پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

اثر و ماندگاری هر کاری، به هدف از انجام آن کار بستگی دارد؛ چنان که دو رکعت نماز برای خدا، آدمی را به معراج می‌برد و سبب بخشش تمامی گناهانش می‌شود، اما هزار رکعت نماز برای غیر خدا (عادت، خرافه، ریا و ...)، نه تنها هیچ فایده‌ای ندارد، بلکه آدمی را بیشتر به قهقراء می‌برد.

در مورد قرآن مجید که کتاب وحی، کلام الله و سراسر علم، حکمت، موعظه و نقش راه می‌باشد، فرمود:

«وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا» (الإسراء، 82)

- و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل مى كنيم؛ و ستمگران را جز خسران (و زيان) نمى‌افزايد.

مطالعه

مطالعه نیز باید هدفمند باشد و برنامه‌ریزی نیز همیشه منطبق با اهداف صورت می‌پذیرد.

به عنوان مثال: دویست کتاب در چه موضوعاتی و بخوانید که چه شود؟! مطالعه، خوراک ذهن و بالتبع روح آدمی می‌شود، لذا دقت در آن، مهم‌تر از دقت در خوراک بدن می‌باشد.

حکایت

خانمی به یک کتاب‌فروشی بزرگی رفت و دقایقی بسیار را صرف دیدن قفسه‌ها نمود. فروشنده نزدیک شد و گفت: «آیا می‌توانم راهنمایی کنم؟» گفت: «بله؛ ده جلد کتاب جیبی می‌خواهم، پانزده جلد رقعی، بیست جلد وزیری و ...»؛ معلوم شد که او به دنبال کتاب نیست، بلکه در خانه‌اش کتابخانه‌ای ساخته و می‌خواهد آن را به صورتی شکیل پُر کند!

نکته

آدمی کتابخانۀ زنده و متحرک نیست، و فکر و ذهنش نیز حافظه رایانه نیست که اطلاعات بسیار و البته به درد نخوری را در آن انباشت کند.

بنابراین، آدمی باید ابتدا یک هدف عالی را برای خود منظور نماید و برای رسیدن به آن، مطالعه و تحقیق نیز بنماید.

به عنوان مثال در مطالعات علوم اسلامی: کسی می‌گوید: «هدفم این است که میزان خداشناسی خود را به لحاظ علمی ارتقا بخشم» - و شاید دیگری بگوید: «قصد دارم مطالعات تاریخی یا ادبی خود را در این زمینه ارتقا بخشم».

بدیهی است که هر کدام به تناسب هدف، و البته با در نظر گرفتن معلومات فعلی، نیاز، ذوقِ موضوعی و یا سیاقی و ...، کتابی که برایش مفید باشد را انتخاب و مطالعه می‌نماید. یکی مباحث عقلی (فلسفی) را می‌پسندد و دیگری مباحث کلامی را می‌پسندد و بهتر درک می‌کند، و دیگری به وقایع تاریخی و تحلیل آن علاقه و ذوق دارد.

فیش برداری

فیش برداری که در ادامه پرسش خود، با مثال از شهید آیت الله مطهری رحمة الله علیه (و البته هر محقق دیگری) بیان نمودید نیز متناسب با هدف از مطالعه و تحقیق صورت می‌پذیرد، مثل این که در مقوله‌ای چون "ولایت و امامت" مطالعه نمایید و از آیات، احادیث و مطالب مورد نظر فیش برداری نمایید، تا بتوانید به هنگام نیاز «سخنرانی، نوشتن یک مطلب یا کتاب و ...»، از آنها استفاده نمایید.

بنابراین، هرگز همینطوری دویست یا حتی بیست جلد کتاب را مطالعه ننمایید که آثار نامطلوب آن به مراتب بیشتر خواهد بود. دست کم این است که ذهن پریشان می‌شود. بلکه ابتدا هدفگذاری نمایید، سپس بر اساس آن و منطبق با مطالعات پیشین و در نظر گرفتن ذوق و ...، برنامه‌ریزی نمایید و منطبق با آن کتاب انتخاب نمایید؛ آنگاه اثر یک کتاب، به مراتب بیش از مطالعه دویست کتاب خواهد بود؛ و البته همیشه از خداوند علیم بخواهید که بر علم شما بیفزاید، چنان که به پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمود: «وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا - و بگو: پروردگارا، بر علم من بیفزای» (طه، 114)؛ چرا که علم مفید و رشد دهنده را پروردگار [ربّ] می‌دهد، نه کتاب.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکر.

پرسش:

آیا برای یک دوره مطالعات اسلامی، مثلاً برای خواندن 200 کتاب برنامه‌ریزی نماییم و یا اتخاذ روش خاصی (فیش برداری و ...) لازم است؟!

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/11971.html 

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   علم