پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): حدیث معتبر و مفصلی از امام باقر علیه السلام، نقل شده که در آن از قول پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، بیان شده که به هنگام رؤیت هلال ماه مبارک رمضان، رو به مردم نمودند و فرمودند:

« یَا مَعْشَرَ النَّاسِ إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَهْرِ رَمَضَانَ غُلَّتْ مَرَدَةُ الشَّیَاطِینِ وَ فُتِحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الْجِنَانِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ غُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَ اسْتُجِیبَ الدُّعَاءُ ... » (کلینی، کافی، ج 4، ص 67)

ترجمه: اى مسلمانان! آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان‏ هاى رانده شده به زنجیر کشیده مى‌‏شوند، درهاى آسمان و درهاى بهشت و درهاى رحمت گشوده، و درهاى دوزخ فرو بسته خواهد شد. خواسته‌ها بر آورده مى‌شوند ... .

و نمونه‌ی این تعابیر، در روایات دیگری نیز بیان گردیده است.

تصور نادرست:

نباید چنین تصور نمود که یک ابلیس لعینی وجود دارد و او نیز چند صدهزار یا چند میلیون زیر مجموعه دارد، و با شروع ماه مبارک رمضان، همه اینها را دستگیر می‌کنند و به دست و پای‌شان زنجیر می‌زنند تا مزاحم انسان‌ها نگردند!

بدیهی است که اگر چنین باشد، دیگر در این ماه نباید در کلّ جهان بشریت، هیچ کفر، شرک، نفاق و ظلمی رخ دهد، چرا که ماه مبارک رمضان، برای همگان است و نه برای یک گروه خاص؛ و حال آن که ما شاهدیم که در این ماه نیز مانند سایر ماه‌های سال، نه تنها در کل جهان، بلکه در میان مسلمانان نیز گناهان و حتی جنایات هولناکی رخ می‌دهد.

مگر ظلم امریکا، انگیس و اسرائیل یا وابستگانی چون سعودی و سلاطین بحرین و ... در این ماه متوقف می‌گردد – مگر بت پرستی‌های آشکار و پنهان یا سایر معاصی در این ماه کنار گذاشته می‌شود و یا مگر دست کم تمامی مسلمانان در این ماه، مؤمن و متقی و صالح می‌گردند؟!

وانگهی، مگر شیاطین فقط از جنس جنیان هستند؟ ما شیاطین از جنس انسان بسیاری را می‌بینیم که در این ماه به غل و زنجیر کشیده نشده‌اند!

سؤال:

این نوع تصور، یک سؤال اساسی دیگری را نیز پیش می‌آورد که چرا خداوند قادر متعال، در بقیه‌ی ماه‌های سال چنین نمی‌نماید و چرا این دشمنان انسان و انسانیت را آزاد می‌کند تا به آزار و انحراف مردمان بپردازند؟!

پاسخ:

بنابراین باید پاسخ را در منطق و حکمت‌های دیگری جستجو نمود.

الف - شیطان، چه ابلیس لعین باشد، چه شیاطین جنّ و چه شیاطین انس، موجوداتی هستند مانند سایر همنوعان خود؛ تفاوت‌شان این است که یک عده راه معرفت، ایمان، تقوا و عمل صالح را پیش گرفته‌اند و آنان که ملقب به «شیطان» شده‌اند، به میل، اراده و اختیار خود، راه کفر، شرک، نفاق، معصیت و دشمنی با خدا و بالتبع با بندگان خدا را پیش گرفته‌اند. لذا مکرر در قرآن کریم تصریح نمود که «شیطان، دشمن آشکار شماست».

ب – ابلیس و سایر شیاطین، نه در ماه مبارک رمضان و نه در هیچ زمان دیگری، هیچ گونه تسلطی بر انسان متوکل و مؤمن ندارند – درهای رحمت خداوند سبحان نیز همیشه باز است – و خداوند منّان، همیشه مستجاب کننده‌ی دعاهاست.

●- بنابراین، از یک سو، ابلیس و سایر شیاطین جنّ و انس، برای به انحراف کشیده و سلطه بر انسان، ناچارند به دنبال "راه نفوذ" بگردند و این راه نفوذ، فقط و فقط راه، دروازه‌ها، پنجره‌ها و روزنه‌های "نفس حیوانی" می‌باشد؛ از سوی دیگر همین توجه و تابعیت انسان از نفس حیوانی خودش است که سبب می‌شود درهای رحمت الهی به روی او بسته شود، درهای جهنم به رویش باز گردد و دعایش مستجاب نگردد.

ماه مبارک رمضان:

در ماه مبارک رمضان، مسلمان [چه روزه باشد و چه با عذر شرعی و طبق احکام روزه نباشد]، به خداوند متعال توجه می‌کند – عبد و مطیع او می‌گردد و نه بنده‌ی "نفس حیوانی" خویش – توجه به خداوند متعال، کار روح است و نه بدن حیوانی.

مؤمن در این ماه، بیش از همیشه، مهار نفس را به دست خود می‌گیرد و خود را تسلیم حق تعالی کرده و تحت امر او قرار می‌دهد؛ پس راه نفوذ شیاطین بسته می‌شود؛ در واقع شیاطین آزادی عمل خود را در مملکت وجود انسان از دست می‌دهند، به غل و زنجیر کشیده شده و در گوشه‌ای حبس و منزوی می‌گردند.

