پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

هر دو پرسش، مهم و کلّی می‌باشند و نمی‌توان در این مجال کوتاه، به صورت مشروح پاسخ داد؛ لذا به ذکر چند نکته بسنده می‌شود.

شناخت

شناخت هر کسی یا هر چیزی، مراحل و مراتب گوناگونی دارد و با نگاه از هر زاویه‌ای، جانب یا جوانبی شناخته می‌شود.

در شناخت پیامبر اکرم و اهل عصمت صلوات الله علیهم اجمعین نیز همین مراحل وجود دارد. پایین‌ترین مرتبۀ شناخت، همان «شناخت شناسنامه‌ای» می‌باشد که اگر چه مقدمه‌ای لازم و ضروری است؛ اما مکفی نیست؛ چنان که هر کافری نیز می‌تواند با مطالعه‌ای در تاریخ، تا این مقدار را بداند و بشناسد.

اما، در امر «شناخت»، چند نکتۀ بسیار مهم وجود دارد که ما باید به آنها توجه داشته باشیم.

شناخت حقایق کار ما نیست

شناخت، مستلزم احاطۀ علمی و شهودی می‌باشد و ما احاطه‌ای نداریم. شناخت خداوند سبحان - معاد و قیامت - نبوت و پیامبر - ولایت، امامت و امام - وحی و قرآن مجید - اسلام عزیز و ...، در حدّ ما نیست و کار ما نیست؛ بلکه خداوند متعال که علیم و شهید است، باید به ما بشناساند و البته با نشانه‌هایش ‌شناسانده و می‌شناسد؛ چرا که هر چیزی با نشانه‌هایش شناخته می‌شود:

«سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ» (فصلّت، 53)

- به زودى نشانه‏‌هاى خود را در افقها[ى گوناگون] و در دلهايشان بديشان خواهيم نمود تا برايشان روشن گردد كه او خود حق است؛ آيا كافى نيست كه پروردگارت خود شاهد هر چيزى است.

در دعای «اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَكَ ...» که حضرت امام صادق علیه السلام تعلیم داده‌اند و تأکید نموده‌اند که در دوران غیبت بسیار بخوانید، به این مهم تصریح شده است که همه را خداوند سبحان باید به ما بشناساند، وگرنه خود توان چنین شناختی را نداریم.

شناساندن و شناختن

هر کسی یا هر چیزی، به همان میزانی که توسط خودش یا دیگری شناسانده می‌شود شناخته می‌شود و هر کسی به هر میزانی که «توجه» نماید، می‌شناسد. یکی به غاری می‌رود و در غار چشمش را نیز می‌بندد و می‌پرسد: «خورشید چیست؟ چگونه آن را بشناسم و از آن بهره ببرم؟!»، دیگری از خورشید برای کشاورزی بهره می‌برد، دیگری انرژی خورشیدی تولید می‌کند و ...»

معلم، خود را می‌شناساند و دیگری او را می‌شناساند که علم دارد و معلم است و تعلیم می‌دهد، اما اگر کسی به علم و تعلیم او توجه نداشته باشد، او را نخواهد شناخت و بهره‌ای هم از تعلیمش نخواهد برد؛ حتی شناخت جامدات و گیاهان نیز چنین است؛ یک شاخه گُل، خود را می‌نمایاند و ‌شناساند، باغبان یا گیاه شناسی او را می‌شناساند که زیبایی، رنگ، بو و خاصیت دارد؛ اما کسی که توجه ندارد، چه بسا اصلاً آن را نبیند!

پس، امام را نیز خداوند باید بشناساند و ما باید به آن شناخته شده، ایمان بیاوریم و توجه داشته باشیم.

بیشتر شناختن امام مهدی علیه السلام

شناختن امام زمان علیه السلام نیز از این قواعد شناختی خارج نمی‌باشد. ابتدا حق تعالی باید بشناساند که شناسانده است و مستمر می‌شناساند و سپس ما باید توجه کنیم، بشناسیم و به آن شناسایی ایمان بیاوریم؛ غفلت نورزیم و انکار و تکذیب ننماییم.

گام نخست و لازم، همان «شناخت شناسنامه‌ای» می‌باشد؛ اما برای کسی که نمی‌داند «ولایت و امامت» یعنی چه و چگونه جایگاه و مقامی است؟ چه فرقی دارد که نام شخص امام، حسن باشد یا حسین، یا مهدی (علیهم السلام)؟!

