پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): این سؤال از اساس درست نیست، چرا که اگر کسی قرآن کریم را قبول ندارد که موضوعش فرق می‌کند و سعی او برای آن که قرآن را تابع خودش نماید، بی‌معنا، باطل و ابتر می‌باشد؛ اما اگر کسی قبول دارد، می‌داند که معنا ندارد قرآن کریم تابع او دیگران باشد؟! چرا که قرآن کریم، برای هدایت انسان و جامعه‌ی بشری آمده است « ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ - اين است كتابى كه در [حقانيت] آن هيچ ترديدى نيست [و] مايه هدايت تقواپيشگان است /  البقره، 2» - آیا انسان باید تسلیم خدا و اوامرش باشد، یا خدا و کلام خدا باید تسلیم انسان شوند؟! پس بشریت باید زیر سایه‌ی آن باشد، نه آن تابع بشر. آیا بشر هدایت کننده و رحمتی برای قرآن کریم است، یا قرآن کریم، حکمت و هدایت و رحمت برای بشریت است؟ « تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ * هُدًى وَرَحْمَةً لِّلْمُحْسِنِينَ - اين است آيات كتاب حكمت‏آموز [كه] براى نيكوكاران رهنمود و رحمتى است / لقمان، 2 و 3» - اما چون در هر حال سؤالی است که در ذهن ایجاد شده، لازم است ابتدا محورهای آن را تفکیک و سپس تعریف کنید، تا پاسخ روشن شود:

بشریت:

بشریت چیست که حالا فکر کنیم: آیا آن تابع قرآن باشد یا قرآن تابع آن؟ آیا فقط یک لفظ و شعار است؟ آیا علم و حکمت می‌تواند تابع الفاظ و شعارها باشد؟!

*- بشریت یعنی چه و تعریفش کدام است؟

*- (تعریف هر چه که باشد)، این تعریف را چه کسی داده است؟

*- بشریت، چگونه شکل می‌گیرد؟ آیا همین که گروهی از موجودات به نام "بشر"، یک جا جمع شوند و (مثل فیل‌ها یا ...) یک کلنی تشکیل دهند، نامش "بشریت" می‌شود؟!

*- اگر " بشریت "، یعنی اتحاد آحاد بشری، این اتحاد حول چه محوری می‌باشد؟

*- اگر این اتحاد، همسویی و تعاون اجتماعی، برای "رشد" و بالتبع "رفاه" می‌باشد، تعریف بشریت، اتحاد، رشد و فلاح چیست؟

*- اگر بشریت در برخورداری، شناخت و رعایت "حقوق" عالمانه، حکیمانه و عادلانه شکل می‌گیرد، این حقوق (حق‌ها) کدام است و چه کسی آنها را تشخیص داده و وضع کرده و می‌کند؟!

*- دامنه و گستره‌ حقوق به چه وسعتی است که انسان بتواند تشخیص دهد؟ حقوق من، نسبت به خودم - نسبت به اعضای بدنم - نسبت به روح، جسم و خواسته‌های روحانی و نفسانی‌ام – نسب به شما و دیگران با تمامی ویژگی‌ها و نیازهای افراد گوناگون - نسبت به گیاهان و حیوانات و ... - نسبت به مشاغل و جایگاه‌ها، نسبت به عقل، علم و قلب – در مقابل کنش‌ها، واکنش‌ها، موافقت‌ها، مخالفت‌ها، عقلانیت‌، شیطنت، دوستی، دشمنی، جنگ، صلح و ...، چیست؟ و چه کسی تشخیص داده یا می‌تواند تشخیص دهد؟

*- آیا "حقوق"، بر مبنای [هر که زورش بیش]، یا بر مبنای آرای اکثریت، یا برمبنای اعتبارات موقتی، یا بر مبنای ذوق و سلیقه، یا بر مبنای نظریه و فرضیه و ...؛ حق و حقوق حقیقی می‌شود؟!

*- آیا انسان "علم" را خلق می‌کند و یا آن که کشف می‌کند؟ آیا حق و حقوق موجودات، در خلقت و جایگاه و هدف آنها، مطابق با نظام خلقت و فطرت، وضع شده، یا انسان می‌تواند حقوقی را تعریف و تحمیل کند و در اساس نظام تغییر و تحول دیگری به وجود آورد؟!

