پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): نه فقط در مورد معصومین علیهم السلام، بلکه در هر موردی دیگری (جامدات، یا فرهنگ‌ها، حوادث تاریخی، جوامع و حتی کالاها...)، این که خودشان چه هستند، یک مقوله است، و این که دیگران چقدر آنها را می‌شناسند؟ یک مقوله دیگری است و این که چرا هر کدام مشهور یا مشهورتر می‌شوند، مقوله‌ی سومی می‌باشد.

از این رو، این که اهل عصمت علیهم السلام همه نور واحد هستند، دلیل نمی‌شود که شناخت تمامی مردمان در تمامی اعصار، نسبت به ا هر کدامِ از آنها به یک اندازه باشد و یا اشتهار آنها در دوره‌ی خود و بعد از آن، در هر دوره و جامعه‌ای به یک میزان باشد.

***- مشهور شدن، نگاه به میزان و چگونگی شناخت و توجه مردم و نیز تبلیغ‌ها و ضدتبلیغ‌های دوست و دشمن، موافق و مخالف، مؤید و منکر دارد و نه الزاماً حقیقت کیستی و چیستی آن چه مورد شهرت واقع شده است.

به عنوان مثال: یک شخصیت سیاسی و حکومتی مثل کوروش یا داریوش، یا نادرشاه و پادشاهان قاجار، نزد عموم مردم ما مشهورترند تا دیگران – اما چه بسا در میان دیگران، تاریخ شناسانی باشند که آنها را بسیار بهتر از عموم مردم ما بشناسند؛ و یا قله‌ی دماوند نزد ما مشهورتر از دیگران می‌باشد.

حال به چند نمونه از دلایل اشتهار امامان علیهم السلام اشاره می‌شود:

الف – چنان که خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: هیچ احدی از آحاد بشری، بدون امام، پیشوا و الگو نیست، حال یا امام حق را تبعیت می‌کنند و یا امام باطل را. پس طبیعی است که امامان حق، نزد ما که مدعی پیروی از آنان (تشیع) هستیم، بسیار مشهورتر از امامان، الگوها و رهبران مردم انگلیس و یا امریکا می‌باشند. چه بسا نزد آنان، یک خواننده یا رقاصه‌ای که الگوی آنها قرار گرفته و خود را به شکل او در می‌آورند، مشهورتر از حجج الهی باشند و چه بسا یک فرضیه‌ای که خودشان نیز ابطالش نموده‌اند، بسیار مشهورتر از توحید یا معارف قرآنی باشد، چنان که انواع و اقسام بت‌ها در جوامع بُت‌پرست (چین، ژاپن، مالزی و ...)، مشهورتر و محبوب‌تر از الله جلّ جلاله می‌باشد.

ب – گاهی یک "اصل" و آینه تمام نمای آن، یا یک جریان و بنیانگذار آن، سبب اشتهار بیشتر می‌گردد. مثل انبیای الهی در هر دینی، دین‌سازان بشری در هر مکتبی، رهبران و فرماندهان اصلی و بنیانگذار در هر جریانی.

از این رو، بدیهی است که در مقوله‌ی «ولایت و امامت»، امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام، که به امر خداوند سبحان و با ابلاغ رسول اکرم صلوات الله علیه و آله، سرسلسله و سرآغاز ولایت و امامت بودند، از همه مشهورتر می‌شوند. تا جایی که در خطبه غدیر می‌فرماید: لقب «امیرالمؤمنین» فقط و فقط به ایشان اختصاص دارد و اطلاق آن بر هیچ کس دیگری جایز نیست، یعنی حتی بر امامان دیگر نیز جایز نمی‌باشد. [البته حکمت بزرگی در این بیان نیز وجود دارد: حضرت علی علیه السلام، بر تمامی مؤمنین و از جمله امامان که سرآمد مؤمنین می‌باشند، امیر هستند، اما سایر امامان بر ایشان امیر نمی‌باشند، پس لقب امیرالمؤمنین، اختصاص به ایشان می‌یابد]. فقط نسبت ایشان به پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، مانند هارون به موسی علیهماالسلام می‌باشد.

ج – گاهی عظمت، گستردگی و تداوم یک جریان و واقعه، یک حادثه یا یک فاجعه سبب این اشتهار می‌گردد، حال خواه غدیر خم باشد – یا کربلا در روز عاشورا – یا امر غیبت و آغاز و تداوم آن در مقوله‌ی "انتظار و ظهور". هر سه فراز، جریانات و حوادثی هستند که به غیر از عظمت، هم چنان ادامه دارند و در ساختار شخصیت‌ها و سرنوشت‌های فردی و اجتماعی افراد و جوامع، نقش اصلی را ایفا می‌کنند.

