پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): اگر به عنوان تفسیر آیه‌ای که هشدار تهدیدی می‌دهد، بیان گردد (یا بالعکس) خطاست – اما اگر گزاره به صورت مستقل تعمیم داده شود، خطا نیست.

گزاره‌ی « وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ » که تماما در انتهای نه آیه و به صورت یک نتیجه‌ و استدلال هشدار دهنده آمده است، یعنی « و خداوند از آنچه مى‌‏كنيد غافل نيست ».

بدیهی است که صرف این گزاره‌ی خبری، که تذکر و هشدار دهنده نیز هست، هیچ قیدی به گناه و ثواب ندارد، یا تهدید و تشویق ندارد، بلکه یک بسیار کلی و جامع می‌باشد. وقتی می‌فرماید: «خداوند از آن چه می‌کنید غافل نیست »، یعنی خوب یا بد، در محضر او انجام می‌گردد و او ل به درون و برون شما علم و بصیرت دارد، و نیز هیچ امری، سبب غفلت او نمی‌شود.

*- اما یک موقع قصد دارید بدانید که حالا موضوع چه بود که چنین فرمود؟ در پی چه امری چنین فرمود و ...؟ اینجا باید دقت نمود که متن کامل آیه و حتی در صورت لزوم آیات قبل چیست؟! بنابر‌این، ممکن است هشدار تهدیدی باشد، یا هشدار تشویقی. یعنی (به قول شما بفرماید) که این بنده‌ی من، تو با ایمان و تقوا، زحمت می‌کشی، تلاش می‌کنی، اذیت می‌شوی ...، چه بسا به آن نتایجی که در ظاهر می‌خواهی نمی‌رسی، یا به نتایج زودرس و مورد انتظارت نمی‌رسی، یا مورد قدردانی دیگران قرار نمی‌گیری که هیچ، بلکه بابت ایمان و عمل صالحت، تو را مسخره و اذیت نیز می‌کنند [حتی به شهادت می‌رسانند]، اما تو ناراحت نباش، چرا که تو کار را برای خدا انجام می‌دهی، و او نیز از آن چه تو انجام می‌دهی، غافل نیست.

به عنوان مثال، به آیات ذیل دقت نمایید:

هشدار تهدیدی:

  « ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ » (البقره، 85)

ترجمه: اما این شما هستید که یکدیگر را می‌کشید و جمعی از خودتان را از سرزمینشان بیرون می‌کنید؛ و در این گناه و تجاوز، به یکدیگر کمک می‌نمایید؛ (و اینها همه نقض پیمانی است که با خدا بسته‌اید) در حالی که اگر بعضی از آنها به صورت اسیران نزد شما آیند، فدیه می‌دهید و آنان را آزاد می‌سازید! با اینکه بیرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان می‌آورید، و به بعضی کافر می‌شوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذابها گرفتار می‌شوند. و خداوند از آنچه انجام می‌دهید غافل نیست.

هشدار تشویقی:

« وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ » (النّمل، 93)

ترجمه: بگو: «حمد و ستایش مخصوص ذات خداست؛ بزودی آیاتش را به شما نشان می‌دهد تا آن را بشناسید؛ و پروردگار تو از آنچه انجام می‌دهید غافل نیست!

تذکر و هشدار به هر دو گروه:

« وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ » (الأنعام، 132)

ترجمه: و برای هر یک (از این دو دسته)، درجات (و مراتبی) است از آنچه عمل کردند؛ و پروردگارت از اعمالی که انجام می‌دهند، غافل نیست.

قانون کلی:

« وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ » (هود علیه السلام، 123)

ترجمه: و (آگاهی از) غیب (و اسرار نهان) آسمان‌ها و زمین، تنها از آن خداست؛ و همه کارها به سوی او بازمی‌گردد! پس او را پرستش کن! و بر او توکّل نما! و پروردگارت از کارهایی که می‌کنید، هرگز غافل نیست!

●- پس، ضمن کلیت و تمامیت معنا، در هر آیه‌ای به موضوعی اشاره شده و استدلال و استناد شده که او از هیچ کاری غافل نیست.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

آیا عبارت (وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ – و پروردگارت از آن چه می‌کنید غافل نیست) که 9 بار در قرآن تکرار شده است، صرفا تهدیدی است؟!

 

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8283.html

 

  

کلمات کلیدی:  قرآن