پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): باید دقت کنیم که اولاً بدون شناخت مقام انبیا، رسولان و صاحبان شریعت و کتاب (اولو العزم) از یک سو و مقام امامان علیهم السلام از سوی دیگر، هیچ گاه نمی‌توانیم آنها را با هم مقایسه کنیم؛ - و ثانیاً دقت کنیم که وقتی می‌گوییم «بالاتر» منظورمان چیست؟

خداوند متعال در قرآن کریم فرمود که برخی از انبیا نسبت به برخی دیگر افضل هستند و درجات برخی را بالاتر قرار داد، چنان که فرمود مؤمنان نیز برخی نسبت به برخی دیگر افضل هستند؛ و البته کافران، منافقان و ... نیز برخی برتر و ولیّ و سرپرست برخی دیگر می‌باشند.

اما، در این بیان کلی، نتیجه معدل نگرفت که حالا در مجموع کدام بالاترند، بلکه فرمود به هر کدام فضیلت‌هایی داده شد بود که به برخی دیگر داده نشده بود؛ به عنوان مثال: هیچ پسری در این عالم، بدون پدر زاده نشده است، مگر حضرت عیسی علیه السلام؛ لذا فرمود:

« تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ كَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ » (البقره، 253)

ترجمه: بعضی از آن رسولان را بر بعضی دیگر برتری دادیم؛ برخی از آنها، خدا با او سخن می‌گفت؛ و بعضی را درجاتی برتر داد؛ و به عیسی بن مریم، نشانه‌های روشن دادیم؛ و او را با «روح القدس» تأیید نمودیم؛ (ولی فضیلت و مقام آن پیامبران، مانع اختلاف امتها نشد.) و اگر خدا می‌خواست، کسانی که بعد از آنها بودند، پس از آن همه نشانه‌های روشن که برای آنها آمد، جنگ و ستیز نمی‌کردند؛ (اما خدا مردم را مجبور نساخته؛ و آنها را در پیمودن راه سعادت، آزاد گذارده است؛) ولی این امتها بودند که با هم اختلاف کردند؛ بعضی ایمان آوردند و بعضی کافر شدند؛ (و جنگ و خونریزی بروز کرد. و باز) اگر خدا می‌خواست، با هم پیکار نمی‌کردند؛ ولی خداوند، آنچه را می‌خواهد، (از روی حکمت) انجام می‌دهد (و هیچ‌کس را به قبول چیزی مجبور نمی‌کند).

فضیلت پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله بر دیگران:

اما تردیدی نیست که فضایل و درجه‌ی پیامبر اعظم، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله، به مراتب بیشتر از سایر انبیا و رسولان الهی می‌باشد؛ چرا که اولاً در مقام « قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى » و مقام محمود قرار دارند؛ ثانیاً بهشت خدا، تجلی وجود مبارک خود ایشان است،  و ثالثاً وارث علوم و فضیلت‌های تمامی انبیای گذشته می‌باشند و رابعاً ختم آنها هستند و ....

از این رو، هم راجع به شخص و شخصیت ایشان فرمود: برخوردار از خُلق عظیم « خُلُقٍ عَظِيمٍ » و « رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ » است، و صراط مستقیمی که تمامی انبیای گذشته برای دعوت و هدایت مردم به آن آمده‌اند، شخص خود ایشان است « إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ » - و هم راجع به گستره‌ی رسالتش فرمود که برای جهانیان در هر زمان و مکانی می‌باشد « وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ / الأنبیاء، 107» - و هم راجع به کتابش [قرآن مجید] فرمود که برای همگان و همیشه است « إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ / ص، 87» - و هم راجع به قبله و کعبه‌اش فرمود که پر برکت و هدایت کننده‌ی همگان در عالم می‌باشد:

« إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ » (آل‌عمران، 96)

ترجمه: نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است.

فضیلت امامان علیهم السلام:

یک فضیلتی به تمامی انبیای الهی داده شده که به هیچ شخص دیگری [اعم از امام و غیر امام] داده نشده است، و آن «وحی» در دین و شریعت می‌باشد. حال خواه آورنده‌ی کتاب و شریعتی باشند، مانند حضرات موسی و عیسی علیهماالسلام، خواه نباشند، مانند حضرات هارون، لوط، شعیب، یوسف و ... علیهم السلام که یا در عصر رسولان می‌زیسته‌اند و یا مأمور به ابلاغ شریعت ایشان بودند.

ولایت و امامت:

اما، نکته‌ی اصلی این است که بدانیم، نزول وحی به عنوان دین و شریعت، بالاترین فضیلیت نمی‌باشد، بلکه «ولایت و امامت»، بالاترین فضیلت است. چنان که حضرت ابراهیم علیه السلام را پس از مقامات خلّت، نبوت، رسالت و امتحان‌های سخت به «کلمات الله»؛ به امامت برگزید.

