پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): در احادیث، دعاها و اذکار بسیاری برای بخشوده شدن از سوی حق تعالی که رحمان، رحیم، غفار و ستار است، بیان شده است.

●- خداوند سبحان، آنقدر دوستدار بنده‌اش [حتی بندگان گناهکار خویش] می‌باشد که "به یاد گناه انجام شده افتادن" را نیز برای بندگان خوب خود، سببی برای بخشش قرار داده است! چنان که پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند: «گاهی بنده‌ای گناهی کند و به واسطه آن به بهشت می‌رود. زیرا گناهانش پیوسته در خاطرش است و او بخاطر همین دائم در حال پوزش و استغفار از خدا می‌باشد». (نهج الفصاحه، 231)

بنابراین، اصل بر همان «استغفار = طلب بخشش» و سپس «توبه = بازگشت به خدا و امر خدا» می‌باشد؛ حال خواه کسی جداً از گناه خویش پشیمان شده و برگشته، دو رکعت نماز استغفار و توبه نیز بخواند و یا دعایی بخواند.

●- دعاها، اذکار و عبادات وارد شده – که برخی از آنها طولانی، برخی دیگر متوسط و برخی بسیار کوتاه می‌باشند – ضمن آن که بهترین شیوه، کلام و بیان را در راز و نیاز با معبودِ محبوب آموزش می‌دهند، حاوی مضامین علیمانه، حکیمانه، سازنده و آموزنده‌ای می‌باشند که توجه [فکر و قلب] به همان‌ها سبب‌ساز بخشوده شدن می‌گردد. وگرنه صرف به کار بردن الفاظ، نه کسی را هدایت می‌کند، نه سبب بخشوده شدن گناهی می‌گردد.

●- چه فرقی می‌کند که کسی یک عمر قرآن بخواند و حتی یک آیه را نفهمد که چه می‌خواند؟ یا یک عمر نماز بخواند و نه تنها یک لحظه متوجه معبود نباشد، بلکه اصلاً نداند چه می‌گوید؟ یا مدام یک تسبیح در دست بگیرد و «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبِّی وَ اَتُوبُ اِلَیهِ» بگوید، اما نه تنها نداند که چه می‌گوید و از چه کسی، چه امر مهمی را درخواست می‌کند، بلکه هیچ از گناه خویش پشیمان، خجل و بیمناک نشده باشد؟!

بنابراین، چه بسا (طبق حدیث) یک لحظه پشیمانی، خجالت و بالتبع درخواست استغفار و نیز توبه کردن، سبب بخشوده شدن تمامی گناهان گردد (البته حق الناس متفاوت است)، ولی صدهزار بار ذکر استغفار را گفتن، یا دعاهای کوتاه و طولانی را خواندن، هیچ اثری نداشته باشد.

نتیجه:

*- اصل، نیت و قصد استغفار و توبه و نیز عمل به آن می‌باشد.

*- دعاها، ضمن آموزش «احسن الکلام = بهترین سخنان»، حاوی مضامینی است که باید به آنها توجه شود.

*- خواندن و تکرار الفاظ به تنهایی (بدون نیت، فهم، قبول، باور و عمل)، نه تنها هیچ اثر مثبتی ندارد، بلکه گاهی آثار سوء نیز دارد. مانند آیات کریمه‌ی قرآن مجید، برای ظالم، که فرمود: جز بر خسرانش نمی‌افزاید (الإسراء، 82)

 

مرتبط:

●- چرا پیامبر فرمودند: "توبه كننده از گناه همانند كسی است كه گناهی نكرده است"؟ (17 تیر 1394)

●- من برای اعمالی نیاز به توبه دارم؛ بهترین راه توبه چیست؟ (23 مهر 1395)

●- آیا واقعاً خدا همه گناهان را می‌بخشد و آیا در آیات یا روایات چنین بیان شده است؟ چگونه توبه کنیم؟ چه دعایی بخوانیم؟ (29 دی 1392)

●-     آیا واقعاً با کارهایی مثل زیارت امام رضا (ع) و یا گریه بر امام حسین (ع) گناهان به همین سادگی بخشوده می‌شود؟ (28 بهمن 1388)

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   ذکر   استغفار