بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ       

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وعَجِّلْ فَرَجَهُمْ و صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بنیها وَالسِّرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحاطَ بِه عِلْمُکَ - اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ. 

سلام دوستان؛

طاعات و عبادات قبول؛ پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند: «أَعْرَفُکُمْ بِنَفْسِه، أَعْرَفُکُمْ بِرَبِّه - داناترین شما در خودشناسی، خداشناس‌ترین شما است – و امیر‌المؤمنین علیه السلام فرمودند: «مَنْ عَرَفَ نفسَه فقد عَرَفَ ربَّه - هر کس خود را شناخت، پس به درستی که خدای خود را شناخته است».

از مصادیق و موارد خودشناسی، این است که آدمی "قَدر = اندازه" خود را بشناسد؛ نعمت‌هایی که خداوند به او عطا نموده را بشناسد و به مقام و جایگاهی که در آن قرار داده شده، علم یابد و واقف گردد و این نعمات را به خود و دیگران، بگوید. تردید ننماییم که اگر خود را نشناسیم، خدا را نخواهیم شناخت و که اگر قدر خود را ندانیم، قدر هیچ کس و هیچ چیز دیگری را نخواهیم دانست؛ و موضوع این نوشتار نیز پیرامون شناخت "قدر خود" می‌باشد.

نه حقانیت و عظمت باریتعالی با شناخت و ایمان من کم می‌شود و نه حقانیت، مقام و جایگاه اهل عصمت علیهم السلام در نظام هستی و نزد معبود، منفعل از معرف و ایمان من و شماست؛ پس همه برای خودمان است. اما این "من" هستم که متنعم به معرف، ایمان، محبت و مودت شده‌ام، آیا "قدر" خود را ندانم؟ این یعنی ناشکری و کفران.

لابد بسیار شنیده‌اید که «ریا نکنید – ریا حرام است – ریاکار به جهنم می‌رود و ...» که درست است، عین آیات قرآن مجید و آموزه‌های اسلامی در احادیث است و البته که عقل نیز در برابر این دستور انسان‌ساز، تصدیق و تعظیم دارد.

اما، برخی از روی عمد یا سهو، چنین برداشت و القا کردند که کارهای خوب باید پنهان بماند! و البته این جلوگیری از جاری شدن خوبی‌ها و کتمان نعمت‌های خداوند متعال می‌باشد.

"ریا" یعنی: «برای فریب مردم، کار یا حالتی را به رؤیت آنان نرسانی و به نمایش نگذاری»، نه این که خوبی‌ها و فضیلت‌ها و نعمات الهی را پنهان دارید تا هیچ کس از خوبی‌ها و نعمات و برکات الهی مطلع نگردد! وگرنه نماز جماعت، دعاهای دسته‌جمعی، یا حتی تألیف یک کتابی که به مردم عرضه می‌شود نیز باید "ریا" محسوب گردد!

خداوند متعال می‌فرماید که به هم به صورت پنهان و هم به صورتی علنی انفاق داشته باشید، تا فرهنگ انفاق و خوبی‌های به نمایش گذاشته شود و جاری گردد:

«الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (البقره، 274)

ترجمه: آنها كه اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشكار، انفاق مى‌كنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسى بر آنهاست، و نه غمگين مى‌شوند.

و فرمود که نعمت‌های خداوند متعال بر خودت را برای دیگران بازگو «وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ / الضحی، 11»

از این‌رو، به حکم عقل و وحی، بر ما واجب و لازم است که خودشناسی کنیم؛ ببینیم خداوند متعال چه نعمت‌های بزرگی به ما ارزانی داشته است؟ "قدر" خود را بدانیم و "قَدر شناس" باشیم و در قلب، زبان و عمل شاکر باشیم و آن را به دیگران بازگویی نماییم. پس اگر چنین نمودیم، خداوند متعال بر این نعمات می‌افزاید، و اگر چنین ننمودیم، "ضایع کردن و کفران نعمت" است که به طور حتم، در دنیا و آخرت، عواقب نامطلوب و اذیت کننده‌ای خواهد داشت؛ چنان که فرمود:

«وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» (ابراهیم علیه السلام، 7)

ترجمه: و (همچنين به خاطر بياوريد) هنگامى را كه پروردگارتان اعلام داشت: «اگر شكرگزارى كنيد، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر ناسپاسى كنيد، مجازاتم شديد است».

بزرگترین نعمت

بزرگترین نعمتی که خداوند متعال به ما لطف فرموده کدام است؟

در روایات آمده که امام صادق علیه السلام، وارد مجلس درس شدند و طلاب مشغول بحث پیرامون این آیه بودند: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ - سپس شما در آن روز بى شك از بخشش و نعمت (خدا در دنيا) بازخواست خواهيد شد / التکاثر، 8»

ایشان فرمودند: همین بحث خوب است؛ و پرسیدند: «این چه نعمتی است که خدا سؤال می‌کند؟» گفتند: «نعمت آب، خوراک، غذا، نان»! حضرت مستقیم و به حالت جدی و ناراحتی نشستند، فرمودند: «خداوند اجل و اکرم است از اینکه رزقی به بنده‌اش بدهد، بعد بیاید بپرسد: [مثلا چند لیتر آب مصرف کردی – چند تا نان خوردی]؟ آیا یک مهماندار کریم و بزرگوار، از مهمان‌ها در حلال حساب می‌کشد؟ در حرام ممکن است، (چون) تعدی به مال دیگران است. ولی در حلال پرس و جو نمی‌کنند. این در شأن یک میزبان عادی نیست چه برسد به خدای بزرگ!