«وَ إِذِ ابْتَلى‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی‏ قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمینَ » (البقره، 124)

ترجمه: (به خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی از عهده این آزمایش‌ها برآمد. خداوند به او فرمود: «من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم!» ابراهیم عرض کرد: «از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!)» خداوند فرمود: «پیمان من، به ستمکاران نمی‌رسد! (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند)».

*- علامه طباطبائی رحمة الله علیه، در تفسیر این آیه می فرماید: حضرت ابراهیم (ع) در اواخر عمر شریفش بعد از پیروزی در امتحان های مختلف و سنگین به مقام امامت رسید، در حالی که قبل از این، جایگاه رسالت را در اختیار داشت، ولی در عین حال ظرفیت پذیرش مقام امامت را نداشت. (ترجمه تفسیر المیزان، موسوی همدانی، ج 1، ص 405)

●- دقت کنیم که تمامی انبیا و رسولان و بالتبع وحی و ادیان را خداوند متعال می‌فرستد تا بندگانش هدایت شوند؛ اما می‌فرماید: «من ولیّ هستم» و می‌فرماید که هر کس می‌خواهد که من «ولیِّ» باشم، بداند که رسول الله صلوات الله علیه و آله، از جانب من ولیّ اوست و در امتداد این ولایت، اهل عصمت علیهم السلام، برخورداران از درجه، رتبه و فضیلت «ولایت» هستند.

پس، مقام ولایت و امامت، از نبوت و رسالت بالاتر است؛ و البته شخص رسول‌الله صلوات الله علیه و آله، نبی ‌الله، رسول ‌الله، ولیّ‌ الله و امام امت خویش بودند.

●- بنابراین، اگر تمامی این فضایل و مراتب و درجات در یک نفر جمع شود (مثل حضرت ابراهیم و یا حضرت رسول اعظم صلوات الله علیهم اجمعین)، رتبه و مقام ولایت و امامت آنها، بالاتر از سایر مراتب و فضایل آنها می‌باشد.

نکته:

حال، با توجه به این مهم که مقام "ولایت و امامت"، بالاتر از نبوت و رسالت است، و با توجه به این که امامان علیهم السلام، وارث دین، شریعت، کتاب، علم، فضیلت، ولایت و امامت حضرت ختمی مرتبت صلوات الله علیه و آله می‌باشند، معنا و مفهوم آیاتی چون « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ... - ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر [= اوصیای پیامبر] را! ... / النساء، 59»، و یا احادیثی چون: « مَنْ اَرادَ أَنْ یَنْظُرَ اِلی آدمَ فِی عِلمهِ، و اِلی نوُحِ فی حِکمَتِهِ وَ اِلیَ اِبراهیمَ فی حِلمِهِ فَلْیَنْظُر اِلیَ عَلیِّ بنِ اَبیِ طالِب - کسی که می‌خواهد علم و معرفت آدم ابوالبشر و حکمت نوح و حلم ابراهیم را ببیند، پس باید به سوی علی بن ابی طالب نگاه کند / بحار الانوار، ج 39، ص 35»، و آن چه در خطبه‌ی غدیر خم و غیر از آن در مقامات و فضایل امیرالمؤمنین و سایر امامان علیهم السلام فرمودند، برایمان بیشتر روشن می‌شود.

●- مگر نه این است که به رغم فرستادن 124 هزار نبی، که 313 تن از آنان رسول نیز بودند، ولایت و امامت همگان تا آخرالزمان، بر عهده‌ی امامان علیهم السلام می‌باشد؟

●- مگر نفرمود: صراط مستقیم من هستم و پس از من، علی و امامان علیهم السلام – و مگر نفرمود که سوره‌ی حمد در شأن من و علی علیه السلام است – و مگر نفرمود: او را امیرالمؤمنین بخوانید و هیچ دیگری را امیرالمؤمنین نخوانید و ...؟ (خطبه غدیر خم)

●- مگر نه این است که وقتی حضرت امام مهدی علیه السلام ظهور می‌نمایند، حضرت عیسی علیه السلام که خود نبی، رسول و صاحب کتاب و شریعت بودند، به ایشان اقتدا نموده و ایشان را وزارت و یاری می‌نمایند؟

●- مگر نه این است که مقسم بهشت و جهنم، امیرالمؤمنین علیه السلام است، یعنی "میزان" ولایت ایشان است؟

●●- اینها همه حاکی از فضیلت "ولایت و امامت"، بر تمامی فضیلت‌هاست.

 

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

آیا مرتبه‌ی پیامبران اولوالعزم از چهارده معصوم بالاتر است؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8423.html

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   ولایت (امام علی)