پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

«از کجا معلوم» یعنی چه و چگونه باید معلوم شود؟

این که یک خالق بیشتر وجود ندارد معلوم است؛ و وجود دو یا چند خالق نامعلوم می‌باشد. پس، آن که شک دارد، باید دلایلی برای تردید در چند خدایی اقامه کند، تا پرسش «از کجا معلوم»، برایش معلوم گردد.

آدمی باید بسیار مراقب باشد که چرا اصرار دارد به وحدانیت خداوند سبحان شک کند و برای ذهنش پرسش و شبهه ایجاد نماید که «نکند خدایان دیگری هم وجود دارند؟!» از خودش بپرسد: آیا به همین خدایی که تو و جهان را خلق نموده، شناخت و ایمان داری و او را بندگی و اطاعت (عبادت) می‌نمایی؟! 

خداوند سبحان، اسم‌های بسیاری دارد که هر کدام معنای خود را دارند و حقیقتی دربارۀ او را به ما می‌شناساند، اما از آنجا که ما در فارسی، یک اسم «خدا» را به جای همه می‌آوریم، در شناخت او دچار نقص و مشکل می‌شویم    !

به عنوان مثال، همین اسم «خدا»؛ که معلوم نیست مقصود از آن خالق است، یا رحمان و رحیم، یا إله، یا ربّ و ...؟! در هر حال معانی این اسم‌ها، بسیار متفاوتند.

اما، از آنجا که در این پرسش، بحث از "خلقت" می‌باشد، باید به همان اسم «خالق» اشاره نماییم.

الف - نخستین نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که آیا در ذهن و قلب، دست کم وجود یک خالق (خدا) به اثبات رسیده و اکنون راجع به چندتا بودن یا نبودن خدایان تردید ایجاد شده؛ یا اساساً تردید کننده، ماده‌گرا است و به وجود هیچ خدایی شناخت و باور ندارد؟!

اگر به هیچ خالق (خدایی) باور ندارد؛ دیگر اندیشه یا بحث از وجود یا عدم وجود چند خالق (خدا)، معنا و موضوعیتی ندارد.

اما، اگر وجود یک خالق (خدا) را قبول دارد؛ باید دقت نماید که او را چگونه می‌شناسد؟  و بداند که فرض وجود دو یا چند خالق، یعنی تمامی آنها را محدود می‌کند، چرا کثرت خود نشانه و دلیل محدودیت می‌باشد، و محدویت یعنی نقص، و ناقص خودش در پیدایش، نیاز به دیگری دارد و نمی‌تواند خالق باشد.

ب - عالم یکپارچه، مرتبط و منظم که بسیار علیمانه، حکیمانه، عظیم و دقیق خلق شده است، یک خالق را نشان می‌دهد! همین جهان ماده که هر جزء کوچکتر از اتم و کوارک آن که خود نیز از ذرات ریزتری ساخته شده‌اند، در جای خود قرار دارد و نقش خود در چرخۀ آفرینش را ایفا می‌کنند، خود بهترین دلیل است که نه تنها کهکشان‌ها، بلکه کلّ عالم هستی، یک خالق «آفریننده» بیشتر ندارد و بدیهی است که ربّ (پروردگار - صاحب اختیار - تدبیر کنندۀ) عالم هستی، خودش می‌باشد:

«ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ» (غافر، 62)

- اين است خداوند، پروردگار شما كه آفرينندۀ همه چيز است؛ هيچ إلهی (معبودى) جز او نيست؛ با اين حال چگونه از راه حق منحرف مى شويد؟!

«بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُنْ لَهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» (الأنعام، 101)

- او پديد آورندۀ آسمانها و زمين است؛ چگونه ممكن است فرزندى داشته باشد؟! حال آنكه همسرى نداشته، و همه چيز را آفريده؛ و او به همه چيز داناست.

«ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ» (همان، 102)

- (آرى،) اين است پروردگار شما! هيچ إلهی (معبودى) جز او نيست؛ آفريدگار همه چيز است؛ او را بپرستيد و او نگهبان و مدبّر همۀ موجودات است.

پاسخ خداوند سبحان

«لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ» (الأنبیاء، 22)

- اگر در آنها [=زمين و آسمان] جز الله، خدايانى [ديگر] وجود داشت، قطعا [زمين و آسمان] تباه مى‌شد؛ پس منزه است‏ خدا پروردگار عرش از آنچه وصف مى‌كنند.