*- آیا عالم هستی با تعریف انسان شکل می‌گیرد و اندازه‌ها و بالتبع حق‌هایش معین می‌شود؟

*- آیا ...؟

قرآن کریم:

قرآن کریم چیست که حالا فکر کنیم آن در سایه بشریت قرار گیرد یا بشریت در سایه آن؟!

*- قرآن کریم، چگونه کتابی است؟! آیا وحی است؟ آیا نظریه‌پردازی است؟ آیا تبیین جهان‌بینی و حقوق منطبق با آن است و یا ...؟!

*- قرآن کریم به چه حقایقی دعوت می‌کند؟ از چه اباطیلی پرهیز و دوری می‌دهد؟ چه چیزی را اثبات و نفی می‌کند و دلایلش برای هر کدام چیست؟

*- آیا جامعه‌ی بشری (آن هم با توجه به علم بسیار محدود بشر)، می‌تواند تبیین کند که اول و آخر این عالم هستی و انسان چیست؟

*- آیا اگر جامعه بشری تصمیم بگیرد که بگوید: این عالم خدا و معادی دارد، بر اساس تصمیم او خدا و معاد پدید می‌آیند؟

*- آیا اگر جامعه بشری تصمیم بگیرد که بگوید: خدا و معادی وجود ندارد، بر اساس تصمیم او حقایق عالم هستی متغیر می‌گردد و اگر وجود داشته باشند (که دارند)، به عدم می‌روند؟!

*- آیا جامعه بشری به قرآن کریم دیکته می‌کند که چه بگوید و چه نگوید؟ یا قرآن به بشر و جامعه بشری دیکته می‌کند که چگونه ببیند؟ چگونه بیاندیشد؟ چگونه باور یا تکذیب کند؟ چه کند یا چه نکند و به چه دلیل و حکمت؟

*- آیا قرآن کریم برای هدایت بشر آمده است، یا بشر برای [العیاذ بالله] هدایت خدا و کلام خدا آمده است؟!

*- آیا بشر باید تابع قرآن باشد تا انسان شود، یا کتاب خدا باید تابع بشر باشد تا گیج و گیج کننده و در نهایت نابود شود؟

*- آیا قرآن کریم، محوری است که بشر و جوامع بشری باید به حول آن جمع شوند، یا کتاب الهی باید مطابق میل، ذوق، سلیقه و امیال بشر (با این همه تفاوت و حتی تناقض در آراء و امیال) تبیین و تدوین گردد؟

نتیجه:

پاسخ منطقی، عالمانه، حکیمانه و عادلانه به همین چند سؤال، به خوبی و روشنی نشان می‌دهد که بشر و جوامع بشری باید در سایه رحمت و هدایت الهی و در سایه پیامبر و کتاب الهی (قرآن کریم) قرار گیرند تا "رشد" کرده، از مراحل حیوانی گذر کرده، آدم و انسان شوند و به فلاح برسند.

چند آیه:

●- خداوند علیم، انسان را در قرآن کریم تعریف کرده است و بر اساس آن، حقوقش را تبیین نموده است و برای فهم و باور آن، دعوت به "تعقل" نموده است:

« لَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ كِتَابًا فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ » (الأنبیاء، 10)

ترجمه: در حقيقت ما كتابى به سوى شما نازل كرديم كه ياد شما در آن است آيا نمى‏انديشيد؟

●- خداوند سبحان، در کتابش به انسان می‌آموزد که نگاهش به عالم خلقت، ناقص و نیمه نباشد، مانند مطالعه‌ی کتابی که اول و آخرش افتاده‌ است نباشد، بلکه با علم، تفکر، تعقل، بصیرت و حکمت باشد تا از شناخت و انتخاب صحیح و کامل برخوردار گردد.

« فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ » (الرّوم، 50)

ترجمه: پس به آثار رحمت‏خدا بنگر كه چگونه زمين را پس از مرگش زنده مى‏گرداند در حقيقت هم اوست كه قطعا زنده‏كننده مردگان است و اوست كه بر هر چيزى تواناست.