د – گاهی تبلیغ و یا ضد تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم سبب اشتهار می‌گردد. به عنوان مثال: بزرگداشت امامان علیهم السلام، ساخت حرم‌ها، فراهم و مساعد بودن امکان زیارت و ...، سبب اشتهار بیشتر یکی نسبت به دیگران می‌گردد؛ چنان که تخریب، بمب‌گذاری، ممانعت از زیارت و دشمنی‌های دیگر نیز سبب اشتهار می‌گردد.

از این رو شاهدید که در عین مدفون بودن چهار امام معصوم علیهم السلام در بقیع، نجف یا مشهد مقدس، به واسطه‌ی تبلیغ مشهورتر است و بقیع به واسطه ضد تبلیغ و دشمنی. و این اشتهار نیز نیز بین اقوام متفاوت است، مثلاً چه بسا اشتهار حضرت موسی بن جعفر علیه السلام که حرمش در شهر کاظمین و عراق می‌باشد، برای آنها کمتر از اشتهار حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام که حرمش واقع در شهر مشهد و ایران می‌باشد، کمتر نباشد و بالعکش.

اینها همه انواع تبلیغ و نیز ضد تبلیغ (از سوی مخالفان و دشمنان و ...) می‌باشد که بین مردم مطرح است، نه این که بین آنها فرقی باشد.

ﮪ – گاهی زنده نگه‌داشتن و پویایی یک حرکت از سوی پیروان، سبب اشتهار بیشتر می‌شود. مثل قیام جهادی امام حسین علیه السلام، یا قیام علمی و فقهی امام صادق علیه السلام. بدیهی است که اشتهار امام صادق علیه السلام، در علوم و معارف اعتقادی و فقهی، کمتر از اشتهار امام حسین علیه السلام، در قیام علیه یزید و اسلام یزیدی نمی‌باشد. اگر مردم، سالی یکبار با برپایی مراسم عزاداری در سوگ اباعبدالله الحسین علیه السلام، یاد و راه او را زنده و پویا می‌دارند؛ غالباً معارف اسلامی و قرآنی خود را از امام باقر و امام صادق علیهما السلام گرفته‌اند و هر روز و در هر امری، بر طبق فقه ایشان عمل می‌کنند، اگر چه خود متوجه این اشتهار نباشند. مگر نه آن که شیعان دوازده امامی، پیرو همه امامان هستند، اما به شیعه جعفری، یا فقه جعفری مشهورند.

و – در پایین‌ترین سطح، این است که مردم به تناسب حال و احوال و نیازهای خود به یکی توجه و یا علاقه‌ی بیشتری پیدا می‌کنند.

به عنوان مثال: اگر به مردم (منظور عموم (عوام) است و نه خواص)، گفته شود: اگر نیاز مادی دارید، مثلاً خانه می‌خواهید، به امام جواد علیه السلام توسل کنید، یا اگر شفا می‌خواهید، به امام رضا علیه السلام توسل کنید، جوامع بیشتری را شامل می‌شود، تا این که به مردم گفته شود: در حلم به امام حسن، در شجاعت به امام حسین، در عبادت به امام سجاد، در علم و حکمت و فقه، به امامان باقر و صادق [علهیم السلام] توسل و تأسی کنید، چرا که مردم (عموماً) نیاز به خانه یا بهبودی از بیماری، یا رفع بدهکاری مالی و ... را بیشتر از نیازشان به علم، حکمت، حلم، اخلاق، بصیرت و ...، حسّ و درک می‌کنند.

نکته:

امامان علیهم السلام، نور واحد هستند، اما در هر کدام، به تناسب جایگاه، مأموریت، شرایط جامعه، ضرورت حال و  آینده و ...، فضیلت و کرامتی، تجلی بیشتری داشته است، لذا به آن تجلی خاص، مشهورتر شد‌ه‌اند [و البته امیرالمؤمنین علیه السلام، سرآمد و امیر است].

بی‌تردید، نه عبادت امام سجاد علیه السلام کیفی‌تر از عبادت امام صادق علیه السلام بوده و نه علم امام صادق علیه السلام، بیشتر از جد خود بوده است و نه حلم و شجاعت‌شان کمتر و بیشتر از یک دیگر بوده است، اما هر کدام به تناسب، در فضیلتی، تجلی بیشتری برای مردم داشته‌اند و به آن مشهورتر گردیده‌اند؛ و البته باز تأکید می‌گردد تمامی امامان علیهم السلام، علم، حکمت، فضیلت و ... را به واسطه امیر مؤمنان، امام علی علیه السلام گرفته‌اند، چنان که ایشان مستقیم از پیامبر عظیم‌الشأن، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله گرفته‌اند، اما همه یک نور هستند، و آن نور الهی می‌باشد « اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ » که آنها در تجلی یافته است.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

*- چطور در میان اهل بیت (ع) که همه نور واحد هستند، برخی مشهورترند؟

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7523.html

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون