پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

باید ابتدا به چند نکتۀ بسیار مهم دقت شود:

الف - اهل عصمت علیهم السلام، افراد غیر عادی نبوده‌اند؛ بلکه «انسان‌های کامل» بوده‌اند، لذا خداوند سبحان آنان را «الگو و پیشوا (امام)» دیگران قرار داد؛ چنان که در مورد حضرات ابراهیم علیه السلام و نیز پیروان او فرمود:

«قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ» (الممتحنة، 4)

- برای شما تاسی نيکویی است در زندگی ابراهيم و كسانی كه با او بودند، هنگامی كه به قوم مشرك خود گفتند: ما از شما و آنچه غير از خدا می‏پرستيد بيزاريم، ما نسبت به شما كافريم، و ميان ما و شما عداوت و دشمنی هميشگی آشكار شده است، و اين وضع همچنان ادامه دارد تا به خدای يگانه ايمان بياوريد، جز آن سخن ابراهيم كه به پدرش (عمويش آزر) وعده داد كه برای تو طلب آمرزش می‏كنم، و در عين حال در برابر خداوند برای تو مالك چيزی نيستم. پروردگارا! ما بر تو توكل كرده‌ايم، و به سوی تو بازگشتيم، و سرانجام همه به سوی تو است.

1- دقت شود که در آیه نفرمود فقط ایشان «اسوه - الگو» می‌باشند، بلکه فرموده است: «ایشان و کسانی که با او می‌باشند، الگو شما می‌باشند»، لذا دیگران نیز می‌توانند با پیروی از رسولان خدا صلوات الله علیهم اجمعین، در همان صف قرار گیرند، اگر چه مراتب و درجات‌شان متفاوت می‌باشد.

2- خداوند سبحان، علّت و سبب رسیدن به این مقامات را بیان نمود، تا کسی گمان ننماید که علّت و سببی وجود ندارد، مقامی است که همین‌طوری به آنان داده شده است! فرمود: الگو قرار گرفتن آنها به خاطر ایمان و توکل به خداوند متعال از یک سو و برائت از کفار و مشرکان و تداوم دشمنی با آنان از سویی دیگر می‌باشد.

دربارۀ پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمود:

«لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا» (الأحزاب، 21)

- یقیناً برای شما در پیامبر خدا الگوی نیکویی است، برای کسی که همواره به خدا و روز قیامت امید دارد؛ و خدا را بسیار یاد می‌کند.

دقت شود که فرمود: ایشان بهترین الگو می‌باشند، برای کسانی که به توحید و معاد ایمان دارند و به رحمت و مغفرت خدا و لقاء الله در بهشت خدا امیدوارند، لذا بسیار خداوند سبحان را یاد می‌کنند.

هر چه به اهل عصمت داده شده، به دیگران نیز داده شده است

تقسیم مردم به دو گروه «غیر عادی و عادی»، برای ایجاد فاصله بین مردم (امّت) و پیامبران و امامان علیهم السلام می‌باشد، تا به خود القا کنند که ما هرگز نمی‌توانیم از آنان تبعیت نماییم و با آنان باشیم! این در حالیست که هر چه به آنان داده شده، به دیگران نیز داده شده است و تفاوت در قدرشناسی، حفظ و ارتقای داده‌ها توسط هر کسی می‌باشد.

به عنوان مثال: اگر به آنان عصمت (نگهداری) داده شده، به دیگران هم داده شده است؛ خداوند منّان از تمامی بندگانش محافظت می‌فرماید و آنان را چه به صورت تکوینی و چه تشریعی، از انحرافات، خطاها و گناهان حفظ می‌نماید؛ اگر چه درجات و مراتب، به تناسب ظرفیت وجودی، متفاوت باشد. تفاوت این است که اهل عصمت علیهم السلام، در حفظ و ارتقای این عصمت، سعی و مجاهدت نموده‌اند، اما برخی با غفلت‌ها و گناهان، سبب پاره شدن پرده‌های عصمت‌شان می‌گردند!

اگر به انبیای الهی، وحی نازل شده، به دیگران نیز نازل شده است؛ چنان که هم به پیامبرش فرمود که «قرآن را به تو نازل نمودیم» و هم به تمامی انسان‌های فرمود:

«يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمْ بُرْهَانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُبِينًا» (النساء، 174)

- اى مردم! در حقيقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است و ما به سوى شما نورى روشن (و روشنگر) فرو فرستاده‏‌ايم.

تفاوت در این است که پیامبران و امامان (اهل عصمت علیهم السلام)، اولاً در کار خدا فضولی نمی‌کردند که وحی را با جبرئیل یا سایر فرشتگان وحی بفرستد، یا با صدایی از یک درخت، یا با رؤیایی صادق در خواب و ...؛ اما انسان‌های جاهل، متکبر، نافرمان و لجوج می‌گویند: «تا همان که به او نازل شده، به همان شکل و به خودمان نازل نشود، ایمان نمی‌آوریم!»

«وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ» (الأنعام، 124)

- و چون آيتى برايشان بيايد مى‏‌گويند هرگز ايمان نمى‌‏آوريم تا اينكه نظير آنچه به فرستادگان خدا داده شده است به ما [نيز] داده شود خدا بهتر مى‏‌داند رسالتش را كجا قرار دهد به زودى كسانى را كه مرتكب گناه شدند به [سزاى] آنكه نيرنگ می‌کردند در پيشگاه خدا خوارى و شكنجه‌اى سخت‏ خواهد رسيد.

این ادعای دروغ، در حالیست که اگر خداوند سبحان به واسطۀ جبرئیل یا فرشتگان وحی به آنان کتاب نازل نموده، همین کتاب را توسط ایشان که مقام‌شان بالاتر از فرشتگان می‌باشد به ما نازل نموده است!

دوم آن که اهل عصمت علیهم السلام، در آن چه خداوند علیم و حکیم نازل نموده، تفکر و تعقل نمودند و با شناختی کامل، ایمان آوردند، اطاعت و عمل نمودند؛ اما برخی اصلاً با کتاب خدا کاری ندارند و برخی دیگر، فقط روخوانی می‌کنند و البته برخی نیز سوء استفاده می‌کنند! لذا فرمود: از رسولی که به خدا و وحی او ایمان آورده است، تبعیت (پیروی) نمایید:

«قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ» (الأعراف، 158)

- بگو اى مردم من پيامبر خدا به سوى همه شما هستم همان [خدايى] كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن اوست هيچ معبودى جز او نيست كه زنده مى‌‏كند و مى‌ميراند پس به خدا و فرستاده او كه پيامبر درس‏نخوانده‏‌اى است كه به خدا و كلمات او ايمان دارد بگرويد و او را پيروى كنيد، باشد كه هدايت ‏شويد.

دیدن ملکوت (شهود حقایق)

در مقامات و فضایل حضرت ابراهیم علیه السلام فرمود:

«وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ» (الأنعام، 75)

- و اين گونه ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نمايانديم تا از جمله يقين‏ كنندگان باشد.

شاید برخی بگویند: «همین تفاوت بزرگی است، به او ملکوت زمین و آسمان‌ها نشان داده شده است، اما به ما نشده است!»، اما در آیۀ دیگری می‌فرماید: «به شما هم نشان داده و می‌دهیم، اما باید روی برنگردانید و چشم باز کنید تا ببینید»؛ آدم چشم بسته، ظاهربین و سطحی‌گرا که چیزی نمی‌بیند:

«أَوَلَمْ يَنْظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ وَأَنْ عَسَى أَنْ يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ» (الأعراف، 185)

- آيا در ملكوت آسمانها و زمين و هر چيزى كه خدا آفريده است ننگريسته‌اند و اينكه شايد هنگام مرگشان نزديك شده باشد؛ پس به كدام سخن بعد از این (پس از قرآن مجید و حقایق کتاب خلقت) ايمان مى‌‏آورند؟!

روح و بدن

«قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا» (الکهف، 110)

- بگو من هم مثل شما بشرى هستم و[لى] به من وحى مى‌‏شود كه خداى شما خدايى يگانه است؛ پس هر كس به لقاى پروردگار خود اميد دارد بايد به كار شايسته بپردازد و هيچ كس را در پرستش پروردگارش شريك نسازد.

«بشر»، یعنی همین جسم و بدن انسان. «من نیز بشری مثل شما هستم»، یعنی خلقت بدن من، مانند خلقت بدن شماست؛ ملک، جنّ یا از سنج موجودات فضایی و ناشناخته نیستم؛ از پدر و مادری به دنیا آمده‌ام، بزرگ شدم، می‌خورم، می‌خوابم، ازدواج می‌نمایم، با همین بدن، نه تنها عبادت، بلکه کار، تلاش (سعی) و مجاهدت (تلاش دشمن‌ستیز) می‌نمایم، بیمار می‌شوم، بهبود می‌یابم و ...؛ اما به لحاظ مراتب و درجات و کمالات انسانی، برترم، زیرا به من وحی می‌شود، اما من نیز همان وحی را به شما می‌رسانم.

چه کنیم تا به مقامات برسیم؟

 

هرگز از ما نخواسته است که مانند پیامبرانی چون حضرات ابراهیم، موسی، عیسی و محمد مصطفی صلوات الله علیهم اجمعین باشیم، چنان که نخواسته است مثل حضرت فاطمة الزهراء، امامان و بزرگانی چون ابوالفضل العباس یا زینب کبری علیهما السلام باشیم و اساساً هیچ دو نفری از هر لحاظ مثل هم نیستند؛ و البته دقت نماییم که مسئولیت‌ها و وظایف سنگین آنها را نیز به ما نداده‌اند! بلکه از ما خواسته است تا با شناخت و ایمان به خداوند سبحان و معادش، از آنان بیاموزیم و پیروی نماییم تا به رشد، کمال و قرب الهی برسیم و حتی با آنان محشور گردیم. 

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

آیا افراد عادی هم می‌توانند مانند حضرت ابراهیم علیه السلام، به مقام خلیل اللّهی برسند؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/Mumtahanah/12986.html 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   سوره احزاب   سوره ممتحنه