پس باید ابتدا نسبت به امر «ولایت و امامت» شناخت حاصل نمود و هر چه شناخت در این عرصه بیشتر و عمیق‌تر باشد، شناخت امام علیه السلام نیز کامل‌تر می‌گردد.

امر توجه:

گام بعدی «توجه» است؛ خورشید هست و همگان کم و بیش آن را می‌شناسند و از فواید وجودش بهره می‌برند، چنان که تداوم حیات بدون خورشید، یک لحظه هم میسر نیست؛ اما هر کسی که بیشتر توجه کند، بهرۀ بیشتری می‌برد.

«توجه»، یعنی روی و جهت آدمی به سمت کسی، یا به چیزی و یا به جهتی قرار گیرد. حضرت ابراهیم علیه السلام در پاسخ مشرکان که پرسیده بودند: «پس تو چه کسی را إله و معبود می‌دانی و می‌پرستی»، به امر مهم «توجه» متذکر گردید و فرمود:

«إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ» (الأنعام، 79)

- من روی (توجه و جهت) خود را به سوی كسی كردم كه آسمانها و زمين را گشوده است، من در ايمان خود خالصم و از مشركان نيستم.

بنابراین، «توجه» به امام زمان علیه السلام، یعنی اولاً ایشان را در یاد و نظر داشته باشیم، فراموش نکنیم و غفلت نورزیم و ثانیاً روی و جهت خویش را به سمت ایشان برگردانیم.

ارتباط و اتصال

«توجه»، باید سبب «ارتباط و اتصال» گردد، چنان که صلاة و صلوات و صله ارحام و ...، همه اسباب ارتباط و اتصال به رحمت واسعۀ الهی می‌باشند و چنان که اعتصام به حبل الله که به آن امر شده‌ایم، سبب چنین ارتباط و اتصالی می‌گردد.

ارتباط و اتصال به حضرت امام مهدی عجّ الله تعالی فرجه، با یک سلام آغاز می‌شود و با دعا، ادامه می‌یابد و محکم‌تر می‌گردد و سپس به انجام وظایف در خدمت به ایشان می‌رسد که همان خدمت به دین خدا می‌باشد.

چگونگی خدمت

کمترین حدّ خدمت به امام، دوست، همدل، هم صحبت و رفیق راه، این است که آدمی سبب آزار و اذیت او نگردد! ابتدای خدمت فرزند به پدر و مادر این است که موجب ناراحتی، آزار و اذیت آنان نگردد؛ پس کمترین حدّ خدمت به امام عصر علیه السلام این است که دست که شیعیان و دوستداران او، خود موجب آزار و اذیت ایشان نگردند! چنان که فرمودند:

«قَدْ آذانا جُهَلاءُ الشّیعَةِ وَحُمَقاؤُهُمْ، وَمَنْ دینُهُ جِناحُ الْبَعُوضَةِ أَرْجَحُ مِنْهُ» (احتجاج، ج2، ص289)

- به درستی که نادانان و کم خردان (احمق‌های) شیعه و کسانى که پر و بال پشه از دیندارى آنان برتر و محکم‌تر است، ما را آزار مى‌دهند.

بنابراین، خدمت ما به ایشان، از خدمت به خودمان به عنوان یک شیعه آغاز می‌شود؛ باید بکوشیم که نادان و بی‌خرد (جاهل)، بی‌بصیرت، بی‌توجه (غافل) و احمق نباشیم.

حتی آزار و اذیتی که خود ما شیعیان از طرف احمق‌های خودمان می‌کشیم، به مراتب بیشتر و دردناک‌تر از آزار و اذیت توسط دشمنان می‌باشد، چرا که از دشمن انتظار دیگری نمی‌رود.

خودسازی

اگر فرمانده باشید و مأمور به تربیت، آموزش و پرورش نیرو برای ایشان باشید، چه می‌کنید؟! حال مأموریم که خود را به عنوان یک سرباز ایشان تربیت نماییم.

