161 - نتایج ضرربار ترک دین به خاطر مصالح و منافع فرضی در دنیا

امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام؛

نهج البلاغه، حکمت 154 /  با استفاده از برگردان (ترجمه) حجت الاسلام انصاریان

«لايَتْرُكُ النّاسُ شَيْئاً مِنْ اَمْرِ دينِهِمْ لاِسْتِصْلاحِ دُنْياهُمْ، اِلاّ فَتَحَ اللّهُ عَلَيْهِمْ ما هُوَ اَضَرُّ مِنْهُ.»

- مردم چیزی‌ از برنامه دینشان را برای‌ بهبود دنیایشان ترک نمی‌‌کنند، مگر آنکه خداوند زیانبارتر از آن را به رویشان می‌گشاید.

شرحی مختصر

نظام خلقت و هدایت، علیمانه و حکیمانه می‌باشد؛ چنان که «ربوبیّت الهی» نیز بر اساس علم و حکمت او می‌باشد. نه چیزی بی دلیل خلق شده و نه چیزی بدون هیچ نظم علیمانه و حکیمانه‌ای ربوبیّت می‌شود، و نه هیچ کاری، بدون نتیجه و اثر می‌ماند و البته عقلی که خدا موهبت نموده و به نور علم می‌بیند، اسیتلای علم و حکمت الهی را بر همه چیز را تصدیق می‌نماید.

«دین خدا - اسلام»، در دو بُعد شناختی و عملی، معارف حقه و نیز نقشۀ راه و برنامۀ زندگی، برای اصلاح تمامی امور فردی و اجتماعی، رشد، سوق به کمال، رسیدن به سعادت ابدی در جوار قُرب الهی می‌باشد. لذا نتایج دینداری و بی‌دینی، در دنیا و آخرت متفاوت می‌باشد.

در این‌دنیا، هیچ کسی کفر، شرک و نفاق نمی‌ورزد و هیچ کسی طغیان نمی‌کند، عصیان نمی‌نماید و مرتکب انواع گناهان نمی‌گردد، مگر آن که سودی در آن برای دنیای خود تصور نموده باشد!

بنابراین، هیچ کسی امری از اوامر الهی را ترک نمی‌کند، مگر به خاطر مصلحت و منفعت بیشتری که در ذهنش متصور شده است! به عنوان مثال: گمان دارد که ترک نماز و صرف وقت برای بازی‌های دنیوی، برای او بهتر است - یا گمان دارد که با بدحجابی، بسیار زیباتر و جذاب‌تر و محبوب‌تر می‌شود - یا گمان دارد که با رباخواری یا رانت و رشوه، پولدارتر و خوشبخت‌تر می‌شود - یا با دروغ، تهمت، غیبت و شایعه‌پراکنی، به موفقیت و پیروزی دست می‌یابد و یا ... .

اما، آیا واقعاً چنین است؟ یا این فقط تخیلات و تصورات اوست و کسی از راه و کار خطا، به نتایج درست، مثبت و مفید نمی‌رسد؛ هر چند که در کوتاه مدت، آن را درک ننماید.

امیرالمؤمنین علیه السلام، متذکر شدند که هر کسی دینش را به دنیایش بفروشد، و به گمان مصلحت بهتر، سود و منفعت بیشتر، اوامر الهی را ترک کند و در واقع مرتکب حرام و معصیت شود، خداوند علیم و حکیم، از همان راه، ضررهای بیشتری که به خاطر جلوگیری از آنها مرتکب گناه شده بود را به او می‌رساند و ابواب ضرر و زیان بیشتر را به رویش می‌گشاید.

این رفتار خداوند متعال با بندگان طاغی، عاصی و فاسقش، [العیاذ بالله]، از روی لجبازی نیست، بلکه قواعد همان نظام علیمانه و حکیمانۀ خلقت و هدایت می‌باشد. بار کج، به منزل نمی‌رسد.

اولین و بزرگترین ضرر ترک اوامر الهی و ارتکاب به گناه، همان خروج از مسیر انسانیت و بندگی [فسق] می‌باشد که موجبات دوری از رحمت و مغفرت الهی در دنیا و آخرت را فراهم می‌سازد.

ضرر بعدی، تخریب شخصیت و ارزش فرد می‌باشد که سبب ذلت او در دنیا و آخرت می‌گردد.

و ضرر بعدی، مضرات خودِ گناه است که با خود گناه همراه است و هر گناهی سبب گناه یا گناهان دیگر می‌شود و این همان باز شدن «درهای ضرر» به روی گناهکار می‌باشد.

 

 

کلمات کلیدی:  نهج البلاغه