پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

اگر نام‌های نیکو و نام بزرگان را برنگزینیم، چه نام‌هایی را جایگزین نماییم؟! اسامی زشت، بد معنی یا نام اسوه‌های ظلم و فساد؟!

می‌دانیم که نامگذاری روی افراد، خیابان‌ها و حتی کالاها، هم ریشۀ فرهنگی دارد و هم فرهنگ‌ساز می‌باشد؛ چنان که امروزه به کثرت انتخاب نام‌های خارجی، برای کالاهای ایرانی معترضیم.

همچنان، می‌دانیم که نامگذاری روی افراد، تأثیرات روانی، شخصیتی و اخلاقی به سزایی دارد و حتی در فرهنگ عمومی جامعه، تأثیر می‌گذارد. لذا خداوند سبحان تأکید دارد که یکدیگر را مسخره ننمایید و با القاب زشت نخوانید:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» (الحجرات، 11)

- ای كسانی كه ايمان آورده‏‌ايد! نبايد گروهی از مردان شما گروه ديگر را استهزا كنند، شايد آنها از اينها بهتر باشند، و نه زنانی از زنان ديگر شايد آنان بهتر از اينان باشند، و يكديگر را مورد طعن و عيبجوئی قرار ندهيد، و با القاب زشت و ناپسند ياد نكنيد، بسيار بد است كه بر كسی بعد از ايمان نام كفر بگذاريد، و آنها كه توبه نكنند ظالم و ستمگرند.

از سویی دیگر، در احادیث اهل عصمت علیهم السلام، بسیار تأکید شده است که اسم‌های خوب روی فرزندان بگذارید و گاه حتی به انتخاب اسم‌های خودشان تأکید نموده‌اند.

*- امروزه جهان غرب، نگران است که چرا بیشترین اسم ثبت شده، «محمد» و «محمد علی» یا «علی» می‌باشد! چرا که می‌دانند اولاً انتخاب این اسامی، ریشه در فرهنگ و گرایش ریشه دارد و ثانیاً می‌دانند که ازدیاد این نام‌ها سبب توجه به منشأ آنها می‌گردد و ثالثاً می‌دانند که این نام‌ها، چه نقشی در فرهنگ‌سازی دارد.

●- طبق آمار رسمی، بیشترین نام متداول در جهان برای مردان «محمد» است. حدود یک دهۀ پیش، خبرگزاری‌های انگلیسی اعلام کردند که روند استقبال انگلیسی‌ها از اسلام بسیار گسترده شده و افزایش یافته است، تا جایی که احتمال می‌رود تا ده سال دیگر، نفوذ مسلمانان انگلیسی بیشتر از مسیحیان آن کشور باشد و اکثراً نیز نام «محمد» را برای فرزند پسر خود انتخاب می‌کنند و یا اگر پس از گرایش به اسلام تغییر اسم دهند، بیشتر نام‌های محمد، علی، فاطمه، زهرا، حسن و حسین را بر‌می‌ گزینند.

روزنامه اسپانیایی (ABC  ) نوشت: پر طرفدارترین نام جهان «محمد» یا مشتقات (احمد، محمود و ...) آن با 150 میلیون نفر می‌باشد.

●- از این‌رو، انتخاب نام‌های خوب، از جمله اسامی خداوند متعال که همه نیکو می‌باشد، مانند: محمود، محسن، جواد، کریم ...، یا اسامی اهل عصمت و بزرگانی چون حضرات ابوالفضل العباس، زینب کبری، علی اکبر، علی اصغر، خدیجه کبری، قاسم و ...، نه تنها بسیار خوب است، بلکه آثار مثبتی بر فرد و جامعه مترتب می‌سازد.

ربیع بن عبدالله می‌گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: فدایت شوم! ما فرزندان خود را به نام شما می‌نامیم. آیا این عمل برای ما فایده‌ای دارد؟ امام فرمود: «آری به خدا قسم! مگر دین چیزی جز مهر ورزیدن و بغض و تنفر است». (مستدرک الوسائل؛ ج 15؛ ص 128)

در خصوص نامگذاری، باید به نکاتی توجه شود:

الف – نام‌هایی که اسم خاص بیان شده و جایز نیست، اسمای الهیه، مانند «الله» یا «إله و الهه» می‌باشد، نه اسامی افراد. لذا توصیه شده که حتماً تسنیه‌ای (پسوندی) چون: عبدالله، عبدالرحمن، عبدالمجید، عبدالکریم داشته باشد. لذا نام‌هایی چون: عبدالشمس نیز نکوهش شده است، چون انسان عبد و بنده‌ی خداوند است و نه دیگری یا کرات آسمانی یا بت‌ها.

