«x-shobhe »: جهت اطلاع سایر کاربران گرامی، آیه مبارکه و حدیث شریف به شرح ذیل است:
«ما كانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَ لكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ وَ كانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَليماً» (الأحزاب، 40)
ترجمه: محمد [ص] پدر هيچ يك از مردان شما نيست، و ليكن فرستاده خداست و خاتم پيامبران است و خدا به همه چيز داناست.
و حدیث مذکور نیز به شرح ذیل میباشد:
انا و علی ابواه هذه الامة – من و علی پدران این امت هستیم.
ابتدا در توضیح آیه باید بدایم که پیامبر اکرم (ص) دربارهی «زید» فرموده بود که مانند پسر من است و اعراب جاهلی به رسم خود او را پسر خوانده ایشان قلمداد میکردند. زید همسرش را طلاق داد و خداوند متعال نیز جهت شکستن عملی سنت غلط «پسر خواندگی»، به پیامبر اکرم (ص) دستور ازدواج با آن زن را داد. اعراب معترض شدند که چطور پیامبر اکرم (ص) با همسر مطلقهی پسرخواندهاش که باید عروس او محسوب گردد ازدواج کرده است. لذا خداوند متعال فرمود که او پدر هیچ یک از مردان شما نیست تا چنین ازدواجی، ازدواج با همسر مطلقهی پسر محسوب گردد.
البته ایشان فرزندان پسری به نامهای قاسم، طيب، طاهر، و ابراهيم داشتند که البته برخی گفتهاند که طیب لقب همان قاسم بوده است. منتهی همگی آنان قبل از سن بلوغ از دنیا رفتند و لقب «رجال» به آنان تعلق نمیگیرد و در زمان نزول آیهی مبارکه نیز ایشان هیچ فرزند پسری نداشتند. امام حسن و امام حسین (ع) نیز که نوههای ایشان بودند، کودک بوده و «رجال» قلمداد نمیشدند.
اما، این آیه به فرزند صُلبی اشاره دارد نه به فرزند معنوی و حدیث به فرزند روحی و معنوی اشاره دارد. بدیهی است که اگر پیامبر اعظم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) پدر صُلبی امت محسوب گردند، به هیچ وجه با هیچ کس نمیتوانستند و نباید ازدواج میکردند.
امام رضا علیهالسلام در ذیل این حدیث میفرمایند: ان شفقة الرسول علی امته شفقة الآباء علی الاولاد و ... محبت و دوستی پیامبر نسبت به امتش محبت پدر به فرزندانش میباشد و بعد از پیامبر محبت علی (ع) بر مردم مانند محبت پیامبر به امت است سپس فرمودند به همین جهت پیامبر فرمودند: «انا و علی ابوا هذه الامة...»"( بحار الانوار ، ج 16، ص 95) - در روایت دیگری علی (ع) پس از نقل این جمله فرمودند: شنیدم از پیامبر اکرم(ص) که فرمود "و لحقنا علیهم اعظم من حق ابوی ولادتهم؛ حق ما بر امت بزرگتر از حق پدر و فرزندی است" (همان ، ج23، ص 259) و در روایت دیگری پس از ابوا هذه الامة می فرمایند و مولیا هذه الامة – یعنی: صاحبان ولایت این امت. ( همان، ج 36، ص 11)
این معنا و منظور در ادامه حدیث بیان شده است که افزوند: «والراد علینا کالراد علی الله و هو علی حد الشرک بالله.» ( کافی،ج 1 ، ص67). یعنی کسی که ما را رد کند (تکذیب کند، نشناسد، قبول نکند) مانند رد کردن الله است و آن حدی از شرک به خداوند متعال است.
کلمات کلیدی:
پاسخ های کوتاه سوره احزاب