●- اگر دو یا چند خالق وجود می‌داشت، باید هر کدام مالکیت و ربوبیّت (تدبیر امور) هر کدام را خود انجام می‌دادند، پس قطعاً نظم یکپارچه‌ای به وجود نمی‌آمد.

●- اگر دو یا چند خالق وجود می‌داشت، باید هر کدام اعلام می‌کردند که کدام جهان را آنها خلق کرده‌اند؛ و اگر یکی از آنها ادعا می‌کرد که هر چه هست را من خلق کرده‌ام، علیه او به مخاصمه بر می‌خاستند!

●- اگر دو یا چند خالق وجود می‌داشت، باید هر کدام مخلوقات (بندگان) خود را به اطاعت و عبادت خود دعوت و یا وادار می‌کردند!

●- اگر دو یا چند خالق وجود می‌داشت، باید هر کدام در حفظ مایملک خود و نیز افزایش گسترۀ آن [با تداوم خلقت] می‌کوشیدند!

●- اگر دو یا چند خالق وجود می‌داشت، همه چیز از هم پراکنده و نابود می‌شد، که در یک کلمه فرمود (لَفَسَدَتَا)!

نکتۀ بسیار مهم

دقت شود که در تمامی آیاتی که به خالقیت خداوند سبحان اشاره نموده، سخن از یکتایی خالق نیست، چرا که همگان می‌دانند هیچ کسی نمی‌تواند حتی یک ذره را خلق نماید، و اگر همه با هم جمع شوند، حتی نمی‌توانند یک مگس را خلق کنند:

«يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَنْ يَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَإِنْ يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيْئًا لَا يَسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ» (الحج، 73)

- اى مردم! مثلى زده شد، پس بدان گوش فرا دهيد: كسانى را كه جز الله مى‏‌خوانيد هرگز [حتى] مگسى نمى‌‏آفرينند، هر چند براى [آفريدن] آن اجتماع كنند و اگر آن مگس چيزى از آنان بربايد نمى‌توانند آن را بازپس گيرند طالب و مطلوب هر دو ناتوانند.

اما، هر کجا که به خالق اشاره شده، تصریح و تأکید شده که "إله و ربّ"، فقط همان خالق است، و نتیجه آن که چون خالقی جز او نیست، مالک، إله، معبود و ربّی هم جز او نیست، پس او را بشناسید، ایمان بیاورید، بپرستید و بندگی نمایید.

چند آیه:

به غیر از آیات مذکور در متن پاسخ، به آیات زیر نیز دقت شود که بحث از اثبات واحد و احد بودن إله و ربّ است:

«وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ * وَلَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ» (النّحل، 51)

- و خداوند فرمود: «دو إله (براى خود) برنگزینید؛ إله (معبود شما) همان خداى يگانه است؛ تنها از (كيفر) من بترسيد!»

«فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ * وَمَنْ يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ» (المؤمنون، 116 و 117)

- پس برتر است خداوندى كه فرمانرواى حقّ است (از اينكه عالَم هستی و شما را بى‌هدف آفريده باشد)! معبودى جز او نيست؛ و او پروردگار عرش كريم است!

کثرت خلق

البته که عظمت، تنوع و کثرت خلقت، حتی در همین جهان ماده، انسان عاقل را مبهوت می‌گرداند، اما به یقین او می‌انجامد، نه به شک، تردید و شبهه!

کثرت خلقت، محدود به تعداد کهکشان‌های شناخته شده و سیارات و ستارگان نمی‌باشد، آیا بشر توانسته عظمت خلقت و کثرت اجزای بدن مادی خودش را بشناسد؟!

در آزمایشات ثابت شده که فقط تعداد سلول‌های عصبی مغز انسان که تا کنون شناخته شده‌اند، بیش از 530 میلیارد سلول می‌باشند و 100هزار میلیارد سیناپس در مغز هر انسانی در حال فعالیتند که به مراتب بیش از کهکشان‌ها و ... می‌باشد!

●- پس، نه تنها هیچ ذره‌ای بیهوده آفریده نشده، بلکه همه لازم و ملزوم و مرتبط با یکدیگرند.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

از کجا معلوم که مثلاً هر منظومه‌ای یک خدا نداشته باشد و اگر همه را یک خدا آفریده، چرا این همه خلق کرده است؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/monotheism/12192.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید