پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

"بینش"، چیز نیست که گفته شود "چیست"؛ بلکه به قدرت بینایی فکری یک شخص، "بینش" گفته می‌شود. همان که در عربی و یا اصطلاح رایج خودمان، به آن "بصیرت" می‌گویند.

الف - بنابراین، "بینش"، صرفاً به بدبینی، خوش‌بینی و یا واقع‌بینی تقسیم نمی‌شود، بلکه ممکن است کسی ظاهربین باشد و دیگری باطن‌بین، یا کسی "سطحی‌نگر" باشد و دیگری "عمق‌نگر".

به عنوان مثال: شاید کسی در غاری، کوزه‌ای ببیند و احتمال قوی دهد که گنج است و بی‌مهابا به سراغش رود، اما دیگری که عمق‌بین‌تر است، احتمال دهد که شاید زیرش ماری خفته باشد!

همین مثال را به تمامی شئون زندگی فردی و اجتماعی، در تمامی زمینه‌های علمی، اعتقادی، فرهنگی، سیاسی، رفتاری و ... تعمیم دهید.

●- یکی مقابل آینه می‌ایستد و می‌بیند که اگر با این آرایش و لباس، در انظار بچرخد، زیباتر و جذاب‌تر می‌باشد، و دیگری می‌بیند که اگر اینگونه در انظار ظاهر شود، شاید نگاه‌هایی را متوجه خود کند، اما بی‌شخصیت و بی‌اخترام خواهد شد.

●- یکی را اندک زرق و برق دنیا و کمی لذت فریب می‌دهد و دنیا و آخرتش را برای به دست آوردن آن می‌بازد، دیگری نه تنها فردایش را می‌بیند، بلکه حتی پس از مرگ و تا قیامتش را نیز می‌بیند.

●- یکی از سران نظامات سلطه (غرب)، فقط موی بور، چشم آبی، کت و شلوار مردانه یا زنانه، کراوات، گردنبند و شال را می‌بیند، و بر صورت آنها لبخند دیده و دل به شعارهای دروغین آنها خوش می‌کند؛ دیگری "مُشت آهنین پشت دستکش مخملین" را نیز می‌بیند و فریب ظواهر، لخندها و وعده‌های پوچ دشمن را نمی‌خورد.

*- پس، یکی ظاهربین و سطحی‌نگر می‌شود و دیگری عاقل و بصیر.

ب - "بینش" هر کسی، متناسب با خرد (عقل) و علم اوست و هیچ کدام نیز به تنهایی فایده‌ای ندارند. عقل به نور علم می‌بیند، پس اگر عاقلی، علم نداشته باشد، مانند بینایی است که در غاری تاریک قرار گرفته و هیچ نمی‌بیند. "علم" نیز دسترسی به علل، اسباب و ابزار را فراهم می‌سازد که اگر در اختیار بی‌خرد قرار گیرد، مانند چراغ در دست دزد می‌شود و فاجعه می‌آفریند.

●- در قرآن کریم فرمود: از ویژگی‌های مؤمن این است که به غیب ایمان دارد: «الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ / البقره، 3»؛ خب "غیب" اگر از هر لحاظ پنهان باشد، قابل شناخت نیست که قابل ایمان باشد! بلکه یعنی، مؤمن ظاهر بین و سطحی‌نگر نیست، بلکه عاقل، فهیم و بصیر است؛ لایه‌های بعدی و عمیق‌تر را نیز می‌بیند، لذا می‌شناسد و ایمان می‌آورد.

خوش‌بینی، بدبینی، واقع‌بینی

اگر این سه حالت یا امکان واکنش در انسان وجود دارد، پس هر سه ضروری و مورد نیاز است، منتهی انسان عاقل و آگاه، می‌داند که کجا باید خوش‌بین باشد و کجا بدبین؛ که در این صورت، هر دو همان "واقع‌بینی" می‌شوند. به عنوان مثال:

●- آیا به رحمت، مغفرت و لطف خداوند ارحم الرّاحمین، خوش‌بین باشیم یا بدبین؟! خب، واقع‌بینی در این است که خوش‌بین باشیم؛ مگر عاقل به خداوند متعال بدبین می‌شود؟! فرمود:

«قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» (الزّمر، 53)

ترجمه: بگو: «اى بندگان من كه [با غفلت و گناه] بر خود اسراف و ستم كرده‌ايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد كه خدا همۀ گناهان را مى‌آمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.

بدبینی و سوء ظنّ به خداوند متعال، از صفات منافقان و مشرکان می‌باشد:

«وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِيرًا» (الفتح، 6)

ترجمه: و (نيز) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد مى‌برند مجازات كند؛ (آرى) حوادث ناگوارى (كه براى مؤمنان انتظار مى‌كشند) تنها بر خودشان نازل مى‌شود! خداوند بر آنان غضب كرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را براى آنان آماده كرده؛ و چه بد سرانجامى است!

●- آیا باید به لبخندها، شعارها و وعده‌های دشمن، خوش‌بین بود  و یا بدبین؟! خب، واقع‌بینی در این است که بد‌بین باشیم؛ مگر عاقل به دشمنش اعتماد کرده و خوش‌بین می‌شود؟! فرمود:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ» (الممتحنة، 1)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده ايد! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگيريد! شما نسبت به آنان اظهار محبّت [و دوستی] مى‌كنيد، در حالى كه آنها به آنچه از حقّ براى شما آمده كافر شده‌اند و رسول اللّٰه و شما را به خاطر ايمان به خداوندى كه پروردگار همۀ شماست از شهر و ديارتان بيرون مى‌رانند؛ اگر شما براى جهاد در راه من و جلب خشنوديم هجرت كرده‌ايد؛ (پيوند دوستى با آنان برقرار نسازيد!) شما مخفيانه با آنها رابطۀ دوستى برقرار مى‌كنيد در حالى كه من به آنچه پنهان يا آشكار مى‌سازيد از همه داناترم! و هر كس از شما چنين كارى كند، از راه راست گمراه شده است!

*- آیا در تمامی اعصار و تمامی حکومت‌ها و دولت‌ها، ملاقات‌ها و مذاکرات پنهانی با کفار، تقدیم هدایا به همراه لبخند و خوش‌بینی به لبخندها و وعده‌های دروغین متقابل، به ضرر ملت‌ها تمام نشده است؟! فرمود: «من به این مذاکرات برجامی خوش‌بین نیستم».

ج - بنابراین، اصل بر "واقع بینی" است، چنان که در جهان‌بینی نیز واقع بینی «رئالیسم»، ارجح بر خوش‌بینی و یا بدبینی بی‌جهت و «ایده‌آلیسمِ» به معنای خیال‌گرایی می‌باشد؛ اما باید دقت داشت که "خوش بینی و بدبینیِ" درست و به موقع، عین "واقع‌بینی" می‌باشد.

مشارکت و هم‌افزایی (پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

1- بینش چیست؟ 2- آیا خوش بینی و بدبینی و واقع بینی از انواع بینش است؟ 3- آیا باید بدبین بود، یا خوش بین و یا واقع بین بود؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10691.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

  

  

   

کلمات کلیدی:  گوناگون