«ایکس - شبهه»: احساس بهتر و یا آرامش بیشتر، به هیچ وجه از شرایط تأثیر عمل و ثواب‌ آن نیست. چه بسا عابدی، در اجرای احکامی چون: روزه، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، خمس یا ...، احساس بهتر یا آرامش بیشتری نداشته باشد، اما چون امر خداوند متعال است به جای می‌آورد و همه‌ی ثواب نیز به همین عمل مبتنی بر نیت خالص بر می‌گردد.

بدیهی است امثال ما هنوز به آن مرحله نرسیده‌اند که انجام اوامر و تکالیف الهی [هر چه که باشد] به آنها لذت و آرامش دهد. لذا این احساسات یا آرامش‌ها همه متعلق به نفس است. اگر چه در نماز باشد. و بسیاری از آنها بر حسب عادت جسم و تعلقات روحی است. لذا اگر کسی به شرکت در نماز جماعت در مسجد تداوم نماید، به زودی احساس بهتر و آرامش بیشتری را درک می‌نماید.

دقت شود که در اسلام روح برخی از عبادات فردی و برخی دیگر اجتماعی است که البته بعض آنها را به صورت فردی هم می‌توان انجام داد، اما روحش اجتماعی است. مثلاً روزه یک عبادت فردی و حج یک عبادت جمعی قلمداد می‌گردد و روح نماز نیز جمعی است. چنان چه اگر به صورت تنهایی در گوشه‌ی یک جنگل یا در میان عده‌ای از کفار نیز اقامه‌ی نماز کنیم،‌ می‌گوییم: «ایاک تعبد و ایاک نستعین»، یعنی «ما تو را عبادت می‌کنیم و از تو استعانت می‌جوییم» و ادامه می‌دهیم که «ما» را به راه راست هدایت فرما و ... . یعنی نمازگذار در تنهایی نیز خود را از اعضای جامعه‌‌ی توحیدی و مسلمان دانسته و برای همه دعا می‌کند. اما نماز شب، اگر چه نماز است، اما یک عبادت کاملاً فردی است.

پس بهتر آن است که نفس را در اختیار بگیریم و با انجام احکام آن‌طور که او فرموده تربیت‌اش نماییم.

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   نماز