پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): البته اگر ملاک فیزیک و ظاهر امر باشد، همین طور است که فرمودید.

بدیهی است که وقتی بین دو جناح، یا دو جبهه، جنگی در می‌گیرد، نیروهای هر دو طرف به تمام قوا به میدان آمده و با یک دیگر می‌جنگند، می‌کشند و کشته می‌شوند (فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ)، اما مهم و وجه تمایز این است که در چه راهی می‌جنگند و کشته می‌شوند؟

قطعا در صحنه‌ای چون کربلا در روز عاشورا، این طور نبوده که سپاهیان یزید و عمر سعد بجنگند و بکشند، اما یاران امام حسین علیه السلام، فقط موعظه کنند یا لبخند بزنند، بلکه نیروهای هر دو جناح، از آرامش، امینت، منافع، خانواده و حتی جان خود گذشته و به میدان آمده و می‌جنگیدند؛ می‌کشتند و کشته می‌شدند.

هدف:

مهم هدف، جهت، چرایی و مقصود از جنگ (نرم یا سخت) است، مهم همان "جناح" - "جبهه" – و یا – حزبی است که رزمنده در آن قرار گرفته است. آیا حزب الله است یا حزب الشیطان.

خداوند متعال در قرآن کریم تصریح دارد که هر دو گروه می‌جنگند، منتهی "اهداف" متفاوت است:

« الَّذِينَ آمَنُواْ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُواْ أَوْلِيَاء الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا » (النساء، 76)

ترجمه: كسانى كه ايمان آورده‏اند، در راه خدا كارزار مى‏كنند. و كسانى كه كافر شده‏اند، در راه طاغوت مى‏جنگند. پس با ياران شيطان بجنگيد كه نيرنگ شيطان [در نهايت‏] ضعيف است.

شکل ظاهری (فیزیک) اعمال:

فیزیک اعمال، همیشه مشابه است. مثل دو نفر که نماز می‌خوانند، دو نفر که انفاق می‌کنند، دو نفر که تحصیل و تدریس می‌کنند، دو نفر که سخنرانی و وعظ می‌کنند، دو نفر که ازدواج می‌کنند، دو نفر که کار و کسب درآمد می‌کنند، دو نفر که رهبری می‌کنند، دو نفر که تبعیت می‌کنند ... و هم چنین دو نفر که می‌جنگند؛ پس مهم، هدف، جهت، چرایی و نیّت آنهاست که سبب وجه تمایز از دو کار مشابه می‌شود. یکی می‌شود نماز عبادی، دیگری می‌شود نماز عبادی – یکی می‌شود قرآن به سر گرفتن مؤمنین و اهل ولایت – دیگری می‌شود قرآن به سر نیزه کردن مسلمانان، در اسلام معاویه‌ای.

کشته و شهید:

بی‌تردید هر یک از والیان (سرپرستان) و اتباع (پیروانِ) دو جناح مقابل، برای خودشان، حامیان و طرفداران و همسوهای خویش، ارزش قائل هستند و برای کشته‌ها که از جان و مال‌شان گذشته‌اند، ارزش بیشتری قائل هستند. اگر در میان جنایتکاران، یک نفر کشته شود، برایش بزرگداشت می‌گیرند.

پس، طبیعی است که هر دو جناح، کشته‌های خویش را "شهید" بنامند. منتهی مهم این است که مقتول، با چه هدفی و در چه راهی کشته شده است و نزد چه کسی شهید محسوب می‌گردد؟ آیا نزد پروردگار عالم شهید است، یا نزد کفار و ظالمین؟!

شهید راه خر:

حکایت – در خبرها آمده: در یکی از جنگ‌های صدر اسلام با پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، سربازی از نیروی‌های دشمن، سوار بر الاغ سفید و چابکی می‌جنگید. از هر دو طرف، عده‌ای کشته شدند و در نهایت لشکریان کفر شکست خوردند و بالتبع، اسرا و غنائمی از جمله این الاغ سفید و چابک، به دست مسلمانان افتاد.

یکی از سربازان حضرت (ص)، چشمش به این الاغ بود و دوست داشت که هنگام تقسیم غنائم، این الاغ نصیب او شود؛ اما ناگهان یکی از اسرا از چنگ سربازان به درآمد، به سوی الاغ رفت و سوار بر آن گریخت. این سرباز که دید الاغ از دست می‌رود، او را تعقیب کرد، اما به محض مواجه، کشته شد.

بدیهی است که در نظر دیگران، او نیز یکی از "شهدا" قلمداد می‌شد، چرا که اولاً سرباز اسلام بوده، ثانیاً در میدان جنگ و مجاهدت حاضر شده و ثالثاً به دست یکی از کفار کشته شده است.

از این رو به هنگام اقامه نماز بر اجساد شهدا، از پیامبر اعظم خواستند که تشریف آورده و بر پیکر او نماز بگذارند، اما حضرت قبول نکردند و فرمودند (مضمون): « او "قتیل الله" نبود، بلکه "قتیل الحمار = کشته‌ی راه خر" بود، چرا که نیتش این بود که آن کافر را بکشد و بعد ازکشتنش الاغ او را به عنوان غنیمت صاحب شود و (در نتیجه) او هم اکنون در جهنم است» (استعاذه، ص176)

شهید راه خدا:

واقع این است که همه می‌میرند و واقع‌تر این است که همه "کشته" می‌شوند، گویی که خداوند متعال همه بندگانش را "کشته" خواسته است. حال یکی با شمشیر کشته می‌شود، دیگری با ویروس، دیگری از پرخوری می‌ترکد، دیگر از حرص دق می‌کند، دیگری در دریای خروشان طمع و شهوات غرق می‌شود و ...؛ اما یک عده در طول زندگی مشغول بندگی خدا هستند، او را هدف گرفته‌اند، به امر او و در راه او گام بر می‌دارند، غایت آمال و اوج آرزوی‌شان رضایت محبوب و قرب اوست. اینان حتی اگر آرام و به علت کهولت سن، یا بیماری و ... در رختخواب بمیرند نیز در نظر پروردگار عالم، "شهید" هستند؛ مهم خلوص نیت در عبادت و بندگی، روح مجاهدت و شهادت طلبی در راه خداست.

حدیث:

پیامبر اعظم صلوات الله علیه: « مَن سألَ اللهَ الشَّهادَةَ بِصِدقِ بَلَّغَهُ اللهُ مَنازلَ الشُّهَداء وَ إن ماتَ عَلَی فِراشِهِ » [بحارالانوار(ط-بیروت)  ج 67 ، ص 201]

ترجمه: هر که صادقانه از خدا شهادت مسألت کند، خداوند او را به جایگاه شهیدان می‌رساند حتی اگر در بستر خود بمیرد.

پیامبر اعظم صلوات الله علیه: «يُوزَنُ يَومَ القِيامَةِ مِدادُ العُلَماءِ و دِماءُ الشُّهَداءِ فيَرجَحُ مِدادُ العُلَماءِ عَلى دِماءِ الشُّهَداءِ». (الدرّ المنثور : 3/423)

ترجمه‌: روز قيامت مركّب عالمان و خون شهيدان با هم وزن مى‌شوند و مركّب عالمان بر خون شهيدان مى‌چربد.

و البته خوشا به سعادت کسی که در راه خدا قیام به حق کرده و خونش در راه او ریخته شده است.

« إِنَّ اللّه  كَتَبَ القَتلَ عَلى قَومٍ و المَوتَ عَلى آخَرينَ و َكُلٌّ آتيهِ مَنيَّتُهُ كَما كَتَبَ اللّه  لَهُ فَطوبى لِلمُجاهِدينَ فى سَبيلِهِ و َالمَقتولينَ فى طاعَتِهِ »؛ (شرح نهج البلاغه(ابن ابی الحدید) ج3، ص184»)

ترجمه: براستى كه خداوند براى گروهى كشته شدن را مقدر فرموده و براى ديگران مردن را. هر گروهى با همان سرنوشت كه خداوند مقدر كرده است مى‌رسد. پس، خوشا به سعادت مجاهدان در راه خدا و كشته شدگان در راه طاعت او  .

نکته:

دقت شود که فرق است میان معنای "جهاد" با "قتال = جنگ" – جهاد اعم از قتال است و قتال خود از انواع و اشکال جهاد می‌باشد، پس بر ارزش جهاد و مقام مجاهد بسیار تأکید شده است.

چه بسیارند مؤمنینی که جان و مال‌شان را در "مجاهدت فی‌سبیل‌الله" هزینه کردند، آنان با خدا معامله کرده‌اند، پس به هر شکلی که از دنیا بروند، "شهید" هستند و اگر خون‌شان نیز ریخته شود، به افضل مرگ‌ها از دنیا رفته‌اند.

آیا حضرات ابوالفضل، علی اکبر، علی اصغر و ... علیهم السلام نزد پروردگار عالم "شهید" هستند و حضرات خدیجه کبری، فاطمة الزهراء، زینب کبری، سکینه بنت الحسین علیهما السلام، شهید نیستند؟! و حال آن که خداوند متعال جهاد در میدان (قتال) را بر زنان واجب ننموده است، و در عین حال، همسرداری و فرزندداری آنان را "مجاهدت در راه خدا" بر شمرده است.

 

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

 

به کشته‌های دو طرف (مؤمن یا کافر) شهید گفته می‌شود. پاسخ چیست؟

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7194.html

 

عضویت در کانال «پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه)»

https://telegram.me/x_shobhe

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   شهيد