●- خداوند منّان، با طرح سؤالات عقلی، انسان را وادار به تعقل می‌نماید، تا از مطالعه خلقت، فقط سلول شناس، جانور شناس، ستاره شناس، یا ... نشود، بلکه با این نشانی‌ها، خالق شناس بشود:

« أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ * أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَل لَّا يُوقِنُونَ » (الطور، 35 و 36)

ترجمه: آيا از هيچ خلق شده‏اند يا آنكه خودشان خالق [خود] هستند * آيا آسمان‌ها و زمين را [آنان] خلق كرده‏اند [نه] بلكه يقين ندارند.

●- خداوند حکیم، در قرآنش، انسان را دعوت و هدایت می‌فرماید تا بداند که عالم پوچ و بازی خلق نشده است، بلکه به "حق" آفریده شده است، پس حتماً سرانجامی بر "حق" دارد:

« خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ » (النّحل، 3)

ترجمه: آسمان‌ها و زمين را به حق آفريده است او فراتر است از آنچه [با وى] شريك مى‏گردانند.

●- انسان با امید حرکت می‌کند و این امید همیشه به تحقق وعده‌ها می‌باشد. اما چه کسی وعده‌ی حق می‌دهد؟ چه کسی وعده‌ی خود را محقق می‌کند؟ چه کسی می‌تواند تضمین دهد که وعده‌اش حتماً محقق می‌شود و بر چه اساسی؟ علم، قدرت، اختیار و توان انسان چقدر است؟

پس خدا دعوت به حق می‌کند، وعده‌ی حق می‌دهد، در وعده‌اش تخلف نمی‌کند، و تنها اوست که وعده‌ها و وعیدهایش، ضمانت اجرایی دارد، پس اوست که به انسان هدف را نشان می‌دهد و به حرکتش سمت و سو و جهت حق می‌دهد:

« لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لاَ يَسْتَجِيبُونَ لَهُم بِشَيْءٍ إِلاَّ كَبَاسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى الْمَاء لِيَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَالِغِهِ وَمَا دُعَاء الْكَافِرِينَ إِلاَّ فِي ضَلاَلٍ » (الرّعد، 11)

ترجمه: دعوت حق براى اوست و كسانى كه [مشركان] جز او مى‏خوانند هيچ جوابى به آنان نمى‏دهند مگر مانند كسى كه دو دستش را به سوى آب بگشايد تا [آب] به دهانش برسد در حالى كه [آب] به [دهان] او نخواهد رسيد و دعاى كافران جز بر هدر نباشد.

●- قرآن کریم، کتاب معرفت (شناخت)، جهان‌بینی و حقوق است، تا انسان بتواند در میان تمامی قوای درونی خود و نیز تمامی شئون زندگی اجتماعی و ...، "قسط" و "عدالت" را حاکم و رعایت نماید، تا در درون و برون، ظلم نباشد و رشد کند:

« لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ... » (الحدید، 25)

ترجمه: ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حقّ از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند؛

پس:

●●●- « فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ » (الشوری، 15)

ترجمه: بنابراين به دعوت پرداز و همان گونه كه مامورى ايستادگى كن و هوس‌هاى آنان را پيروى مكن و بگو به هر كتابى كه خدا نازل كرده است ايمان آوردم و مامور شدم كه ميان شما عدالت كنم، خدا پروردگار ما و پروردگار شماست، اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شماست ميان ما و شما خصومتى نيست‏، خدا ميان ما را جمع مى‏كند و فرجام به سوى اوست.

 

مرتبط:

*- در فضای مجازی مطالب بسیار زیادی یافت می‌شود که می‌گویند: "دین ما دین انسانیت است"، لطفا در مورد دین انسانیت توضیح دهید! (29 اسفند 1393)

*- مدعی‌اند در برخورد با انسان‌ها باید «انسانیت» ملاک باشد و نه «اعتقادات». خواه گاو پرست باشند یا خداپرست؟ هر عقیده‌ای محترم است و باید احترام گذاشت. (7 خرداد 1391)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

*- آیا قرآن کریم زیر سایه‌ی بشریت باشد مؤثرتر است یا بشریت زیر سایه‌ی قرآن کریم؟

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7659.html

 

کلمات کلیدی:  قرآن