پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

این پرسش بیشتر القای این گمان نادرست است که حوزویان از علوم روز آگاهی ندارند! در حالی که اصلاً چنین نیست.

اما، باید ابتدا توجه کنید که مقصود از «علوم روز» چیست؟ به عنوان مثال: آیا فیزیک، شیمی، پزشکی و ... علوم روز می‌باشند، اما خداشناسی، انسان شناسی، دوست و دشمن شناسی، اخلاق، حکمت و ...، علوم روز نمی‌باشند؟! آیا زبان و ادبیات انگلیسی، علوم روز است، اما زبان و ادبیات فارسی و عربی و ... علوم روز نمی‌باشند؟!

آیا ژنتیک یا هوا-فضا علم روز است و حقوق (فقه) علم روز نیست؟!

دقت شود که در هر مجموعۀ آموزشی، رشته‌های عمومی و تخصصی وجود دارد؛ خواه دانشگاه باشد یا حوزۀ علمیه. آیا کسی می‌پرسد: «چرا در رشته‌های ریاضی و ریاضی محض، یا فیزیک نظری و یا هنر دانشگاه‌ها، تفسیر قرآن مجید، فقه و اصول، یا چشم پزشکی تدریس نمی‌شود؟!

●- عموم گمان دارند که در حوزه‌های علمیه، فقط علومی چون: ادبیات عرب، تفسیر، علوم حدیث، علوم قرآنی، منطق، کلام، فلسفه، عرفان، اخلاق، سیر و سلوک، تاریخ ادیان، فقه و اصول و… تدریس می‌شود که تا همین حد نیز عرصه‌های از علوم روز می‌باشد که در سایر رشته‌ها، تمامی آنها تدریس نمی‌شوند؛ اما آیا از گذشته‌های دور، در حوزه‌های علمیه، ریاضیات، هندسه و ... تدریس نمی‌شد و نمی‌شود؟!

این در حالی است که وقتی گفته می‌شود: «تفسیر و علوم قرآنی»، مباحث گسترده‌ای از خداشناسی، معادشناسی، نبوت و وحی‌شناسی، ولایت حق و باطل شناسی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ، اخلاق، حقوق (احکام فقهی) و حتی فلسفه و عرفان را نیز شامل می‌شود، آن هم مبتنی علم، حکمت و وحی الهی، نه صرفاً نظریات به اثبات نرسیده و متغیر غربی‌ها و یا مصوبات تحمیلی آنها.

در برخی از حوزه‌ها، چندین زبان تدریس می‌شود و همچنین مباحث تربیتی و نیز فلسفه اخلاق، فلسفه تاریخ، فلسفه هنر، فلسفه اجتماع، فلسفه سیاست، فلسفه حقوق، فلسفه اقتصاد، فلسفه تعلیم و تربیت، فلسفه بندگی و ... نیز در زیرشاخه‌های «اندیشه‌های بنیادین اسلامی» تدریس می‌شود.

اما، بسیاری از این دروس، تخصصی می‌باشند؛ چنان که روانشناسی یک رشتۀ کلی است، اما زیرشاخه‌های چون: روانشناسی عمومی، روانشناسی بالینی، روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، روانشناسی صنعتی و سازمانی، روانشناسی تربیتی و ... دارد و هر دانشجویی در سطح ارشد و دکتری، یک یا چند رشته را انتخاب می‌نماید.

طلبگی نیز به همین منوال می‌باشد و پس از دروس پایه و عمومی، رشته‌های تخصصی و زیرشاخه‌ها آنها تدریس می‌گردد. شاید کسی بر اساس علاقه، استعداد و ذوق خود، بخواهد در "فقه" ادامه تحصیل دهد، دیگری در "تفسیر"، دیگری در "تاریخ" و دیگری در "روانشناسی اسلامی" و دیگری در رشته‌ای دیگر. البته ممکن است که طلبه‌ای، همزمان یا پس از مدتی، در رشته‌های دیگری از علوم، در دانشگاه‌ها تحصیل نماید، چنان که طلبۀ پزشک، طلبۀ مهندس، طلبۀ هنرمند و ... نیز بسیار داریم.

*- بنابراین، به طور کلّی، در حوزه‌های علمیه، چیزی جز «علوم روز» تدریس نمی‌شود، اما علومی که در راستای اهداف قرار دارند و توجه به آنها در «انسان‌سازی» که هدف دین مبین اسلام است قرار دارد.

●- ضرورتی ندارد که تمامی آحاد جوامع بشری، علوم ژنتیک، فیزیک نظری، جراحی مغز، مهندسی سازه و ...، بدانند، چنان که همگان در تمامی رشته‌ها تخصص ندارند؛ اما ضرورت دارد که همگی "آدم" شوند - از اول و آخر خود و عالم هستی با خبر شوند - به جای خداوند سبحان، طاغوت درون (هوای نفس) و طواغیت بیرون (سران نظامات سلطه) را بندگی و پیروی نکنند - با ملاک‌های صحیح، دوست و دشمن را بشناسند - اخلاق «اسلامی - انسانی» را برگزینند و از اخلاق ابلیسی، اخلاق خودخواهی متکبرانه، اخلاق اومانیستی و اخلاق‌های حیوانی دوری گزینند ... تا فرد و جامعه، با علم، تفکر، تعقل، بصیرت، ایمان، تقوا، اخلاق و ... رشد کند و به امنیّت و فلاح برسد.

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   علم