بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

سلام به محضر شریف امام زمان علیه السلام و سلام خدمت شما بزرگواران؛

بحث ما پیرامون «جهاد تبیین» است.

به ویژه شیعیان می‌دانند که اگر امام معصوم، یا ولیّ امر مسلمین، یا فقیه و مرجع تقلید امر به «جهاد» نماید، چه تکلیفی بر دوش هر کسی که می‌تواند جهاد کند، مترتب می‌شود؟ خب، حالا فقیه عالیقدر، مرجع تقلیدی مطلع، علیم، حکیم و بصیر و ولیّ امر مسلمین، امر به «جهاد تبیین» نمودند و فرمودند:

«جهاد تبیین» یک فریضه است. «جهاد تبیین» یک فریضه‌ی قطعی و یک فریضه‌ی فوری است و هر کسی که می‌تواند[باید اقدام کند]» (19/11/1400)

«فریضه»، یعنی «واجب شرعی و عقلی» که باید عمل شود و اگر عمل نشود، در دنیا خسارت ببار می‌آورد و در آخرت پرسیده می‌شود که چرا انجام ندادی؟! و اگر کسی عذر قابل قبولی نداشته باشد، متناسب با گناهش، عقوبت می‌بیند.

هر فریضه‌ای، زمانی دارد، اما ایشان فرمودند: این فریضه، یک فریضۀ فوری است.

بسیاری از واجبات، بر همگان واجب نیست، برخی واجبات کفایی هستند؛ یعنی اگر یک نفر یا یک گروه انجام دهند کافیست؛ اما ایشان فرمودند: «بر هر کسی که ‌می‌تواند  واجب است و باید اقدام نماید».

بنابراین، امرِ جهادی همگانی صادر شده است و هر کسی باید به حد توان و امکان خود، با مال و جان، در این میدان مجاهدات کند.

جهاد تبیین

اما، همیشه اولین گام، شناخت است؛ کسی که اصلاً نمی‌داند «جهاد تبیین» یعنی چه؟ چگونه می‌تواند این فریضه را به جای آورد؛ چگونه می‌تواند در میدان جهاد تبیین فعالیت و مجاهدت کند؟!

جهاد

در بسیاری از کتب و حتی برگردان‌های [ترجمه‌های] قرآن‌ مجید؛ واژۀ «جهاد» را به «تلاش» معنا نموده‌اند که اصلاً درست نیست! معادل واژۀ «تلاش -یا- کوشش» در عربی و ادبیات قرآنی، واژۀ «سعی» می‌باشد؛ چنان که فرمود:

«وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى - و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست» (النّجم، 39)

و یا فرمود:

«وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا» (الإسراء، 19)

- و آن كس كه سرای آخرت را بطلبد و سعی و كوشش خود را برای آن انجام دهد، در حالی كه ايمان داشته باشد، سعی و تلاش او (از سوی خدا) پاداش داده خواهد شد.

اما «جهاد»، در عین حال که تلاش است، معنای دیگری دارد و بهترین معنا، همان «تلاش دشمن‌ستیز» است که امام خامنه‌ای چنین معنا نمودند و فرمودند:

«در معنای جهاد مکرّر گفته‌ایم که جهاد عبارت است از آن تلاشی که ناظر به حمله‌ی دشمن و تحرّک دشمن باشد؛ در مقابل دشمن باشد. هر تلاشی جهاد نیست؛ تلاشی که متوجّه به حمله‌ی دشمن است، این جهاد است.» (10/11/1400)

این واژه با مشتقاتش، در قرآن کریم بسیار بیان شده است و در بیشتر آنها شرط شده که جهاد باید «با مال و جان» و در راه خدا «فی سبیل الله» باشد. مانند:

«انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (التّوبة، 41)

- (همگی به سوی ميدان جهاد) حركت كنيد، چه سبكبار باشيد چه سنگين بار، و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد نمائيد، اين بنفع شماست اگر بدانيد.

«جهاد» یک واژۀ عام است و هرگونه رویارویی، ایستادگی و عقب‌راندن دشمن را شامل می‌گردد و جنگ [قتال]، فقط یکی از اقسام جهاد می‌باشد. لذا جهاد ممکن است علمی باشد، اقتصادی باشد، جهاد سازندگی باشد، یا «جهاد تبیین» باشد، اما در هر حال، باید جنبۀ «دشمن‌ستیزی» داشته باشد، چنان که «جهاد اکبر»، مبارزه با امیال و اوامر هوای نفس و وسوسه‌های شیاطین جنّ و انس در درون می‌باشد.

تبیین

«تبیین»، یعنی: «روشنگری» - یعنی: نقاط تاریک، با «بیّنه - دلایل، براهین و مستندات محکم و غیر قابل تردید و تشکیک»، برای رهروان روشن شود تا راه بیابند - بتوانند در پرتو نور آن و طبق آن نقشه، جادۀ هموار از پرتگاه را تمیز دهند و سالم عبور کنند تا به مقصد مطلوب برسند.

به واژه «تبیین» نیز در آیات قرآن حکیم تصریح شده است:

«وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلَاءِ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ» (النّحل، 89)

- بياد آوريد روزی را كه از هر امتی گواهی از خودشان بر آنها معبوث می‏كنيم، و تو را گواه آنها قرار می‏دهيم، و ما اين كتاب (آسمانی) را بر تو نازل كرديم كه بيانگر (روشنگر) همه چيز است، و مايه هدايت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است.

و یا می‌فرماید:

«لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ» (البقره، 256)

- در قبول دين، هیچ اكراهی (اجباری ناخوشایند) نيست. (زيرا) راه رشد از راه انحراف، روشن شده است. بنابراين، كسی كه به طاغوت كافر شود و به خدا ايمان آورد، به دستگيره محكمی چنگ زده است، كه گسستنی برای آن نيست و خداوند، شنوا و داناست.

روشنگری دشمن‌ستیزانه

بنابراین، هر اقدام یا گفتاری که به حق باشد، در راه خدا باشد و جهت «دشمن‌ستیزانه» داشته باشد، مصداق «جهاد تبیین» می‌باشد.

به عنوان مثال: «پاسخ به پرسش‌ها»، گاه لازم و ضروری است، اما ممکن است که این پاسخگویی، اقدامی در جهت ارتقای سطح دانش و بینش باشد، اما «پاسخ به شبهات»، یقیناً از مصادیق «جهاد تبیین» می‌باشد، چرا که شبهات را دشمنان می‌سازند، فرافکنی و القا می‌کنند.

به عنوان مثالی دیگر: ارائه اخبار و گزارشات از رشد علمی، صنعتی و کشاورزی و سایر دستآوردها در کشور، اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی می‌باشد، اما اگر همین گزارشات برای رویارویی و خنثی سازی ضد تبلیغ‌ها، سیاه‌نمایی‌ها، ناامیدسازی‌ها و دروغ‌های دشمنان داخلی و خارجی باشد، مصداق بارز «جهاد تبیین» خواهد بود.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم؛   

وَ الحَمدُ لله ربِّ العالَمین؛

والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

 

 

کلمات کلیدی:  صوتی   جنگ و جهاد