پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): "عقل"، فصل مشترک بشری است، بنابراین، هیچ دانشمند، اندیشمند و عاقلی، مبتنی بر منطقی غیر عقلانی، سخن نمی‌گوید و نظریه نمی‌دهد، مگر آن که بخواهد مخاطبین را فریب دهد! یا آن که اساساً عاقل نباشد، بلکه سفیهی باشد که به حسب ظاهر عاقل معرفی شده و دیده می‌شود. چنان که خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: وقتی آنها ببینی، گمان می‌کنی که حرف می‌شوند و تعقل می‌کنند، اما ...!

بنابراین، همانگونه در "اسلام عزیز"، ضمن تذکر به اهمیت آزادی (حریت)، از هر لحاظی و از جمله آزادی بیان، می‌فرماید: "تمامی آزادی‌ها محدود می‌باشند"؛ و عقل نیز نه تنها این حکم را تصدیق می‌کند، بلکه مقابل این بیان حق در کلام وحی، تعظیم می‌نماید [معظمش می‌دارد].

بنابراین، اندیشمندان، دانشمندان، فیلسوفان، جامعه‌شناسان و متخصصان در عرصه‌ها‌ی حقوقی، اخلاقی و رفتاری نیز اذعان دارند که تمامی آزادی‌ها، از جمله "آزادی بیان"، محدود به مرزهایی می‌باشند.

حال این که آیا این محدودیت‌ها عقلی و فطری می‌باشند، یا قراردادی و اعتباری می‌باشند، یا حقوقی و قانونی (شرعی) می‌باشند و یا حتی تحمیلی، مقوله‌ی دیگری است، اما اصل این که تمامی‌ آزادی‌ها، از جمله "آزادی بیان" که بهتر است آن را "آزادی سخن" بنامیم، محدود می‌باشند.

اما، از آنجا که پرسش درباره‌ی نظریات غربی‌ها می‌باشد، در این پاسخ اجمالی، بحثی از چارچوب‌ها و محدودیت‌هایی که در اسلام [قرآن کریم و احادیث] وضع شده و چرایی‌هایش نمی‌نماییم و فقط به برخی از نظریات غربی‌ها اشاره می‌نماییم، و البته محقق اذعان خواهد داشت که همه همان آموزه‌های اسلام عزیز و غنی می‌باشد، چرا که معلم خداوند علیم و سخن، کلام وحی در قرآن حکیم می‌باشد.

● -     Noravank Foundation(26.01.2016)‌، مقاله‌ای را تحت عنوان « آزادی بیان و محدودیت‌های آن: معانی نظری و عملی»، منتشر نمود که چنین آغاز می‌گردد:

«تا کنون هیچ جامعه‌ای در جهان شناخته نشده است که استانداردهایی برای آزادی مطلق نداشت باشد. اکثر قریب به اتفاق دانش‌پژوهان در این عرصه، اذعان دارند که آزادی بیان، به معنی محدودیت است. حتی در دموکراسی‌های لیبرال امروز، هیچ ایده (نظریه‌ای) مبتنی بر آزادی بی‌قید و شرط وجود ندارد. تقریبا تمامی دانشمندان و فیلسوفانِ آزادی بیان – به استثنای اندکی در ایالات متحده - تاکید می‌کنند که آزادی بیان کاملاً مطلق، نه در یُعد نظری و نه در عملی، وجود ندارد – و نباید وجود داشته باشد».

در این مقاله می‌افزاید: «اگر چه همگان از آزادی بیان در یک سخنرانی، برای کشف حقیقت دفاع می‌کنند، اما خودشان اقرار دارند و استدلال می‌کنند که ممکن است این بیان، آسیب‌هایی به اعتقادات (درست) وارد نماید، ممکن است به جای سازندگی، نقش تخریبی داشته باشد؛ چنان که بیان اظهارات دروغین، دموکراسی را تخریب می‌کند و سبب می‌گردد تا دامنه‌ی تحمل کاهش یابد، شکوفایی استعدادها از بین برود، و سرزنش و بی‌احترامی به مردم، جایگزین گردد».

نویسنده، نتیجه‌ی خوبی می‌گیرد و می‌افزاید: «بنابراین، راجع به این که "آزادی بیان مطلق است یا محدود"، بحث نکنید! راجع به این که آیا باید آن را محدود نمود یا خیر نیز بحث نکنید (چون از بدیهیات است)، بلکه راجع به میزان محدودیت‌ها و استانداردهایش بحث کنید».

محدودیت‌های نظری:

نویسنده نیز مانند اکثر اندیشمندان در عرصه‌ی "آزادی سخن"، اشاره دارد که فیلسوفان و اندیشمندان، به دو استاندارد برای محدودیت توجه دارند که عبارتند از: «آسیب و جرم». حال برخی بر "آسیب" تأکید دارند و برخی بر "جرم"». یعنی برخی سخنان، به لحاظ قوانین جرم نیستند، اما به جامعه آسیب می‌زنند و برخی دیگر به لحاظ قوانین نیز جرم محسوب می‌گردند.

محدودیت‌های عملی:

نویسنده پس از توضیحات کلی و نیز اشاره به سیستم متفاوت امریکا، می‌افزاید: «اگر چه در حقوق بشر، به آزادی مطلق بیان برای هر کسی اشاره شده است، اما همان نیز بندهای استثنا دارد؛ چنان که در پاراگراف‌ 3 و ...، به مسئولیت‌های خاص، محدودیت‌های قانونی، محدودیت رعایت اعتبار و حقوق دیگران، مسائل امنیتی و نظامی، بهداشت عمومی، اخلاق و ...، تصریح نموده است. پس آزادی بیان، مطلق نیست».

● – پروفسور «میکائیل سندل  - Michael J. Sandel»، استاد فلسفه‌ی سیاسی، و نظریه‌‌پرداز "جامعه گرایی"، که نحله‌ی گذر از پست مدرنیسم و پسا پست مدرنیسم قلمداد شده است، در سخنرانی خود در دانشگاه هاروارد می‌گوید:

«سخنرانی آزاد، سنگ‌بنای دموکراسی است و آزادی بیان، به عنوان یک حق بنیادین بشری محسوب می‌گردد. اما حتی در دموکراسی نیز اختلافات در مورد "محدودیت‌های آزادی بیان" وجود دارد؛ و اکثر کشورها، قوانین محدود کننده‌ای برای آزادی سخن دارند، مانند قوانین شکایت (از تهدید، فحاشی، اتهام یا هر سخن جرمی)، یا حتی قوانین مربوط به کنترل اشکال گوناگون پورنوگرافی و ... دارند». یعنی محدودیت‌هایی تعریف و تصویب کرده‌اند.

وی می‌افزاید: اما، آیا محدودیت باید بر سخنرانی آزاد قرار گیرد، یا خیر؟ و آیا مردم مجاز به گفتن و نوشتن هرچیزی که دوست دارند می‌باشند؟! حتی اگر غلط باشد و آسیب‌های عمیقی به افراد و گروه‌های آسیب‌‎پذیر وارد کند»؟! (bbc.co.uk - 07 February 2018)

تئوری‌های شعاری، برای دیگران!

اگر نظریه‌ها، دکترین‌ها و تئوری‌های دانشمندان غرب در حوزه‌ی علوم انسانی [از اخلاق گرفته تا سیاست]، به ویژه در نیم قرن اخیر، با دقت، بصیرت و موشکافی مورد مطالعه، تحقیق و نقد قرار گیرد، پیگیری و اصرار برای تحقق دو هدف مهم در نظریه‌ها و پیام نهایی آنها کاملاً مشهود است که عبارتند از:

یک – فلسفه‌سازی برای نظام سلطه تحت عنوان "لیبرالیسم – یا لیبرال دموکراسی"، به گونه‌ای که تمامی جنایاتش [از بمباران اتمی هیروشیما گرفته تا ایجاد گروهک‌های تروریستی چون داعش] توجیه فلسفی یا جامعه‌شناختی پیدا کند. (نظریات باومن، فوکویاما و  ...)!

دو – فریب اذهان عمومی، حتی در امریکا و اروپا، و البته در میان ملت‌‌ها و اتباع کشورهای در حال توسعه و پایین‌تر، به ویژه در نظام‌های فرهنگی و سیاسی مخالف، بیشتر و شدیدتر!

●- از این‌رو، چه در عرصه‌ی نظری و چه عملی، ضد و نقیض‌های فراوانی دارند و شاهدیم که تعاریف، مصادیق و تفسیر این الفاظ شعاری، برای خودشان متفاوت است از آن چه به دیگران القا می‌نمایند!

به عنوان مثال شاهدید که بافته‌ای به نام "حقوق بشر" را جایگزین قرآن کریم و هرگونه "قانون و باید و نباید عمومی" قرار داده‌اند، دولت‌ها و ملت‌ها را به عدم رعایت آن متهم، و حتی محاکمه، محکوم و مجازات می‌نمایند؛ اما خودشان نه در کشور خودشان رعایت دارند و نه در دیگر کشورها! به صراحت تمام از سعودی در برابر قتل "جمال خاشقچی" حمایت کردند و گفتند: «برای ما پول و درآمد حرف اول را می‌زند»! و البته روزانه ده‌ها یا صدها انسان بی‌گناه را نیز به خاک و خون می‌کشند و حقوق بشر برایشان ملعبه و ابزار است!

سرنوشت سایر آزادی‌های شعاری، چون: آزای بیان، آزادی جنسی، آزادی ... نیز همین است! همه ریشه در منافع اقتصادی و سیاسی صاحبان قدرت و ثروت دارد. ملت‌های بیچاره نیز با کارگردانی استاد و روشنفکران غرب‌زده، بازی می‌خورند و در حالی که سرگرم بازی هستند، دچار خودزنی شده و جاده را برای نفوذ و استیلای کم هزینه‌تر، صاف می‌کنند!

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

آیا اندیشمندان غربی نیز برای "آزادی بیان"، محدودیت‌هایی قائلند؟! منظورم در حوزه‌ی "اندیشه نظری" است، نه آن چه که آنجا عمل می‌شود.

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9551.html

 

 

  پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

 

  

   

 

کلمات کلیدی:  گوناگون