پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): خیر، متوجه همگان است، اگر چه هیچ منعی ندارد که موضوع آیه‌ای متوجه امت‌های پیشین باشد، و برای امت‌های بعدی، مایه‌ی علم، حکمت، درس، تذکر و عبرت باشد.

متن و ترجمه‌ی آیه‌ای که برای نمونه بیان شده، به شرح ذیل می‌باشد:

« أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَكَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِن شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا » (فاطر، 44)

ترجمه: و آيا در روى زمين سير نكردند تا بنگرند كه سرانجام كسانى كه پيش از آنها بودند، چگونه بود؟ در حالى كه آنان نيرومندتر از اينها بودند و هرگز خدا چنين نبوده كه چيزى او را در آسمان‏ها و در اين زمين درمانده كند، چرا كه همواره او دانا و تواناست.

آیه‌ی دیگری به همین مضمون، به شرح ذیل می‌باشد:

« كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُواْ أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالاً وَأَوْلاَدًا فَاسْتَمْتَعُواْ بِخَلاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلاَقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ بِخَلاَقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُواْ أُوْلَـئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الُّدنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ » (التوبة، 69)

ترجمه: (شما كافران و منافقان) همانند كسانى هستيد كه پيش از شما بودند و قوت آنها بيش از شما و اموال و اولاد آنها فزونتر از شما بود، پس، از نصيب (دنياى) خود بهره‏مند شدند، شما نيز از نصيبتان بهره‏مند شديد همان‏گونه كه آنها كه پيش از شما بودند از نصيبشان بهره‏مند شدند و (در گناه و شهوات) فرو رفتيد چنان كه آنان فرو رفتند آنها عمل‏ها (ى خير) شان در دنيا و آخرت باطل و تباه شد، و آنها همان زيانكارانند.

نکات:

الف – علم، قوت، قدرت، غنا (برخورداری از ثروت، مکنت، شوکت، رفاه) و ...، همه "کمالات" هستند و هر گاه سخن از سنجش و مقایسه در میزان برخورداری دو شخص یا دو جامعه از این کمالات به میان آید، قاعده‌ی سنجش بر «نسبیت» با لحاظ تمامی جوانب آن می‌باشد.

*- به عنوان مثال:  اگر کشوری 80 میلیون جمعیت داشته باشد، درآمد سرانه‌اش 100 دلار و بدهی سرانه‌اش 10 دلار باشد، با کشوری که 800 میلیون جمعیت دارد، درآمد سرانه‌اش 150 دلار و بدهی سرانه‌اش 120 دلار می‌باشد، مقایسه شود، کشور اول غنی‌تر است.

*- اگر در یک جامعه‌ی کوچک هزار نفری (الف)‌، ششصد نفر باسواد، نهصد نفر سالم و یکصد نفر بیمار باشند، و در یک جامعه‌ی بزرگتر ده هزار نفری (ب)، پنج هزار نفر باسواد و هشت هزار نفر سالم دو هزار نفر بیمار باشند، جامعه‌ی «الف» با سوادتر و سالم‌تر است. در جامعه‌ی الف، 60 درصد با سواد و 90 درصد سالم هستند – در حالی که در جامعه‌ی «ب»، 50 درصد باسواد و 80 درصد سالم هستند.

ب – فرض بگیرید که علم مهندسی ساختمان و نیز تکنولوژی ابزاری، در عصر ما به جایی رسیده که برجی به ارتفاع یک کیلومتر می‌سازند و پل‌های هوایی نصب می‌کنند و یا در دل کوه‌ها تونل حفر می‌کنند، اما نمی‌توانند بفهمند که  در دو یا سه هزار سال پیش که نه این علم مهندسی بود و نه ابزار و آلات مهندسی، (محاسبات کامپیوتری در نقشه کشی، لورد، جرثقیل‌های غول‌پیگر، ماشین‌های تراش سنگ و مواد انفجاری و ...)، ملت‌ها چگونه تخت جمشید، پل دزفول (بیش از ده قرن)، اهرام ثلاثه، قصرهای در دل کوه و ...، می‌ساختند که از نظر استحکام هنوز هم باقی هستند و به لحاظ مهندسی آرشیتکتی، یا مهندسی در توزیع نور، آب، گردش هوا، حرارت، صدا و ...، هیچ نقصی ندارند؟! یا چگونه مناری از خشت می‌ساختند که بدون فلز و فنر است، اما قابل خم کردن می‌باشد، یا چگونه حمامی می‌ساختند که حرارت آب گرم را با یک شمع و آن هم بدون اکسیژن (حمام وکیل) تأمین می‌نمود؟  آنان وزن، وزن مخصوص، زاویه، نور و ... را چگونه محاسبه می‌کردند.

چرا بشر امروزی با این پیشرفت علمی، نتوانسته افلاطون، ارسطو، بوعلی سینا، ملاصدرا، داشته باشد؟! پس «قوت» آنان بیشتر بوده است.

ج – وقتی گفته می‌شود «گذشتگان شما = قَبْلِكُمْ»، ذهن ناخودآگاه متوجه قرون گذشته و آن هم زمان‌های بسیار دور را متصور می‌گردد، اما حتی یک یا چند نسل قبل هم «گذشتگان» محسوب می‌گردند.

اکنون انسان می‌تواند هم خودش را با برخی از گذشتگانش بسنجد و هم جوامع یا حکومت‌ها را با گذشته بسنجد و ببیند که [با لحاظ تناسب‌ها] کدام قوت بیشتری داشته‌ یا دارند؟

*- جوان امروزی که حتی یک آپارتمان صد متری را نیز نمی‌تواند به راحتی به دست آورد، توان و قوت بیشتری دارد، یا پدر و پدربزرگش که هزاران متر زمین را راحت‌تر به دست می‌آورد؟

*- جوان امروز که جوان «فست فوتی» و «موبایلی» است، سالم‌تر و رشیدتر است، یا پدرانش؟

*- جوان امروز راحت‌تر ازدواج می‌کند و صاحب فرزندان می‌شود یا پدران و مادران گذشته؟!

*- فرصت‌های شغلی امروز بیشتر است یا در گذشته بیشتر بود؟!

گاهی شرایط نسبت به یک دهه‌ی پیش نیز تغییر می‌کند و انسان می‌بیند که گذشتگان (در یک دهه‌ی پیش)، به تناسب شرایط و امکانات بهتری داشتند.

*- چرا علم پزشکی در بسیاری از درمان‌ها، به طب سنّتی و داروی گیاهی روی آورده است؟! آیا گذشتگان انسان، بیماری، طبیعت و داروی طبیعی را بیش از نسل علم‌زده‌ی حاضر می‌شناخت؟!

حکومت‌ها:

قدرت و قوت فرعون مصر در آن روزگار بیشتر بود، یا امریکایی کنونی؟ قدرت و شوکت و سیطره‌ی هخامنشیان آن روز بیشتر بود، یا انگلیس کنونی؟ ... حتی در تاریخ معاصر می‌شود فهمید که آیا حکومت‌های قدرتمندی مثل امریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و ...، پنجاه، صد و دویست سال پیش قدرتمندتر بودند یا حکومت‌های فعلی؟!

**- در این آیات، موضوع از "کفر، شرک، نفاق، ظلم، استکبار" و خلاصه دنیاگرایی و نظام سلطه است و خداوند متعال متذکر می‌شود که از گذشتگاه عبرت بگیرید؛ برخی از شرایط و قوای آنها (به تناسب) به مراتب بیشتر از شما بود. پس اگر آنها نتوانستند خداوند سبحان و قادر را به عجز درآورند، ناتوان، تسلیم و نابود کنند، شما نیز نمی‌توانید و اگر آنها خودشان نابود شدند، پس شما هم نابود می‌شوید و آن چه همیشه زنده و قوی و پایدار است خداوند متعال و مشیت اوست. پس ایمان بیاورید، تسلیم شوید، تکبر نورزید و به جنگ خدا نروید.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

*- در برخی آیات فرموده که امت‌های پیشین از شما قوی‌تر بودند؟ با توجه به پیشرفت بشر، توجیه خطابش به مردم امروز چیست؟

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7516.html 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره فاطر