بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم
حضرت امام سجاد علیه السلام؛
صحیفۀ سجادیه - فرازی از دعای 13 - با استفاده از ترجمۀ حجت الاسلام انصاریان
«اللَّهُمَّ يَا مُنْتَهَى مَطْلَبِ الْحَاجَاتِ * وَ يَا مَنْ عِنْدَهُ نَيْلُ الطَّلِبَاتِ * وَ يَا مَنْ لَا يَبِيعُ نِعَمَهُ بِالْأَثْمَانِ ...»
- پروردگارا، ای نهایت مطلب حاجات * و ای کسی که رسیدن به تمام خواستهها در دست توست * و ای آنکه نعمتهایش را به بها و قیمت نمیفروشد... .
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ كُنْ لِدُعَائِي مُجِيباً، وَ مِنْ نِدَائِي قَرِيباً، وَ لِتَضَرُّعِي رَاحِماً، وَ لِصَوْتِي سَامِعاً»
- خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مستجاب کنندۀ دعایم باش و به ندایم توجه کن و به زاریم رحمت آر و صدایم را شنوا باش.
«وَ لَا تَقْطَعْ رَجَائِي عَنْكَ، وَ لَا تَبُتَّ سَبَبِي مِنْكَ، وَ لَا تُوَجِّهْنِي فِي حَاجَتِي هَذِهِ وَ غَيْرِهَا إِلَى سِوَاكَ»
- و امیدم را از حضرتت قطع مکن و دستآویز مرا از خود جدا مساز و در این حاجتم و دیگر حوایجم، مرا به سوی غیر خودت روانه مکن.
«وَ تَوَلَّنِي بِنُجْحِ طَلِبَتِي وَ قَضَاءِ حَاجَتِي وَ نَيْلِ سُؤْلِي قَبْلَ زَوَالِي عَنْ مَوْقِفِي هَذَا بِتَيْسِيرِكَ لِيَ الْعَسِيرَ وَ حُسْنِ تَقْدِيرِكَ لِي فِي جَمِيعِ الْأُمُورِ»
- و با برآورده شدن تقاضایم و روا شدن حاجتم و رسیدن به مطلبم؛ پیش از برخاستن از جایم و با آسان ساختن مشکلم و با سرنوشت خوبی که در تمام امور برایم رقم میزنی، کارساز من باش.
شرحی مختصر
«دعا»، خواندن خداوند سبحان و درخواست برآوردن نیاز (حاجت) از اوست.
«دعا»، تنها چیزی است که خداوند مالِک، آن را در تملک بندهاش قرار داده و بندگان خود را مالِک آن نموده است، چنان که در عای کمیل میخوانیم:
«يَا سَرِيعَ الرِّضَا اغْفِرْ لِمَنْ لا يَمْلِكُ إِلا الدُّعَاءَ»
- ای کسی که زود از بندهات راضی (خشنود) میشود، ببخش و بپوشان بر کسی که مالک چیزی به غیر از دعا نمیباشد.
فرمودهاند: پیش از هر دعا و درخواستی، صلوات بفرستید که دعایی مستجاب است و به برکت این دعا و استجابتش، دعاهای بعدی نیز مستجاب میشود و فرمودهاند که در انتها نیز صلوات بفرستید، چرا که خداوند منّان، کریمتر از آن است که دو دعای اول و آخر را مستجاب نماید، اما دعای بین آنها را مستجاب ننماید.
●- اما، خوب و لازم است که وقتی میخواهی نیازت را با دعا به درگاه او عرضه داری، ابتدا در چند جملۀ مناسب، شناخت و باورت از او را به زبان آوری و به آن اقرار نمایی.
*- اولین حُسن این ذکر آن است که برای خودت روشن میسازی که کدام خدا را میخوانی؟! خدای حقیقی، خدای رحمان، رحیم، قریب، مجیب، کریم ... یا خدای موهوم؟! برخی خدایی که خود در ذهن خود ساختهاند و برایش توصیفاتی مطابق میل و رضایت خود قائل میباشند میخوانند و برخی دیگر خدایی که به او بدگمان هستند را میخوانند و ... .
*- حُسن و فایدۀ دیگر آن است که شناخت و باورهایت را اصلاح میکنی و به کمال میرسانی.
*- و حُسن دیگر آن که وقتی خداوند متعال را با چنین شناخت و باوری میخوانی، دعایت به استجابت نزدیکتر است.
دعا کن، دستور نده
برخی تحت عنوان دعا، گویی به خداوند متعال دستور میدهند که «خدایا چنین بکن و چنان نکن». در حالی که خود مطیع اوامر الهی نمیباشند! گویی که [العیاذ بالله] خداوند سبحان مکلف است که مطیع درخواستها و دستورات بندگانش باشد!
«وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ» (المؤمنون، 71)
- و اگر حق از هوسهای آنها پيروی كند آسمانها و زمين و تمام كسانی كه در آنها هستند تباه میشوند، ولی ما [قرآنی] به آنها داديم كه مايه يادآوری (و مايه شرف و حيثيت آنها) است اما آنان از چنين چيزی رويگردانند.
*- «دعا»، درخواست است، نه فرمان! لذا باید با حالت تضرع و التماس باشد؛ نه طلبکاری و امر و نهی به ساحت مقدس او.
*- تمامی خواستهها، باید جهت رشد، کمال و تقرب به او باشد و با بندگی خالصانه تعارض نداشته باشد، چرا که معبود و محبوب غایی اوست. در ابتدای این دعا، او را چنین میخواند «اللَّهُمَّ يَا مُنْتَهَى مَطْلَبِ الْحَاجَاتِ - خداوندا! ای نهایت مطلب حاجات»؛ چنان که امیرالمؤمنین علیه السلام، در دعای کمیل عرض مینمایند:
«يا غايَةَ آمالِ العارِفينَ، يا غِياثَ المُستَغيثينَ، يا حَبيبَ قُلوبِ الصّادِقينَ»
- این منتهای آرزوی عارفان (کسانی که به او معرفت دارند) * ای فریاد رس، دادخواهان * ای محبوب دلهای صادقان.
*- در «دعا»، فقط آن خواستۀ مورد نظر را نخواه، بلکه بگو: «تمامی دعاهایم را مستجاب گردان و از جلمه این حاجتم را برطرف ساز.
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ كُنْ لِدُعَائِي مُجِيباً، وَ مِنْ نِدَائِي قَرِيباً، وَ لِتَضَرُّعِي رَاحِماً، وَ لِصَوْتِي سَامِعاً»
- خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مستجاب کنندۀ دعایم باش و به ندایم توجه کن و به زاریم رحمت آر و صدایم را شنوا باش.
کلمات کلیدی:
صحیفه سجادیه دعا