«ایکس - شبهه»: اگر چه شک نداریم که هیچ دانش‌آموزی از معلمش چنین سؤالی نکرده است و این قصه‌پردازی‌ها فقط روش تبلیغ و القای شبهه است، که ابتدا توسط یک سایت مطرح شد و سپس در سایت‌ها مشابه و توسط ایمیل‌ها فرافکنی شد، اما چنین فرض می‌کنیم که در هر حال یک سؤال یا شبهه‌ای است که برای اذهان بسیاری مطرح شده و پاسخش لازم است.

دقت شود که در ادبیات قرآن کریم، واژه‌ی «جنت»، به معانی و تعابیر گوناگونی به کار رفته است که از آن جمله «جنت المأواء – بهشت جاوید» - «وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ (الرحمن - 62) - جنت برزخی که قبل از جنت اخروی است» و در نهایت «باغ و بوستان دنیوی – کهف، 39» که به آن نیز جنت گفته می شود. چنان ما نیز در ادبیات فارسی اگر با طبیعت زیبا ـ جنگل و گلستان و ... – مواجه شویم، می‌گوییم: عجب بهشتی است؟! یا می‌گوییم: بهشت روی زمین است.

بهشتی که آدم و حوا و دیگران در آن جای داشتند، بهشت اخروی که در قیامت برپا خواهد شد نبوده است. بهشتی که می‌فرماید:

«وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقينَ غَيْرَ بَعيدٍ» (ق - 31)

ترجمه: روزى كه بهشت را به نزديك متقين مى‏آورند به فاصله‏اى كه دور نباشد.

 

بدیهی است که بهشت اخروی، جایگاه امن، آسایش، خلود و جاودانگی و نعمت بی‌پایان برای متقین است. چنان چه فرمود:

«وَ سيقَ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَراً حَتَّى إِذا جاؤُها وَ فُتِحَتْ أَبْوابُها وَ قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدينَ» (الزمر - 73)

ترجمه: و كسانى كه از پروردگارشان مى‏ترسند دسته دسته به سوى بهشت رانده مى‏شوند تا وقتى كه نزديك آن شوند درهايش گشوده مى‏شود و خازنانش به ايشان گويند سلام بر شما كه پاك بوديد پس براى هميشه داخل بهشت شويد.

 

از چنین بهشتی اساساً کسی اخراج نمی‌شود که بخواهد بعداً برگردد یا بر نگردد. آنجا، نگرانی و خوف از مرگ، اخراج یا اتمام هم وجود ندارد و جایگاه شیاطین جن و انس نیست. این «جنت» در قیامت برپا می‌شود و اهلش بدان وارد شده و برای همیشه در آن می‌مانند.

بلکه، آن بهشتی که آدم و حوا و ملائک و ابلیس و ... در آن راه داشته یا آمد و شد داشتند، بهشت برزخی است. خواه در خارج از زمین باشد و یا روی همین زمین باشد. چنان چه خداوند متعال فرزندان آدم را در موقعیت اولیه او قرار می دهد و سپس می‌فرماید مواظب باشید و کاری نکنید که شیطان شما را هم مثل آنها فریب داده و از بهشت بیرون کنند:

«يا بَني‏ آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ كَما أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِيُرِيَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّياطينَ أَوْلِياءَ لِلَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ» (الأعراف - 27)

ترجمه: اى فرزندان آدم! شيطان شما را نفريبد چنان كه پدر و مادر شما را از بهشت بيرون كرد، لباس ايشان را از تن‏شان مى‏كند تا عورت‏هاشان را به ايشان بنماياند، شيطان و دسته وى شما را از آنجايى مى‏بينند كه شما نمى‏بينيد، ما شيطان‌ها را سرپرست كسانى قرار داديم كه ايمان نمى‏آورند.

 

نتیجه آن که بهشت آدم و حوا (ع) در ابتدا، آن بهشت موعود و اخروی نبوده است که شیطان از آن اخراج شده و دوباره به آن برگردد. دقت شود که عالم آخرت نتیجه‌ی همین عالم است. اهل جهنم در همین عالم در احاطه‌ی جهنم قرار می‌گیرند و اهل بهشت نیز در همین عالم در صراط مستقیم و بهشت زمینی قرار می‌گیرند و در عالم آخرت به کنه و ملکوت همین دنیا می‌رسند و در جهنم یا بهشت اخروی جای می گیرند. لذا در همین عالم و طول حیات، انسان‌ها مکرر وارد جهنم می‌شوند و سپس با توبه و بازگشت، از آن خارج می‌گردند و مکرر وارد بهشت می‌شوند و با گناه و معصیت از آن خارج می‌شوند. چون بهشت و جهنم دنیا و برزخ، ورود و خروج دارد. پس برای شیطان هم دارد. و فقط بهشت اخروی است که هیچ مرگ، اخراج یا فنایی در آن و نعماتش نیست. لذا در آن جا جایی هم برای نگرانی، ترس، خوف، غصه، پیری، استهلاک و ... وجود ندارد. چنان چه فرمود:

«إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الْحُسْنىَ أُوْلَئكَ عَنهَْا مُبْعَدُونَ * لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا  وَ هُمْ فىِ مَا اشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَلِدُونَ * لَا يحَْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبرَُ وَ تَتَلَقَّئهُمُ الْمَلَئكَةُ هَاذَا يَوْمُكُمُ الَّذِى كُنتُمْ تُوعَدُونَ» (الأنبیاء – 101 تا 103)

ترجمه: و كسانى كه در باره آنها از جانب ما قلم به نيكى رفته از جهنم دور شوند * و حتى زمزمه آن را نشنوند و در آنچه دلهايشان بخواهد جاودانند * وحشت بزرگ قيامت غمگينشان نكند و فرشتگان به استقبالشان آيند كه اين روزى است كه به شما وعده مى‏دادند.

کلمات کلیدی:  اعتقادی   معاد