حضرت فاطمة الزّهزاء علیها السلام - علل و چگونگی انحراف مسلمانان (خطبه فدکیه) / 6
وَ أَسْرَرْتُمْ بَعْدَ الإعْلَانِ؟ وَ نَکَصْتُمْ بَعْدَ الإقْدَامِ وَ أَشْرَکْتُمْ بَعْدَ الإیمَانِ؟
- چرا حقایق را بعد از آشکار شدن مکتوم میدارید و پیمانهای خود را شکستهاید و بعد از ایمان راه شرک پیش گرفتهاید؟
«أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخْشَوْنَهُمْ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ» (التوبة، 13)
- آيا با گروهی كه پيمانهای خود را شكستند و تصميم به اخراج پيامبر گرفتند پيكار نمیكنيد؟! در حالی كه آنها نخستين بار (پيكار با شما را) آغاز كردند آيا از آنها میترسيد؟ با اينكه خداوند سزاوارتر است كه از او بترسيد اگر مؤمن هستيد.
أَلَا قَدْ أَرَی أَنْ قَدْ أَخْلَدْتُمْ إلَی الْخَفْضِ،
- آگاه باشید من چنین میبینم که شما رو به راحتی گذاردهاید و عافیت طلب شدهاید.
وَ أَبْعَدْتُمْ مَنْ هُوَ أَحَقُّ بِالْبَسْطِ وَ الْقَبْضِ، قَدْ خَلَوْتُمْ بِالدَّعَةِ،
- کسی را که از همه برای زعامت و اداره امور مسلمین شایستهتر بود دور ساختید و به تن پروری و آسایش در گوشه خلوت تن دادهاید؛
وَ نَجَوتُمْ مِنَ الضِّیقِ بِالسِّعَةِ، فَمَجَجْتُمْ ما وَعَیْتُمْ، وَ دَسَعْتُمُ الَّذِی تَسَوَّغْتُمْ.
- و از فشار و تنگنای مسئولیتها، به وسعت بیتفاوتیها روی آوردید. آری، آنچه را از ایمان و آگاهی در درون داشتید، بیرون افکندید و آب گوارایی را که نوشیده بودید، به سختی از گلو برآوردید!
شرح بیشتر
سیدة النساء العالمی، حضرت فاطمة الزهراء علیها السلام، در هر فراز این خطبه، به آیات قرآن مجید استناد نمودند و تذکر دادند، چرا که اولاً مخاطبان همه ادعای مسلمانی و پیروی از قرآن مجید داشتند و ثانیاً تفسیر و تأویل و جایگاه آیات را برای جهانیان روشن نمودن و ثالثاً معلوم نمودند که اهل عصمت علیهم السلام، معدن وحی و علم الهی میباشند.
الف - از اصلیترین و مهمترین عوامل انحراف در فرد و جامعه، «کتمان حقایق» است؛ چنان که در قرآن مجید به اهل کتاب فرمود که «شما حقایق را کتمان میکنید»!
«کتمان»، یعنی: «پوشاندن، پنهان کردن و نهان داشتن آن چه آشکار شده و میدانند». بدیهی است که اگر "حق" کتمان و پنهان شود، مردمان به سوی باطل خواهند رفت.
ب - عامل دوم انحراف، شکستن عهد و پیمان با حق است؛ مانند پیمان با خدا؛ پیمان با رسول خدا صلوات الله علیه و آله و ... . شهادتین که شرط مسلمانی است، خودش یک پیمان است، چه رسد به پیمانهای رسمی و آشکاری چون پیمانی که رسول خدا صلوات الله علیه و آله در غدیر خم از مردم گرفتند.
ج - عامل سوم، بازگشت و رویکرد به شرک، پس از ایمان میباشد. شرک فقط این نیست که کسی طاغوت یا بُتی را به جای خدا بگذارد و یا همراه با خدا، او را نیز بندگی نماید؛ بلکه وقتی کسی نظر، رأی و حکم خودش یا دیگران را جایگزین حکم قطعی خداوند سبحان مینماید و حتی آن را ترجیح میدهد، «شرک» است.
د- عامل چهارم، ترس میباشد. «ترس» لازمۀ حرکت میباشد، چرا که سبب دوری از خطر و محافظت از خود میگردد؛ اما «ترس از چه یا ترس از چه کسی؟!»؛ برخی به جای خدا، از دشمنان خدا و خودشان میترسند، از خطرات احتمالی یا تهدیدهای توخالی میترسند، لذا زود خود را میبازند و تسلیم میشوند!
د- عامل پنجم، رویکرد به راحتطلبی و عافیت طلبی میباشد که میوهاش، بیبصیرتی، بیغیرتی و بیتفاوتی میباشد و فضیلتِ «مسئولتپذیری» که سبب رشد فردی و اجتماعی میگردد را به رذیلۀ خودنگری و تنپروری مبدل میسازید.
ھ - و بالاخره، کنار گذاشتن «حکومت و حاکم بر حق»، انحراف بدبختی و هلاکت را در پی دارد؛ چرا که اولاً هیچ جامعهای بدون حکومت و حاکم نمیماند، پس اگر حاکمیت و حکومت حق (إلهی) را کنار گذاشت، حتماً به سلطۀ حکومتهای باطل و حاکمان جائر گردن مینهد؛ و ثانیاً نشان دادن مقصد، تبیین راه و رهبری جامعه، با حاکمیت و حاکم میباشد؛ پس اگر حاکم ظالم، جایگزین شد؛ فقط مسیر انحراف و هلاکت را نشان میدهد و مردمان را به سوی جهنم دعوت و رهبری میکند!
نکته
سنّت خداوند سبحان بر این است که اولاً افراد به واسطۀ امتحانات گوناگون، درون خود را دیر یا زود بیرون میریزند و ثانیاً آن چه فرو برده بودند، اما متناسب با درونشان نبود را مانند غی کردن بدن، برمی گردانند؛ و حضرت فرمودند که شما آب گوارایی که نوشیده بودید را برگرداندید!
www.x-shobhe.ir
www.x-shobhe.com
www.313110.ir
کلمات کلیدی:
حدیث امروز فاطمیه «علل و چگونگی انحراف مسلمانان»