گام نخست در خودسازی [تربیت نیرو] این است که در انجام آن چه مورد رضایت ایشان است [که همان انجام اوامر الهی (واجبات) می‌باشد] بکوشیم که مستلزم ترک آن چه موجب نارضایتی ایشان است [ترک محرمات الهی] می‌باشد. چنان که فرمودند: «...  فَما یَحْبِسُنا عَنْهُمْ إِلاّ ما یَتَّصِلُ بِنا مِمّا نَکْرَهُهُ وَلا نُؤْثِرُهُ مِنْهُم - ... سبب پنهان شدن ما از آنان چیزی نیست جز آن چه از کردار آنان به ما می‌رسد و ما ناراضی هستیم و توقع انجام این کارها را از آنان نداریم» (احتجاج، ج2، ص315)

از این‌رو، در امر خودسازی و تربیت نیروی برای یاری فرمودند:

«‌یَعْمَلُ کُلُّ امْرِیء مِنْکُمْ ما یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنا، وَ لْیَتَجَنَّب ما یُدْنیهِ مِنْ کَراهیَّتِنا وَ سَخَطِنا، فَاِنَّ امْرَءاً یَبْغَتُهُ فُجْاهٌ حینَ لا تَنْفَعُهُ تَوْبَهٌ، وَ لا یُنْجیهِ مِنْ عِقابِنا نَدَمٌ عَلی حُوبَه» (بحارالانوار: ج 53، ص 176)

- هر یک از شما باید عملی را انجام دهد که سبب نزدیکی به ما و جذب محبّت ما گردد؛ و باید دوری کند از کرداری که ما نسبت به آن، ناخوشایند و خشمناک می‌باشیم، پس چه بسا شخصی در لحظه‌ای توبه کند که دیگر به حال او سودی ندارد و نیز او را از عِقاب و عذاب الهی نجات نمی‌بخشد.

محبّت و یاری دیگران 

خداوند سبحان، نیازی به یاری بندگانش ندارد، اما در بیان عظمت یاری دینش، آن را به خودش نسبت داد و فرمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ - اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر (آيين) خدا را يارى كنيد، شما را يارى مى‌كند و گامهايتان را استوار مى‌دارد‌» (محمد صلوات الله علیه و آله، 7)

محبّت، مودّت، خدمت و یاری امام مهدی علیه السلام نیز در محبّت و مودّت به مردم، به ویژه مؤمنان تجلی می‌یابد. کسی ایشان را دوست دارد که بندگان خدا را دوست داشته باشد - کسی جهتش به سوی امام می‌شود که دغدغۀ مردم را داشته باشد - و کسی به ایشان خدمت می‌کند که به مردم و به ویژه به شیعیانش خدمت کند.

کمترین حدّ این خدمت، «دعا» برای دیگران می‌باشد؛ دعا برای ملل مسلمان، دعا برای تمامی شیعیان، دعا برای مجاهدارن راه خدا، دعا برای خویشان، دوستان و تمامی انسان‌های مستضعف و مظلوم و دعا برای بخشش گناهان خود و دیگران، چرا که سرباز امام زمان علیه السلام، بیش از دنیا، نگران آخرت خود و دیگران می‌باشد؛ چنان که ایشان فرموده‌اند:

«... لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِکُمْ لِبَعْض، لَهَلَکَ مَنْ عَلَیْها، إلاّ خَواصَّ الشّیعَهِ الَّتی تَشْبَهُ اقْوالُهُمْ افْعالَهُمْ» (مستدرک ج ۵، ص ۲۴۷)

- اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضی شماها برای همدیگر نبود، هرکس روی زمین بود هلاک می‌گردید، مگر آن شیعیان خاصّی که گفتارشان با کردارشان یکی است.»

اما خدمت به ایشان، شیعیان، مسلمانان و عموم مردمِ نیازمند، صرفاً به دعا خلاصه نمی‌شود، بلکه هر کسی باید در زمینه‌سازی برای استجابت و تحقق دعاهایش بکوشد.

اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

مرتبط:

برای اینکه عِلماً و عَمَلاً به معرفت وجود نازنین حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف برسیم، باید چه کارها و اقداماتی را انجام دهیم؟ (15 اردیبهشت، 1397)

پرسش:

چگونه امام زمان علیه السلام را بیشتر بشناسیم و چگونه می‌توانیم از یاران ایشان باشیم و خدمتی بنماییم؟ نکات خاص را بفرمایید.

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/emammahdi/12393.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   امام مهدی