سپس فرمودند: منظور از نعیم آب و غذا نیست. منظور، ولایت ما اهل بیت (علیهم السلام) می‌باشد. اگر کسی حق آن نعمت را درست ادا کرد، بقیه نعمت‌ها را هم خدا قبول می‌کند. «الشُّکرُ الْوَلَایة» (بحارالانوار/ج24/ص60) و شکر نعمت ولایت به این است که ما ولایت اهل بیت(علیهم السلام) را قبول کنیم.

جریان نزول رحمت الهی

خداوند سبحان، "رحمان و رحیم" است و بسیار شنیده‌اید که فرموده: «رحمتم، سبقت دارد».

"رحمت"، مهربانی و بخشندگی نیست، "رأفت و جود"، امر دیگری است، بلکه "رحمت" یعنی "وجود بخشی"، لذا فرمود: «وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ – و رحمت من همه چیز را فرا گرفته است / الأعراف، 156»؛ چنان که امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام، راز و نیاز با خدای خود را در دعای کمیل چنین آغاز می‌نماید: «اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْءٍ - خدایا از تو درخواست می‌کنم، به رحمتت که همه‌چیز را فراگرفته است».

"رحیم"، یعنی: این رحمت الهی (وجود بخشی) استمرار دارد، و نسبت به هیچ موجودی، لحظه‌ای توقف و انقطاع ندارد، وگرنه نیست می‌شوند؛ اما یک استمرار ویژه‌ای نیز برای مؤمنان دارد که مراتب وجودی آنها را در دنیا و نیز در آخرت (بهشت)، ارتقا می‌بخشد و این ارتقا توقف ندارد؛ "قُرب" یعنی همین.

●- اما، رحمت الهی، وجود بخشی و ارتقای مراتب وجودی نیز [مانند هر فیض  و نعمت دیگری]، از مجرایش به مخلوقات، بندگان و مؤمنان می‌رسد؛ که سر چشمه‌ی این مجرا، وجود مقدس حضرت خاتم الانبیاء و المرسلین، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله می‌باشد، چنان که فرمود: «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ - و ما تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستاديم / الأنبیاء، 107».

اگر چه نعمت خلقت نیز مستثنای از این قاعده‌ی "جریان رحمت" نمی‌باشد، اما در این آیه، بحث از رسالت است که مأمور هدایت می‌باشد. بسیار فرق است بین رشد یک بذری که درخت می‌شود، یا نطفه‌ی حیوان یا انسانی که یک موجود جاندار می‌شود؛ با ارتقای وجودی انسانی که هدایت می‌شود و به رشد، کمال و قُرب الهی می‌رسد.

پس، "ولایت الهی" که خاص مؤمنان می‌باشد «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا» و سبب می‌گردد تا بندگانش را از ظلمات به نور خارج سازد و با ارتقای مراتب وجودی، هستی می‌بخشد «يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ»، در پیامبر "رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ" جریان و تجلی یافت؛ و البته که این وجود بخشی، هدایت و "رحیمیت"، منقطع نمی‌گردد و در اولی الامر الهی جریان می‌یابد، لذا فرمود: «‌مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ‌».

امیرالمؤمنین علیه السلام:

بنابراین، وقتی خداوند سبحان، بنده‌اش را قابل هدایت، هستی بخشی و ارتقای مراتب وجودی بداند، او را مشمول "رحیمیت" خود می‌سازد و بذر معرفت، محبت و مودت مولی الموحدین، امیرالمؤمنین، امام علی و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام را در دلش می‌کارد و دیگر اوست که باید با "مودت = ظهور و بروز دادن معرفت و محبت»، آن را پرورش دهد، تا خداوند نعیم، آن را به شجره‌ی طیبه‌ی کاملی مبدل نماید.

●- پس، آیا به ویژه در این شب‌های قدر، قدر نعمت بزرگ ولایت و امامت که ما داده شده است، و بالتبع قَدر خود را ندانیم؟! قدر گواهی دادن به ولایت ایشان «أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيًّا وَلِيُّ ٱللَّٰهِ» را ندانیم؟! قدر مودت به ایشان و اهل عصمت علیهم السلام را که آن بشارت بزرگ خداوند متعال به واسطه تمامی انبیا علیهم السلام بوده است و اجر (نتیجه‌ی) رسالت و میوه‌ی هدایت می‌باشد را ندانیم؟! نعمت بزرگی که خودش به ما عطا نموده، اما اگر قدر بدانیم، خودش "شاکر" آن می‌گردد:

«ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ» ()

ترجمه: اين همان چيزى است كه خداوند بندگانش را كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند به آن نويد مى دهد! بگو: «من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‌كنم جز دوست داشتن نزديكانم [اهل بيتم]؛ و هر كس كار نيكى انجام دهد، بر نيكى‌اش مى‌افزاييم؛ چرا كه خداوند آمرزنده و سپاسگزار است.

پس، در این شب‌های عزیز قدر، قدر نعمت بزرگ ولایت و امامت اهل بیت علیهم السلام را که به ما هدیه داده است، بدانیم؛ "قدر" خود را که در زمره‌ی پیروان و دست کم دوستداران آن حضرت قرار گرفته‌ایم را بدانیم، از این نعمت محافظت بنماییم، تا خداوند متعال که اجر بنده‌اش را ضایع نمی‌کند، "شاکر" ما باشد و در دنیا و آخرت، رستگار گردیم.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةِ المعصومین عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ.

مشارکت و هم افزایی

موضوع یادداشت:

در این شب‌های قدر، «قدر خود را بشناسیم»، که اگر قدر خود را ندانیم، قدر هیچ کس و هیچ چیز دیگری را نخواهیم دانست.

متن یادداشت (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10334.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

  

  

      

کلمات کلیدی:  یادداشت   رمضان   شب قدر