●- این توجه به خداوند متعال که در عبودیت و اطاعت او تجلی می‌یابد، سبب گشوده شدن درهای رحمت الهی و بسته شدن درهای انحراف و بالتبع عذاب و جهنم می‌گردد.

●- در چنین شرایطی، نَفَسِ عبد مؤمن و خالص، "ذکر الله و تسبیح" می‌شود – خواب او عبادت محسوب می‌گردد – اگر یک آیه از قرآن کریم تلاوت نماید، برایش به اندازه‌ی ختم کل قرآن مجید خیر و ثواب دارد – استغفار و توبه‌اش پذیرفته می‌شود و دعایش نیز بدون موانع بالا می‌رود و استجابت دعایش نیز بدون موانع به او می‌رسد و ...، چرا که خود را از اسارت، بندگی و اطاعت نفس رهانیده و در جرگه‌ی بندگان موحد و صالح درآمده است.

●- این حقایق، حکمت‌ها، نظام هدایت، مواهب و فضایل، همیشگی است و اختصاصی به ماه مبارک رمضان ندارد، اما ویژگی ماه مبارک رمضان در این است که خداوند منّان آن را ماه ضیافت «میهمانی» خود قرار داد و البته که صاحبخانه، به میهمان نگاه و لطف ویژه‌ای دارد؛ و اینها همه به خاطر همان "توجه" میهمان به صاحبخانه است. و الا اگر کسی وارد این میهمانی نگردد، هیچ اتفاق خاصی برای او رخ نخواهد داد.

●- لطف ویژه سبب می‌گردد که صاحبخانه، میهمان را در پناه امنیت خودش قرار دهد، چرا که او به خدا مؤمن شده است، یعنی امنیت خود را در پناه او دیده و برده است – سبب می‌گردد تا مانع از نفوذ و غلبه شیاطین انس و جنّ به او گردد – اما و اگرها را به خاطر این محبت دو طرفه، برای پذیرش استغفار و توبه از میان بر می‌دارد – دعای بنده‌اش را نه تنها به عنوان اعلام نیاز، بلکه به عنوان درخواست میهمان از صاحبخانه مورد توجه قرار می‌دهد – به هنگام تلاوت قرآن کریم، موانع فهم، درک و ایمان را که عمده‌ی آن به خاطر نفوذ شیاطین و بستن چشم و گوش و قلب (فهم) می‌شود را مرتفع می‌نماید، چنان که برای همیشه و هر زمان فرمود:

« فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ » (النّحل، 98)

ترجمه: پس هنگامی که قرآن می‌خوانی، از شرّ شیطان مطرود، به خدا پناه بر!

نکته:

احکام ماه مبارک بیشتر جنبه‌ی نفی و بازدارندگی دارد. اگر فرموده شد که قرآن بخوانید، نماز به پا دارید، زکات دهید، به نیازمندان رسیدگی کنید و ...، اختصاصی به ماه مبارک رمضان ندارد – اگر گفته شد که از هر گناهی دوری و اجتناب نمایید، به ویژه از گناهان زبان (چون دروغ، غیبت، تهمت ...) یا گناهان چشم (نگاه به نامحرم، سرقت با چشم و ...) بپرهیزید و یا گوش خود را بر شنیدن نوای گناه (شنیدن غیبت، تهمت، سخن بیهوده، لغو، غنا و ...) ببندید که همیشگی است و اختصاصی به ماه مبارک رمضان ندارد.

احکام اختصاصی ماه مبارک رمضان، پرهیز دادن از برخی حلال‌ها، مانند خوردن، آشامیدن، سر زیر آب فرو بردن، جماع و ... در حال روزه می‌باشد؛ آن هم نه پرهیز به صورت منع کلی، بلکه به صورت برنامه دادن.

خوردن و آشامیدن و ...، به غیر از آن که نیاز بدن است، همه از مشتهیات "نفس حیوانی" است که اگر از یک سو جهت‌دار نشود و از سوی دیگر برنامه و کنترل نداشته باشد، مانند حیوان افسار گسیخته عمل می‌کند.

خداوند متعال در ماه مبارک رمضان، یک اردوگاه اجباری درست کرد تا همه در آن تحت تربیت و مربی‌گری خودش، دوره‌ی مهار نفس ببینند. از یک سو چون نفس حیوانی را کنترل می‌کنند، از اسارت آن خلاصی می‌یابند و از سوی دیگر، چون به امر خدا هدایتش می‌کنند و طبق برنامه‌ی حق تعالی با او رفتار می‌کنند، به آن جهت خدایی می‌دهند.

*- پس شیاطین به غل و زنجیر کشیده می‌شوند – درهای رحمت خدا باز می‌گردد و درهای جهنم و عذاب بسته می‌شود [حتی برای کسی که به حکم خدا روزه نمی‌گیرد].

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

مقصود از "در ماه رمضان شیاطین به زنجیر کشیده می‌شوند چیست؟" آیا واقعاً چنین اتفاقی می‌افتد؟ و ابلیس نیز به زنجیر کشیده می‌شود؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8601.html 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   رمضان