پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

خدا را ندیده‌اند که بگویند غنی و یا فقیر است، و نشناخته‌اند تا بدانند خداوند غنی و بی‌نیاز است؛ بلکه می‌گویند: چون فرستادگانش ثروتمند نیستند، پس خدا [العیاذ بالله] فقیر است!

متن و ترجمه آیه به شرح زیر می‌باشد:

«لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ» (آل عمران، 181)

- خداوند، سخن آنها را که گفتند: «خدا فقیر است، و ما بی‌نیازیم»، شنید! به زودی آنچه را گفتند، خواهیم نوشت؛ و (همچنین) کشتن پیامبران را بناحق (می‌نویسیم)؛ و به آنها می‌گوییم: «بچشید عذاب سوزان را (در برابر کارهایتان!)»

کفار و بت‌پرستان، خیلی سریع به دین یهود نفوذ کرده و اندیشه‌ها باطل خود را به نام "دین یهود" رواج دادند، چنان که در مورد ادیان مسیحیت و اسلام نیز چنین نمودند؛ با این تفاوت که خرافه‌های کفار به "تورات و انجیل" نیز راه یافت، اما به قرآن کریم راه نیافت.

از جمله القائات کفار به دین یهود، دروغ‌هایی است در جهت محدود و ضعیف معرفی کردن خداوند سبحان، مانند: تجسم (جسم قائل شدن) – فراموشی – سرگشتگی در دنیا – تفریحاتی چون کُشتی گرفتن با پیامبرانش - دستور به اطاعت نکردن از پیامبرانش ... و بالاخره بسته بودن دست خدا و ناتوانیش و نیز فقیر بودن او و غنی بودن انسان (یهودیان).

هرگز گمان نشود که شعار یهود، مبنی بر «يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ – دست خدا بسته است / المائدة، 64»، به خرافه‌های مردمان آن زمان اختصاص دارد، در همین عصر نیز می‌گویند: «خدا روزی آفریده و روزی هم جمع می‌کند، کار دیگری از او ساخته نیست، و اداره تمام امور به خودمان سپرده شده است!» و البته جهت خیال‌راحتی و توجیه جنایات خود و نیز فریب و مقهور نمودن مردمان، گفته و می‌گویند: «ما همه فرزندان خدا هستیم، پس ما را به جهنم نمی‌برد و عذاب نمی‌کند، و اگر چنین نماید نیز مدتش بسیار اندک است»!

غنا و فقر

ادعای «إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ – همانا خداوند فقیر است و توانمندان هستیم» نیز مبتنی بر قاعدۀ نادرست «يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ» می‌باشد.

"فقیر"، یعنی کسی که از خود ستون فقرات محکمی ندارد که بتواند سرپای خود بایستد، پس نیازمند به دیگران می‌باشد و در مقابل "غنی"، یعنی دارا و توانگر و بی‌نیاز.

از عمده تفاوت‌های اساسی خداشناسی در قرآن مجید و اسلام عزیز با سایر ادیان همین است که در قرآن کریم می‌فرماید: اولاً همه فقیر درگاه او هستید و غنی فقط اوست: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ - ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدائید؛ تنها خداوند است که بی‌نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است / فاطر، 15» - و ثانیاً چون همه مخلوق و محدود هستند، اصلاً کسی غنی نمی‌شود، بلکه فقط گمان می‌کند که غنی شده است، و چون خود را غنی می‌پندارد، طغیان می‌کند: «كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى - چنین نیست (که شما می‌پندارید) به یقین انسان طغیان می‌کند * آنگاه که خود را بی‌نیاز ببیند / العلق، 6 و 7».

ظهور اسمای الهی

حیّ، علیم، حکیم، رحمان، رحیم، خالق، مالک، ربّ، غفور، عفوّ، جواد، کریم ... و غنی؛ همه اسماء الله هستند و اسم، یعنی نشانه. پس باید ظهور و نمود عینی و خارجی داشته باشند تا شناخته شوند و نشانه برای شناخت و هدایت مردمان گردند؛ اگر چه این ظهورها محدود، نسبی و به اندازۀ ظرفیت وجودی هر موجودی باشد. اگر ما در دنیا، ظهوری از این اسم‌ها را در نظام آفرینش و ربوبیت آن نبینیم، هرگز معنا و مفهومی از آنها درک نخواهیم نمود تا خداشناس شویم و راه یابیم.

بنابراین، رحمت در اوج ظهورش، در انسان کامل و خلیفة الله ظهور می‌یابد، چنان که به پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمود: «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ - ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم / الأنبیاء، 107‌».

امام صادق علیه السلام در تفسیر آیۀ مبارکۀ: «وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ - و برای خداست، نامهای نیک [هستی و کمال، نشانه‌های اوست)؛ خدا را به آن (نامها) بخوانید! و کسانی را که در اسماء خدا تحریف می‌کنند (و بر غیر او می‌نهند، و شریک برایش قائل می‌شوند)، رها سازید! آنها بزودی جزای اعمالی را که انجام می‌دادند، می‌بینند! / الأعراف، 180»، فرمودند:

«نَحْنُ وَ اللَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَی الَّتِی لَا یَقْبَلُ اللَّهُ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِمَعْرِفَتِنَا» (الکافی، ج۱، ص۱۴۳)

- قسم به خدا، اسمای حسنی ما هستیم و خدا عمل کسی از بندگان را نمی‌پذیرد، مگر با معرفت و شناخت نسبت به ما.

نتیجه:

بنابراین، غنای الهی نیز در مخلوقاتش ظهور می‌یابد؛ لذا کفار یهود که حتی در پیامبرکُشی سابقه دارند، می‌گفتند [و می‌گویند]، ما با خدا  و دین خدا ستیز می‌کنیم، پیامبران و امامان را می‌کُشیم، بندگان خدا را به آتش و خون می‌کشیم، و هر کاری که دلمان خواست می‌کنیم، چون ما امکانات داریم و توانمندیم و خداوند [العیاذ بالله]، ناتوان و فقیر است و نمی‌تواند با ما کاری بکند!

فرعون در قیاس خود با حضرت موسی علیه السلام و با جهان‌بینی ماده‌گرایانه گفت: من املاک، زر و زیور، سپاه، لباس‌های فاخر و ... دارم، اما او هیچ ندارد؛ پس اگر خدایی که او می‌گوید وجود داشت، او را از من غنی‌تر می‌نمود! در همین راستا، یک عده می‌گفتند و می‌گویند: «اگر خدا غنی بود و امامان علیهم السلام نیز حجج الهی بودند، باید خیلی ثروتمند و توانگر می‌شدند، اما نه تنها چنین نیست، بلکه محتاج کمک‌های ما هستند!»

●- حضرت امام کاظم علیه السلام، در شرح این آیه فرمودند:

«هُمْ یَزْعُمُونَ أَنَّ الْإِمَامَ یَحْتَاجُ مِنْهُمْ إِلَی مَا یَحْمِلُونَ إِلَیْهِ» (المناقب، ج۴، ص۴۸)

- آن‌ها خیال می‌کردند که امام (علیه السلام) محتاج به آنان است تا چیزی برایش بیاورند!

نکته:

اصل مسئله این بود که یهود، پس از پیروزی مسلمانان در غزوات و جنگ‌هایی که آنها به همراه کفار تحمیل کرده بودند و سپس و نزول آیاتی در مورد زکات، انفاق و سایر وجوهات، برای آن که پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله و سپاه اسلام را تضعیف کنند، شایع کردند که «معلوم شد خدا فقیر است و از بندگانش کمک مالی می‌خواهد، و ما غنی هستیم که خدا توسط پیامبرش از ما کمک خواسته است»!

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان و انتشار.

پرسش:

آیا امام صادق علیه السلام، در مورد آیۀ «قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَنَحْنُ أَغْنِيَاءُ / آل عمران 181» فرموده‌اند: «مقصود این است که امام را محتاج متاع خود می‌دانند»؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/quran/11317.html

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره آل عمران