پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): اگر فقط بگویند: «زود قضاوت نکنید»، حرف صحیحی است، انسان نباید با عجله و بدون علم و یقین قضاوت کند؛ اما اینها پا را فراتر گذاشته و با تقلید از این شعار در غرب، میگویند: «اصلاً قضاوت نکنید»، و این یک دروغ فریبندهای بیش نیست. انسان برای انتخاب پیراهن یا جورابش نیز قضاوت میکند و سپس بر میگزیند.
●- شعارهایی چون: ما حق قضاوت نداریم، یا حق نداریم قضاوت کنیم، یا قضاوت کار آدمها نیست، فقط خدا قاضی است و ...؛ توهین آشکاری به عقل و شعور آدمی (و مخاطبین) است. این شعار یعنی: ای مردم بیفکر، بیمنطق، بیجهت، بیهدف و بیتفاوت... و در نهایت بیتصمیم و بیمسئولیت باشید – منفعل، همیشه راضی، خود کمبین، تحقیر شده و به استثمار درآمده باشید – نافهم باشید، فقط نگاه کنید، نظارهگر باشید، اما هیچگاه قضاوت نکنید.
زندگی سراسر قضاوت است:
انسان از وقتی به دنیا میآید، انتخاب میکند و انتخاب نیز حاصل قضاوت است. پس "حق قضاوت نداریم"، یعنی حق شناخت "حق و باطل" – "خوب و بد" و "ارزش و ضد ارزش" را نداریم.
این یک حقهی استعماری است، سراسر زندگی انسان با انتخابهایش شکل میگیرد، خواه در امور جزئی یا کلی – اعتقادات یا عملکردها – جاذبهها یا دافعهها – خوشایندها و ناخوشایندها و ...، و این انتخابها، همه ریشه در قضاوت دارد.
چه انتخاب إله و معبود باشد، چه انتخاب محبوب و معشوق باشد – چه انتخاب راه و روش زندگی (دین) باشد ... و چه انتخاب یک مسکن، یک لباس یا حتی جدا کردن سیب و زمینی و گوجه فرنگی به هنگام خریدن یا خوردن. و همه بر اساس "قضاوت" انتخاب میشوند.
بنابراین باید گفت: به هنگام ضرورت داوری و قضاوت، عدل و قسط را رعایت کنید و درست قضاوت کنید، اگر چه حتی به ضرر خود یا خویشان و نزدیکانتان باشد:
« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَى أَنْ تَعْدِلُوا وَإِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا » (النساء، 135)
ترجمه: اى كسانى كه ايمان آوردهايد، پيوسته به عدالت قيام كنيد و براى خدا گواهى دهيد، هر چند به زيان خودتان يا [به زيان] پدر و مادر و خويشاوندان [شما] باشد. اگر [يكى از دو طرف دعوا] توانگر يا نيازمند باشد، باز خدا به آن دو [از شما ]سزاوارتر است؛ پس، از پى هوس نرويد كه [درنتيجه از حق] عدول كنيد. و اگر به انحراف گراييد يا اعراض نماييد، قطعاً خدا به آنچه انجام مىدهيد آگاه است.
نقش هر کس در قضاوت دیگران:
اگر چه ممکن است که انسان هر چه باشد (حتی معصوم علیه السلام)، دیگران به عمد یا سهو، قضاوت غلطی در مورد او بنمایند، یا حتی با تهمت و شایعه و ... تخریبش کنند، اما هر کسی موظف است، ضمن آن که بر مواضع حق قرار گرفته و به حق عمل میکند، از مواضع اتهام، یا زمینهسازی برای گمانهای خطا، دوری نماید.
فرض کیند: کسی با یا قیافهی ناهمگون با فرهنگ دینی و ملی، پوشش عجیب و قریب و نامناسب، ادبیات و لحن گفتاری بسیاری سخیف زننده و ...، در جمعی حاضر شود و بگوید: «اوه، نه! لطفاً زود قضاوت نکنید، شاید من یکی از عرفای عصر حاضر و مقربین درگاه الهی باشم»!
خیر، اصلاً این چنین نیست؛ هم ظاهر مهم است، هم باطن مهم است، هم پرهیز از مظانّ اتهام. لذا پیامبر اعظم صلوات الله علیه و آله فرمودند: « إتّقوُا مِن مَواضِعِ التُّهَم – از مواضع اتهام پرهیز کنید» - و امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: « مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَوَاضِعَ التُّهْمَةِ فَلَا يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ – هر که خود را مواضع اتهام قرار دهد، نباید بدگمان به خویش را ملامت نماید / نهج البلاغه، حکمت 151»؛ و احادیث و روایات در این معنا بسیار است.
مرتبط:
اینکه دائما از هر کس، چه مذهبی و یا غیر مذهبی میشنویم که نباید انسانها را قضاوت کرد، آیا این مطلب ریشه در سکولاریزم ندارد؟ (30 مهر 1394)
شعار «ما حق نداریم قضاوت کنیم»، دروغ بزرگی است که در سطح گسترده و حتی از طریق رسانه ملی، تبلیغ و القا میشود (8 فروردین 1394)
مشارکت و همافزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)
بسیاری از بازیگران و افراد مشهور، میگویند: «زود قضاوت نکنید – ما حق قضاوت نداریم»؛ آیا خودشان در چگونگی قضاوتها مقصر نیستند؟!
http://www.x-shobhe.com/shobhe/9001.html
کلمات کلیدی:
پاسخ های کوتاه