امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام:

نهج البلاغه، حکمت 12 - در ترجمۀ حجت الاسلام و المسلمین، انصاریان

اَعْجَزُ النّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسابِ لإِخْوانِ،

ضعیف‌ترین مردم کسی‌ است که از یافتن دوستان ناتوان است،

وَ اَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.

و ناتوان‌تر از او کسی‌ است که دوستان به دست آورده را از دست بدهد.

شرح مختصر

انسان موجودی است که هم زود «اُنس» می‌یابد و هم زود دچار «نسیان - فراموشی» می‌گردد.

قلب انسان، محل دوست داشتن‌ها و بدآمدن‌ها (حُبّ و بُغض) می‌باشد. اصل حالت و توان «دوست داشتن و بد آمدن» فطری است، چرا که خداوند سبحان، محبّت به خودش و نفرت از دشمنانش را در فطرت انسان نهادینه نموده است.

آدمی، بدون «دوست» نمی‌تواند زندگی کند.

اگر چه بهترین دوست و رفیق، خداوند متعال و سپس اهل عصمت، صدیقین و شهداء می‌باشد؛ اما هر کسی نیاز دارد که اطراف خودش و محیطش، دوستانی داشته باشد و چه بهتر که از مؤمنان و صالحان باشند.

●- برخی، در دوست‌یابی و برقراری روابط دوستی با دیگران، بسیار ضعیف هستند. البته علل متفاوتی دارد؛ اما واقع این است که این علل در وجود خودشان می‌باشد و نباید دیگران را متهم به بدی کنند و مقصر بدانند!

یکی متکبر است، دیگری از خود راضی است، دیگری بد اخلاق است، آن یکی بد رفتار است، یکی افسرده است و دیگری ناامید و بدبین، و دیگری خجالتی و ...؛ لذا نمی‌توانند به راحتی، دوستان واقعی را بشناسند و با آنان روابط دوستی برقرار کنند.

●- اما، از این گروه ضعیف‌تر، آنانند که دوستانی پیدا کرده‌اند و دارند، اما نمی‌توانند به این دوستی خود استحکام و دوام ببخشند، لذا خیلی زود آنها را از دست می‌دهند؛ حال خواه این دوستان، خداوند سبحان، پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان صلوات الله علیهم اجمعین باشند، یا اولیاء الله، معلمان و راهنمایان الهی، یا سایر دوستان.

«وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا» (النساء، 69)

- و كسى كه خدا و پيامبر را اطاعت كند، (در دنیا و البته در حیات اخروی) همنشين كسانى خواهد بود كه خدا، نعمت خود را بر آنان تمام كرده؛ از پيامبران و صدّيقان و شهدا و صالحان؛ و آنها رفيقهاى خوبى هستند!

●- پس باید بکوشیم تا خوبان و خیرخواهان را پیدا کنیم و بشناسیم و با آنها رابطۀ دوستی و رفاقت برقرار نماییم، قطع نکنیم، فاصله و دوری ایجاد ننماییم، بد اخلاقی نکنیم، و به این دوستی و نگه‌داشتن دوستان، استحکام و دوام بخشیم.

 

 

کلمات کلیدی:  نهج البلاغه