بسمه تعالی

سلام دوستان – عید سعید قربان را به شما، خانواده‌های محترم‌تان و جمیع مسلمانان جهان تبریک و تهینت عرض می‌نمایم.

در همه دستورات و اوامر خداوند علیم و حکیم، حکمت‌های بسیاری نهفته است که توجه و عنایت و رعایت آنها، سبب رشد آدمی می‌گردد، که یکی از آنها مناسک حج و از جمله قربانی است.

هر چند از زمان حضرت ابراهیم علیه‌السلام و ماجرای قربانی کردن حضرت اسماعیل علیه‌السلام، مناسک قربانی در ایام حج جزو شعایر و عبادات قرار گرفت، اما سابقه‌ی آن به عصر حضرت آدم علیه‌السلام (آغاز حیات بشر در زمین) و ماجرانی هابیل و قابیل بر می‌گردد.

رها کنید و باور نکنید که قابیل به خاطر «زن» هابیل را کشت! اینها اسرائیلیات و دروغ‌های تحریفی است. نباید به هر مقوله‌ای با نگاه «جنسیتی» و از زوایه فمینیستی و فیلم‌ هندی برخورد نمود.

خداوند کریم از هابیل و قابیل خواست تا هر کدام چیزی بیاورند و در راه خدا به شیوه سوزاندن قربانی کنند. هابیل بهترین‌هایش را برای قربانی در راه محبوب آورد و قابیل نیز با خود گفت: حال که قرار است آتش بزنم، اشغال‌هایم را می‌برم. بدیهی است که قربانی هابیل قبول شد و قابیل به جای درس و عبرت، از روی حسادت، برادرش را کشت و اولین قربانی انسان، برای معبودی چون «هوای نفس» بدعت گذاشته شد و تا امروز ادامه یافته است.

ماجرای قربانی کردن حضرت اسماعیل علیه‌السلام توسط آن پدر خلیل الله و بت شکن نیز از زوایای گوناگون، حکمت‌های آموزنده‌ای دارد. از یک سو درسی است تا انسان بداند، همیشه باید از آن چه به او دلبسته است، در راه خدا بگذرد، چرا که خداوند متعال معشوق حقیقی و غیور است و «غیر» را نمی‌پذیرد و همیشه انسان را با دلبستگی‌هایش می‌آزماید، تا بر خودش معلوم شود که محبوب حقیقی او کیست یا چیست؟ و از سوی دیگر عبرتی است که انسان بفهمد، کافیست برای گذشت از وابستگی‌های دنیوی در راه خدا، «حیوانیت» خود را قربانی کند؛ و پذیرش فدیه‌ی قوچ به جای فرزند، به همین معناست.

انسان موجودی چند بُعدی است. هم روحی ملکوتی دارد و هم جسمی حیوانی. روحش حبّ و بغض دارد و جسمش شهوت و غضب و هیچ کدام از این حالات و صفات نیز بیهوده به انسان عطا نشده است، بلکه نیاز او برای رشد و حیات سعادتمندانه‌ی دنیوی و اخروی می‌باشد. اما به خسران می‌رود اگر قرار باشد که تدبیرِ ولایت و حکومت بر مملکت وجود خود را به دست نفس بسپارد. چرا که «نفس»، حیوانی است و در حیوانیت هیچ فرقی با سایر حیوانات ندارد. لذا چنین انسانی، هر چند ظاهرش انسان است، اما به جهت حکومت سبوعانه نفس بر مملکت وجودش «کالانعام بلهم اضل» خوانده شده است.

اما قربانی، صرفاً یک مناسک یا یک عبادت صوری نیست، بلکه واقعیتی است که هر لحظه در وجود خودمان و در محیط اطراف‌مان و در جامعه‌ی بشری عصرمان صورت می‌پذیرد. انسان‌ها دائم در حال قربانی کردن دلبستگی‌ها، مهم‌ها، اهداف و معشوق‌های کوچک‌تر، در راه قرب به اهداف، دلبستگی‌ها و معشوق‌های بزرگ‌تر هستند.

اگر در این سیر حیات، هدف «الله جلّ جلاله» بود، بشر انسان می‌شود، با نگاهی الهی و انسانی به هر مقوله‌ای می‌نگرد و دائم «حیوانیت» و «سبوعیت» را در راه محبوبش قربانی می‌کند، چرا که خدا او را انسان آفریده و انسان بودن و انسان شدنش را می‌خواهد؛ اما اگر خدا فراموش شد، بشر نیز انسانیت خود را فراموش می‌کند؛ به نفس که حیوان است توجه می‌کند، «شهوت و غضب» حیوانی را به جای «حب و بغض» روحانی و ملکوتی، ریشه‌ی اتخاذ تمامی مواضع‌اش قرار می‌دهد ... و خلاصه آن که انسان و انسانیت را در حیوانیت قربانی می‌کند.

این سرنوشت مختوم تاریخ بشر است. «یا انسان حیوانیت را قربانی می‌کند، یا حیوان انسانیت را به مسلخ می‌کشاند». و امروز شاهد به مسلخ کشیده شدن انسان و انسانیت، به وسیله‌ی حیوانات شیک پوش، مدرن، ابزارساز، مسلح، مدعی و البته بسیار وحشی هستیم.

مرتبط:

 

  ■ یادداشت: امسال مسلمانان بیش از هر سال قربانی شدند

کلمات کلیدی:  یادداشت   حج