پایگاه پاسخگویی به پرسش‌ها و شبهات (ایکس – شبهه):

 "رکن" در هر موضوع و مقوله‌ای به ستون‌های اصلی گفته می‌شود که اگر متزلزل گردند و یا فرو بریزند، تمام بنا و شاکله فرو می‌ریزد.

به عنوان مثال: ستون‌های یک ساختمان یا خیمه، رکن هستند. حالا این خانه کوچک است یا بزرگ؛ ویلایی است یا آپارتمانی، قدیمی است یا جدید، زیباست یا خیر و ...، هیچ فرقی ندارد، اگر ستون محکم باشد، بنا پابرجا می‌ماند و اگر محکم نباشد، فرو می‌ریزد.

در اعتقادات، اصول دین رکن هستند. پس اگر کسی شبانه روز نماز بخواند، اما اعتقاداتش به توحید و معاد و ... متزلزل باشد، بنای ایمانش متزلزل گردیده است.

به احکام که توجه نمایید، متوجه می‌شوید، اگر چه احکام همگی فروع هستند، اما خودشان نیز رکن و غیر رکن دارند. لذا نماز به رغم این که خودش از فروع دین می‌باشد، اما رکن و ستون دین است، یعنی اگر نباشد، دین فرو می‌ریزد. و در ضمن خودش نیز رکن، واجب، مستحب و مکروه دارد. پس هر چیزی اصول و ارکانی دارد، از جمله نماز.

نماز، واجباتی دارد و ارکانی، و برخی از واجبات جزو ارکان نیز هستند.

واجبات نماز، یازده مورد می‌باشند که عبارتند از: «اول» نیت. «دوم» قیام یعنی ایستادن. «سوم» تکبیرة الاحرام یعنی گفتن الله اکبر در اوّل نماز. «چهارم» رکوع. «پنجم» سجود. «ششم» قرائت. «هفتم» ذکر. «هشتم» تشهّد. «نهم» سلام. «دهم» ترتیب. «یازدهم» موالات یعنی پی‌درپی بودن اجزاء نماز.

ارکان نماز، پنج مورد می‌باشند که عبارتند از: «اول» نیت   - «دوم» تکبیرة الاحرام - «سوم» قیام - «چهارم» رکوع و «پنجم» سجود.

بنابراین تمامی پنج مورد ارکان، جزو واجبات نیز هستند، چون ارکانند. اما تمامی یازده مورد واجبات، جزو ارکان نمی‌باشند.

تفاوت ارکان و واجبات:

تفاوت اصلی این است که اگر نمازگزار در ارکان نماز عمداً یا سهواً خطا کند، نمازش باطل می‌شود، اما در واجبات چنین نیست، مگر این که آن واجبات جزو ارکان نیز باشند.

به عنوان مثال: اگر کسی نماز را بدون "الله اکبر" آغاز نمود و یا یک سجده نمود و دومی را فراموش کرد، نمازش باطل می‌شود، بنابراین اگر کسی در نماز سهوا اشتباهی مرتکب شد، در صورتی که خللی به رکن وارد شود نمازش باطل است والا صحیح است.

بنابراین: واجباتی که جزء ارکان نماز محسوب می‌شوند ، چه به صورت عمدی و یا غیر عمدی‌، کم و یا زیاد شوند‌، سبب باطل شدن نماز می‌گردند و قابل جبران نمی‌باشند؛ ولی کم و زیاد شدن واجباتی که جزء ارکان نماز نیستند قابل جبران می‌باشند‌، برای مثال با انجام سجده سهو و ... .

 

 

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام   نماز