اگر در میان شیعیان نیز متداول است که نام‌هایی چون: عبدالعلی، عبدالحسین، عبدالرضا یا ...، می‌گذارند، به خاطر آن است که کلمه «عبد» به معنای غلام و خدمتگزار نیز می‌باشد؛ لذا اگر کسی به قصد و معنای «بنده» این اسامی را بگذارد، کاملاً خطاست و اشکال دارد.

ب – نام‌هایی چون فاطمه یا ابوالفضل نیز اسم خاص برای آن دو شخصیت ممتاز نمی‌باشند، چنان چه قبل از آنها نیز رایج بوده است. نام مادر حضرت علی علیه‌السلام، فاطمه بنت اسد علیها‌السلام بوده است.

بنابراین، اسم خاص معصومین (ع) این است که مثلاً کسی نام فرزندش را بگذارد: رسول الله، یا امیرالمؤمنین، یا سیدالشهداء، یا زین العابدین و ... [که البته همه کنیه و وصف آنها می‌باشد].

ج – پیامبر اکرم و بالتبع معصومین علیهم‌السلام، بسیار تأکید داشتند که اسم‌های خوب روی فرزند خود بگذارید و امروزه علم ثابت کرده است که اسم روی ساختار شخصیتی انسان تأثیر دارد.

به عنوان مثال: کسی اسم دخترش را می‌گذارد «فتّانه»، خب این اسم خوبی نیست و اساساً توهین به همان دختر است. فتّانه یعنی «بسیار فتنه‌گر» - یا نام «فریبا» اگر چه رایج است، اما معنایش فریب دهنده می‌باشد. یا مثلاً اسم دختر را می‌گذارند «شیما» که یعنی «زن خال‌دارد» - یا اسم پسرش را «اسکندر» یا «مانی» می‌گذارد، که یکی اسم ظالمی و دیگری اسم دروغگویی است که مدعی نبوت شده بود. خب اینها قشنگ نیست و تأثیر خوبی ندارد.

نکته - 1

اسم‌گذاری یک هنر است که نه تنها از گرایشات و علایق نشأت می‌گیرد، بلکه بیانگر فهم، شعور، اطلاعات، دقت در معنا و مفهوم، توجه به محیط و زمان حال و آینده و ... نیز دارد.

از خیابانی رد می‌شدم و دیدم روی شیشه‌ی یک طباخی نوشته شده: «کله پاچه‌ای بوعلی سینا» - یا نام و لقب نیکوی انسان را می‌گذارند روی مواد شوینده دستشویی و توالت - یا نام‌های خداوند متعال را روی رُبّ گوجه فرنگی - برنج و سایر محصولات خوراکی یا کالاهای مصرفی  می‌گذارند و یا از صفات الهی برای توصیف آن استفاده می‌کنند، مانند: «تنها حامی تو - همیشه با تو - راز خوشبختی تو و ...»؛ اینها همه ضد تبلیغ است.

نکته - 2

چندی پیش از خیابان اندرزگو (تهران) گذر کردم، دیدم با تابلویی بزرگ و چشمگیر، نام ساختمانی که تماماً فروشگاه عطر و لوازم آرایش بود را گذاشته است «قاجاریه» - که البته جمع شد. حال نه معماری ساختمان شبیه دوره‌ی قاجارها بود و نه لوازم آرایش به آن سلسله ربطی داشت. مضافاً بر این که مگر سلسله منحوس قاجاریه، چه افتخاری برای این کشور داشتند که نام‌شان افتخار باشد؟ آیا غیر از این است که حتی نزدیک به یک سوم خاک این مملکت را به اندکی پول و چند زن فرنگی فروختند؟! پس، اهداف دیگری از انتخاب این نام در نظر بوده است!

نکته – 3

*- دقت شود که دشمن همیشه علمی کار می‌کند، نه دیمی. لذا تمهیدات بسیاری دارند که این نامگذاری‌ها کمتر شود؛ و از جمله آن است که در بین مسلمانان بگویند: این نام‌ها قداست و حرمت دارد، روی فرزندان خود نگذارید.

مشارکت و هم‌افزایی - لطفاَ این پرسش و پاسخ را در راستای «جهاد تبیین»، برای دوستان به اشتراک بگذارید.

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون