به آنها گفتند: ما جز آدميانى مانند شما نيستيم و ليكن خدا بر هر كه از بندگان خويش بخواهد [به نعمت نبوت‏] منت مى‏نهد. و ما را نسزد كه شما را حجتى آريم جز به خواست و فرمان خدا پس مؤمنان بايد بر خدا توكل كنند و بس.

خلقت از خاک:

خداوند متعال، در هر سه مورد، تأکید و تصریح نموده است که [آدم، انسان و بشر] را از خاک آفریده است:

آدم – « إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِندَ اللّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ ثِمَّ قَالَ لَهُ كُن فَيَكُونُ » (آل‌عمران، 59)

ترجمه: در واقع، مَثَلِ عيسى نزد خدا همچون مَثَلِ [خلقت‏] آدم است [كه‏] او را از خاك آفريد سپس بدو گفت: «باش» پس وجود يافت.

« وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلآئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إَلاَّ إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا » (آل‌عمران، 59)

ترجمه: و هنگامى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد» پس [همه‏] جز ابليس سجده كردند. گفت: «آيا براى كسى كه از گل آفريدى سجده كنم؟»

انسان - « وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ » (المؤمنون، 12)

ترجمه: و به يقين، انسان را از عصاره‏اى از گِل آفريديم.

بشر - « إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِن طِينٍ » (ص، 71)

ترجمه: آن گاه كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گِل خواهم آفريد».

خلقت از نطفه:

در عین حال در برخی دیگر از آیات، با تعابیر گوناگونی تصریح شده که انسان را از "نطفه" آفریده است. مانند:

« إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا » (الإنسان، 2)

ترجمه: ما انسان را از نطفه‏اى اندر آميخته (مرکب) آفريديم تا او را بيازماييم و وى را شنوا و بينا گردانيديم.

توضیحات:

الف – در برخی از آیات کریمه، بحث از طینت یا عصاره‌ی آفرینش موجودی به نام انسان می‌باشد، که می‌فرماید: «از خاک آفریدم»، یعنی طینت او از خاک است. چنان که فرموده که "جنّ" را از آتش و ملائک را از "نور" آفریدم.

« خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ * وَخَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ » (الرّحمن، 14 و 15)

ترجمه: انسان را از گل خشكيده‏اى سفال مانند آفريد * و جن را از تشعشعى از آتش خلق كرد.

ب – در برخی دیگر از آیات کریمه، سخن از چگونگی تکثیر و انتشار نسل است، که می‌فرماید: «از نطفه آفریدم و منتشر کردم». در این آیات دیگر اسم "آدم" نمی‌آید، بلکه فقط به "انسان و بشر" اشاره می‌گردد. چرا که حضرت آدم علیه السلام، مسقتیم و بدون واسطه از خاک خلق شد، اما نسلش از نطفه.

« أَوَلَمْ يَرَ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ » (یس، 77)

ترجمه: مگر آدمى ندانسته است كه ما او را از نطفه‏اى آفريده‏ايم پس بناگاه وى ستيزه‏جويى آشكار شده است (؟!)

ج – در برخی از آیات، مراحل خلقت را یکی پس از دیگری بیان نموده است، که اول خاک، بعد نطفه، بعد ...:

« يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ وَنُقِرُّ فِي الْأَرْحَامِ مَا نَشَاء إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّى وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئًا وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ » (الحج، 5)

ترجمه: اى مردم اگر در باره برانگيخته شدن در شكيد پس [بدانيد] كه ما شما را از خاك آفريده‏ايم سپس از نطفه سپس از علقه آنگاه از مضغه داراى خلقت كامل و [احيانا] خلقت ناقص تا [قدرت خود را] بر شما روشن گردانيم و آنچه را اراده مى‏كنيم تا مدتى معين در رحمها قرار مى‏دهيم آنگاه شما را [به صورت] كودك برون مى‏آوريم سپس [حيات شما را ادامه مى‏دهيم] تا به حد رشدتان برسيد و برخى از شما [زودرس] مى‏ميرد و برخى از شما به غايت پيرى مى‏رسد به گونه‏اى كه پس از دانستن [بسى چيزها] چيزى نمى‏داند و زمين را خشكيده مى‏بينى و[لى] چون آب بر آن فرود آوريم به جنبش درمى‏آيد و نمو مى‏كند و از هر نوع [رستنيهاى] نيكو مى‏روياند.

نکته:

نطفه انسان (زن و مرد)، از خون درست می‌شود، و خون از مواد غذایی، و مواد غذایی از خاک.

پس نه تنها خلقت حضرت آدم از خاک بوده است، عصاره و طینت نسل او نیز از «خاک» می‌باشد، منتهی در مراتب تکثیر، طی مراحل می‌کند، از خاک به نطفه و ... .

 

مشارکت و هم‌افزایی: (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

 

در آیاتی فرموده انسان‌ها را از خاک آفرید و در آیاتی فرموده از نطفه؟!

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7118.html

 

عضویت در کانال «پاسخگویی به سؤالات و شبهات / ایکس – شبهه»

 

https://telegram.me/x_shobhe

 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن