س - پاریس: اهل سنت در مورد زیارت حرمها، اهل قبور و یا کارهایی مانند بوسیدن و دست کشیدن، اشکالات بسیاری بر ما وارد میکنند و مدعی هستند که شرک است! مباحث را میدانم، اما مستنداتی از احکام اهل سنّت لازم دارم.
ایکس – شبهه: همیشه دقت داشته باشید که اهل سنت با وهابیهای سلفی و تکفیریها متفاوت هستند و احکامشان نیز متفاوت است (هر چند بسیاری از عوامشان ندانند).
اهل سنّت نه تنها این قبیل زیارات و توسلات و تبرکات را شرک نمیدانند، بلکه به زیارت اهل قبور اعتقاد دارند و بسیار هم برای آن اهمیت و اجر قائلند. چنان چه مانند شیعیان با عشق به مدینه و زیارت حرم مطهر پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله میروند و اقشار کثیری از آنان، قبرستان بقیع را «جنة البقیع» مینامند و به زیارت اهل قبور مدفون در بقیع، از چهار امام معصوم علیهمالسلام گرفته تا شهدای بدر و اُحد و خاندان آن رسول گرامی (ص) میروند. و جالب آن که بدانید گاه بسیار افراطی عمل مینمایند. لذا چون قید نمودید که مباحث در این خصوص را میدانید و صرفاً سند میخواهید، مستندات ذیل با ذکر منابع آنها از معتبرترین کتب اهل سنت ایفاد میگردد.
زیارت قبر مطهر پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله:
- بلال، موذن پیامبر، رسول خدا را در خواب دید كه به او مىفرماید: اى بلال! این چه جفایى است؟ آیا وقت آن نشده كه به زیارت من آیى؟ بلال بیدار شد و اندوهگین و ترسان گشت. بر مركب خود سوارشده به زیارت قبر پیامبر در مدینه آمد و شروع كرد به گریستن و صورت بر قبر پیامبر مالیدن. چون حسن و حسین علیهمالسلام آمدند، آن دو را درآغوش كشید و بوسید.
(تاریخ طبرى، ج 1 ص 161 و 169 - معجم البلدان، ج 3 ص 208 - تاریخ ابن كثیر،ج 1 ص 174 و 197 - مستدرك حاكم، ج 4 ص 515 - وفاء الوفاء، ج 2 ص 410)
- مروان روزى مردى را دید كه صورت و پیشانى بر قبر پیامبر نهاده است. گردن او را گرفت و گفت: مى دانى چه مى كنى؟! وقتى سربلند كرد، دید ابوایوب انصارى است .ابوایوب گفت: آرى! من سراغ سنگ نیامدهام، سراغ رسول الله آمدهام. از آن حضرت شنیدم كه مىفرمود: بر دین گریه نكنید وقتى كه شایستگان عهده دار آن شوند، بلكه زمانى بر دین گریه كنید كه نااهلان عهده دار و والى آن گردند! (مستدرك حاكم، ج 4 ص 515 - وفاء الوفاء، ج 2 ص 410 - الفقه على المذاهب الاربعه، ج 1 ص 421 - المنهاج، محیى الدین نورى شافعى ، ج 1 ص 357 چاپ شده در حاشیه شرح مغنى - تاریخ طبری، ج 1 ص 80 – العرائس ثعلبى ، ص 29 - حاشیه ابى الاخلاص حنفى ، ج 1 ص 168 در حاشیه دررالحكام - تاریخ طبرى، ج 1 ص 161 و 169 - معجم البلدان، ج 3 ص 208 - تاریخ ابن كثیر، ج 1 ص 174 و 197)
دست و صورت مالیدن و تبرک جستن از قبر یا ضریح:
- ابن منكدر (از تابعین، متوفاى 130) همراه اصحابش مىنشست و گاهى كه تشنگى سراغش مىآمد، درهمان لحظه برخاسته صورت برقبر پیامبر مىنهاد و درمقابل اعتراض همراهانش، مىگفت: از قبر پیامبر شفا مىگیرم. وى گاهى به صحن مسجد مىآمد و در جاى خاصى بر زمین مىخوابید، علت را كه مىپرسیدند، مىگفت: خودم دیدم كه پیامبر در همین جا خوابیده بود. (وفاء الوفاء، ج 2 ص 444 - المغنى، ج 1 ص 495، درباره چاههاى مدینه - الوفاء الوفاء، ج 2 ص 119 تا 149 - الفقه على المذاهب الاربعه، ج 1 ص 421 - تاریخ طبرى، ج 1 ص 161 و 169 - معجم البلدان، ج 3 ص 208 - تاریخ ابن كثیر، ج 1 ص 174 و 197)
- عبدالله بن احمد حنبل مىگوید از پدرم درباره حكم كسى كه به منبر رسول خدا دست مىكشد و تبرك مىجوید و آن را مىبوسد و با قبر نیز همین كار را مىكند تا ثواب ببرد، پرسیدم، گفت: اشكالى ندارد. (مستدرك حاكم، ج 4 ص 515، - وفاء الوفاء، ج 2 ص 410)
- عبدالله بن عمر، هنگام زیارت قبر پیامبر، دست راست را روى قبر مىنهاد و بلال حبشى چهره برآن مىنهاد. روشن است كه علاقه زیاد و عشق و محبت به این كار فرمان مىدهد و این نوعى احترام و بزرگداشت است و مردم به تناسب شوقشان حالات متفاوتى دارند. بعضیها وقتى قبر را مىبینند، بى اختیار به سمت آن مىشتابند، برخى هم با تاخیر و درنگ، و همه محل خیرند.
(تاریخ بغداد، خطیب بغدادى ، ج 1 ص 146 - تاریخ الشام، ابن عساكر، ج 6 ص 108 - المنتظم، ابن جوزى ، ج 5، ص 99 - سنن ابن داود، ج 2 ص 72 - صحیح بخارى ، ج 2 ص 247)
- محمد بن احمد رملى، از بزرگان شافعیه در «شرح منهاج» نوشته است: سایهبان گذاشتن روى قبر و بوسیدن صندوق قبر و لمس كردن آن هنگام زیارت، مكروه است، مگر آن كه به قصد تبرك باشد، هم چنان كه فتوا دادهاند اگر كسى در اثر ازدحام نمیتواند حجرالاسود را لمس كند، با عصا به آن اشاره كند، آن گاه عصا را ببوسد. (مناقب خوارزمى، ص 252، - فرائد السمطین، باب اول - مستدرك حاكم، ج 3 ص 151. (این مطلب در الغدیر، ج 1 ص 300 نیز نقل شده است).
- فتوای ابن حنبل: ابن جماعه شافعی میگوید: عبد الله بن احمد حنبل این روایت را از پدرش نقل كرده است: «از پدرم درباره مردی كه منبر و قبر رسول خدا (صلّ الله علیه و آله) را برای ثواب مس میكرد و تبرك میجست و میبوسید، پرسیدم، در جواب گفت: اشكالی ندارد. (وفاء الوفاء، ج 4 ، ص 1414)
- عبدالله، فرزند احمد بن حنبل میگوید: از پدرم پرسیدم: مسّ منبر رسول الله و تبرّک با مس کردن آن، و بوسیدن و یا مسّ و متبرّک شدن به قبر شریف و یا بوسیدن آن به قصد ثواب، چه حکمی دارد؟ پدرم گفت: هیچ اشکالی ندارد. (الجامع فی العلل و معرفة الرجال، ج2، ص32 - وفاءالوفا، ج4، ص1414)
تبرک جستن به قبر علما و اولیا:
- رملی شافعی میگوید: تبرّک جستن به قبر پیامبر و یا عالم و یا اولیا جایز است و بوسیدن و استلام آن ایرادی ندارد. (کنز المطالب، ص 219)
- محب الدین طبری شافعی گوید: بوسیدن قبر و دست گذاشتن روی آن جایز است و سیره و عمل علما و صالحان بر آن است. (اسنی المطالب، ج1، ص331)
برداشتن خاک برای تبرک و شفا، حتی از قبر غیر معصوم:
- زرکشی: تربت قبر حمزه از حکم منعِ برداشتن خاک حرمین، استثنا شده است، زیرا اتفاق همگان بر جواز نقل آن برای معالجه صداع است. (وفاء الوفا، ج1، ص69)
- سُبکی میگوید: مردم سمرقند به قدری از خاک قبر بخاری برداشتند که قبر ظاهر شد به طوری که نمیشد جلوی مردم را گرفت تا این که ضریح مانندی را بر روی قبر گذاشتند! (طبقات الشافعیه، ج2، ص233 - سیر اعلام النبلاء، ج12، ص467)
نوشیدن آب غسل میت برای تبرک(؟!)
- ابن کثیر میگوید: تشییع کنندگان دستمال و عمامههای خود را به عنوان تبرک روی جنازه ابن تیمیه انداختند... و آب غسل او را به عنوان تبرک نوشید! (البدایة و النهایه، ج14، ص136)
زیارت قبور اهل بیت (ع) و توسل به آنها توسط علمای اهل سنت:
- محمد بن مؤمل شاگرد ابن خُزیمه که شیخ بخاری و مسلم و به اصطلاح شیخ الاسلام است میگوید: به همراه استادم ابن خزیمه و جمعی از اساتید به زیارت بارگاه قبر علی بن موسی الرضا(ع) در طوس رفتیم، استادم ابن خزیمه چنان در برابر آن بقعه متبرکه تعظیم و تواضع کرد که همگی در شگفت ماندیم. (تهذیب التهذیب، ج7، ص339)
- ابو علی خلال، شیخ حنابله، می گوید: هرگاه مشکلی بر من عارض شود، قبر موسی بن جعفر(ع) را زیارت میکنم و به ایشان متوسل میشوم و خداوند مشکل مرا آسان میکند. (تاریخ بغداد، ج1، ص 120)
توسل به قبور غیر معصوم (ع):
- محمد بن ادریس شافعی به قبر ابو حنیفه ، و احمدبن حنبل به قبر شافعی متوسل میشد. (مناقب ابی حنیفه، ج2، ص199)
- مسلمانان، به قبر ابو ایوب انصاری متوسل میشدند و برای طلب باران به قبر او پناه میبردند. (مستدرک حاکم، ج3، ص 518)
- تعداد بازدید : 4615
- 15 تیر 1392
- نسخه قابل چاپ
- اشتراک گذاری
کلمات کلیدی: حقوقی و احکام دعا زیارت